Երեւի միայն նեղ մասնագետները կկարողանան պատասխանել այն հարցին, թե աշխարհում դատական նիստի ժամանակ քանի՞ մեղադրյալ կամ ամբաստանյալ է մահացել եւ ո՞ր երկրներում։ Անշուշտ նկատի չունեմ բռնադատական երկրներն ու վարչակարգերը՝ բոլշեւիկյան, ֆաշիստական, ապարտեիդական, կուանտանամոյական ռեժիմները կամ այլ։ Նկատի ունեմ կայացած, կայացող ու հետադիմող երկրները։ Այս վերջինների մեջ է մտնում, խոստովանենք, նաեւ մեր երկիրը, որի դատական համակարգը ոչ իդեալականից վերջին 4 տարիներին արագորեն նահանջում է դեպի չկայացածների, իսկ քիչ անց՝ բռնապետականների շարք։
Հավելյալ ապացույցների կարիք չկա. ամեն բան տեղի է ունենում մեր աչքի առջեւ, սկսած դատարանների դռները փակելուց, «վնգստացող» որակավորումով դատավորներին սարսափի ենթարկելուց, ընդդիմադիր եւ ընդդիմախոս քաղաքացիներին, անգամ ընտրյալ քաղաքացիներին ու պատգամավորներին կալանելուց, ամբողջ մեկուկես տարի Սահմանադրական դատարանն ու Սահմանադրությունը խայտառակ անելուց հետո, ահա՛ նիկոլստան դարձած Հայաստանում ստեղծվել է այն վիճակը, երբ այլեւս բնավ կարիք չկա դատարաններին ու դատավորներին, քննիչներին ու դատախազներին մի զանգով թելադրելու, թե ի՞նչ են անելու այս կամ այն գործով, այս կամ այն մարդուն։ Ներկայիս ստեղծվել է մի վիճակ, որտեղ ամենքը գիտեն ի՛նչ անել, իսկ իմացող եւ չանողներն էլ գիտեն, թե ի՛նչ են անելու իրե՛նց հետ։
Ահա ստեղծված այս՝ խիստ համակարգված իրավիճակում դժվար չէ «ուտել» որեւէ մեկի գլուխը, նախկին պետական պաշտոնյա լինի, դատավոր-դատախազ, թե ընդդիմադիր գործիչ կամ ընդդիմախոս լրագրող եւ կամ լրագրողի զրուցակից։ Այս անգամ զոհը Արմեն Գրիգորյանն էր, նրանից առաջ կարող էր Ռոբերտ Քոչարյանը լինել, փառաբանված բժիշկ Արմեն Չարչյանը, Գառնիկ Իսագուլյանը կամ ուրիշը։ Ու դեռ կարող են լինել այն մյուսները, որոնք միեւնույն անհեթեթ ամբաստանություններով դեռեւս կալանքի տակ են… Նրանք բոլորը հանցագործներ են, խոսել, քննադատել կամ գրել են Բռնապետի դեմ, պահանջել նրա հրաժարականը։ Նրանք արտահայտվել են պատերազմը չկանխելու, չդադարեցնելու, հող ու երկիր զիջել-հանձնելու, կեղծ ու պատիր խոստումներով ժողովրդին խաբելու՝ Բռնապետի արարքների դեմ։ Նրանք պետք է կալանվեն, շաբաթներ եւ ամիսներ անցկացնեն բանտում։ Իսկ եթե հիվանդ են, ունեն առողջական խնդիրներ, ավելի՛ լավ, ընդմիշտ կչքվեն, հանգիստ թողնելով իրեն եւ իր մեղսակիցներին։
Բժիշկ, պրոդյուսեր, կատակերգակ, սրախոս, պատկերավոր լեզվով ժողովրդի հետ հաղորդակցվող, փաստերին եւ իրադարձություններին անձամբ վերահասու լինելուց հետո միայն դրանց մասին վկայող Արմեն Գրիգորյանի սպանությունը հարված էր նրան անձամբ ճանաչող-չճանաչողների համար։ Կորուստ էր մեզ եւ մեզնից առաջ մեր հայրենիքի ու պետության համար, մեր պետության ու հասարակության ապագայի համար։ Նա այն նվիրյալներից էր, որը գիտեր, համոզված էր, որ հայրենիքի փրկությունը Բռնապետի հեռացումով սկսվում է պարզապես, իսկ իրական փրկությունը գալուէ հետո, երբ կսկսվի վերակառուցման, վերականգնման եւ վերահզորացման գործը։
Ուշ կամ կանուխ գալու է այն օրը, երբ Բռնապետի գործակիցներն ու գործակալները սարսափելի խոստովանություններ են անելու իրենց տիրոջ դեմ ու նրա հետ՝ իրենց մեղսակցային արարքների մասին, այդ թվում՝ Արմեն Գրիգորյանին մահվան հասցրած ոճրային արարքի մասին։
ՀԱԿՈԲ ԱՎԵՏԻՔՅԱՆ