Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի որոշմամբ սկսվել է սահմանադրական բարեփոխումների խորհրդի ձեւավորման գործընթացը: Սահմանադրության նոր տարբերակի վրա աշխատողների համար, ըստ տարբեր կարծիքների, առաջնային նպատակն ու «վերեւներից» եկած հրահանգը երկրի կառավարման մոդելը փոխելն է լինելու: Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը քաջ գիտակցում է, որ վարկանիշը գնալով անկում է ապրում, ու չնայած ամենասուր ելույթներին, ուղիղ եթերներին ու «նախկին-ներկա» մշտազդու հռետորիկայինՙ միեւնույնն է, մարդիկ ամեն ինչ տեսնում ու զգում են սեփական մաշկի վրա: Հետեւաբար նրա համար իշխանությունը պահելու ու այնքան դուրեկան աթոռից չհրաժարվելու հարցը կենաց-մահու պայքար է:
Ըստ տարբեր վերլուծությունների, փոփոխվող սահամանդրության հիմքում պետությունը պառլամենտականից նախագահական դարձնելն է: Ու եթե որպես կուսակցության առաջնորդիՙ Փաշինյանին վստահողներ կամ աջակոցողներ գրեթե չեն լինի (ամենօրյա ռեժիմով տեսնում ենքՙ ինչպես են անգամ ամենամոլեռանդ ՔՊ-ականները լքում շարքերը), ապա որպես նախագահի թեկնածուի, որին, ի դեպ, աջակցում են մի շարք կուսակցություններ, ավելի հեշտ կլինի մնալ ղեկին: Հետեւաբար կփոխեն Սահմանադրությունը, կվերադառնան նախագահական համակարգին, ապա 5 տարով ՀՀ նախագահ կընտրեն: Իհարկե այդ ամենը կներկայացնեն բոլոր ժամանակների ամենահայտնի սոուսով, թե սահմանադրությունը փոխվում էՙ ելնելով ժողովրդավարության, ազատ խոսքի ու մարդու իրավունքների հիմնարար այլ սկզբունքներից, ինչի մասին, ցավոք, միայն գեղեցիկ դիֆերամբներ ենք լսում:
Սա Փաշինյանիՙ սահմանադրությունը փոխելու առաջին փորձը չէ: Մոտ երկու տարի առաջ էլ սոսկ մեկ անձիՙ Սահմանադրական դատարանի նախկին նախագահ Հրայր Թովմասյանին պաշտոնանկ անելու համար էր հանրաքվե նախաձեռնել, ինչը, համավարակով պայմանավորված, չեղյալ հայտարարվեց:
Նիկոլ Փաշինյանը երկրի ո՛չ առաջին, ո՛չ էլ երեւի վերջին առաջնորդն է, որ հանձն է առնում Սահմանադրություն փոփոխել: Սահմանադրական փոփոխությունների հիմքն ու ավանդույթը Հանրապետւթյան առաջին նախագահ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանն է դրել:
1995 թ. հուլիսի 5-ին, երբ հանրաքվեի դրվեց Սահմանադրությունը, քաղաքագետներն ու սահմանադրագետներն ասում էին, որ այն նախագահ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանին անսահմանափակ իշխանությամբ էր լիազորում: Մայր օրենքի հիմնական առանցքը, ասում էին, ոչ թե մարդն էր, այլ հանրապետության նախագահը` իշխանության բոլոր ճյուղերի նկատմամբ իր գերակա դիրքով: 2001 թ., երբ նախագահն արդեն Ռոբերտ Քոչարյանն էր, Հայաստանն էլ Եվրոպայի Խորհրդի անդամ էր դարձել, Սահմանադրությունը կրկին փոխելու անհրաժեշտություն էր առաջացել: Եվրոպացիները Հայաստանի առջեւ դատական համակարգի, Տեղական ինքնակառավարման մարմիների բարեփոխման, անկախ օմբուդսմենի ներդրման ու այլ պահանջներ էին դրել, ինչը պետք է կարգավորվեր Սահամանդրությամբ:
2003 թ. փետրվարի 19-ին անցկացված նախագահական ընտրություններից հետո նախագահ Քոչարյանը հանձն առավ սահմանադրական փոփոխությունների գործընթաց սկսել: Նույն թվականի մայիսի 25-ին հանրաքվեի դրվեց սահմանադրական փոփոխությունների փաթեթը, ինչը տապալվեց, քանի որ ընտրողները զանգվածաբար բոյկոտել էին հանրաքվեն: Քոչարյանը սահմանադրական փոփոխությունների երկրորդ փորձը երկու տարի անց` 2005 թ. նոյեմբերի 27-ին արեց: Սահմանադրական փոփոխությունների երկրորդ փաթեթը դարձյալ դրվեց հանրաքվեի. այս անգամ այն հաջողությամբ պսակվեց: Սահմանադրության հերթական տարբերակը, որը ենթադրում էր կիսանախագահական կառավարման համակարգից խորհրդարանականին անցնել, հրապարակ բերվեց նախորդ փոփոխություններից 10 տարի անց:
Նախագահ Սերժ Սարգսյանը, որը հայտարարել էր կառավարման ղեկը թողնելու մասին, 2015 թ. առաջնորդում էր «այո»-ի ու «ոչ»-ի քարոզարշավը: Սահմանադրական փոփոխությունները, ըստ էության, նրան հնարավորություն էին տալու արդեն որպես վարչապետ ղեկավարել Հայաստանը: 2015-ին ընդունված Սահմանադրությամբ ոչ միայն երկրի կառավարման մոդելը փոխվեց, այլեւ դրանով հիմք դրվեց, այսպես ասած, «սուպերվարչապետական» համակարգին: Այսպես.
Հայաստանի երրորդ Հանրապետության բոլոր ղեկավարները, փաստորեն, սահմանադրական փոփոխությունների հանրաքվե են նախաձեռնել: Այդ փոփոխությունները, ցավոք, միտված են եղել ոչ թե օրենքի ու իրավունքի գերակայության հաստատմանը, այլ սեփական իշխանության ամրապնդմանն ու սեփական ամբիցիաներին տուրք տալուն: Հայաստանի 26-ամյա սահմանադրությունը փաստացի եղել եւ մնում է ընդամենը իշխանության պահպանության եւ վերարտադրման միջոց: