Հինգշաբթի, Հուլիսի 10, 2025
Ազգ
Wildberries
Wildberries-ը նվազեցնում է միջնորդավճարը այն վաճառողների համար, ովքեր ապահովում են արագ առաքում մինչև գնորդ
  • Նորություններ
    • Պաշտոնական
    • Տեղական
    • Միջազգային
    • Տնտեսական
    • Տարածաշրջանային
    • Սոցիալական
    • Մշակութային
    • Հոգևոր
    • Իրավունք
    • ՌԱԿ մամուլ
  • Վերլուծություն
    • Քաղաքականություն
    • Տնտեսական
    • Հրապարակախոսություն
  • Մշակույթ
    • Ազգային
    • Կերպարվեստ
    • ToTo
    • Երաժշտություն
      • Դասական
      • Պոպ
      • Ջազ
      • Ռոք
  • ՌԱԿ մամուլ
  • «ԱԶԳ» Շաբաթաթերթ
    • Հոդվածներ
    • «ԱԶԳ» շաբաթաթերթ, տպագիր
    • Տպագիր արխիվ 1991-2025
    • Արխիվ
  • Տեսադարան
  • Մամուլ
  • Մեր հեղինակները
Ոչինչ չի գտնվել
Տեսնել բոլոր արդյունքները
Ազգ
Ոչինչ չի գտնվել
Տեսնել բոլոր արդյունքները

Թուրքիայի «վերջին հայկական գյուղը» ցուցադրում է Ցեղասպանությունը վերապրած ժառանգությունը

17/07/2020
- 17 Հուլիսի, 2020, ԱԶԳ շաբաթաթերթ
Կիսվել ՖեյսբուքումԿիսվել ԹվիթերումՈւղարկել Տելեգրամով

Ավելի քան մեկ դար անց, վերադառնալով տունՙ վերապրածների սերունդները

թանգարան են բացումՙ ոգեկոչելու եւ պահպանելու իրենց մշակույթը

Թուրքիայի Հաթայ (նախկին Ալեքսանդրեթ) շրջանում գտնվող Վաքըֆլըն, որը փոքրիկ մի սեպ է Միջերկրական ծովի եւ սիրիական սահմանի միջեւ, մելամաղձոտ պատիվն ունիՙ հայտնի լինելու որպես երկրի «հայկական վերջին գյուղը»:

Այս օրերին ընդամենը 100 հոգի է ապրում այնտեղ, բայց Վաքըֆլըի նարնջի պուրակները եւ ավանդական քարե տները հարուստ են պատմությամբ: Ամեն ամառ հազարավոր այցելուներ իրենց հայկական անցյալի հետ կապի որոնման նպատակով գալիս   են փոքրիկ գյուղըՙ այցելելու նրա եկեղեցին, գնելու տեղական մուրաբաներն ու օճառը եւ լսելու արեւմտահայերեն լեզուն:

Լրագրող եւ արվեստի պատմաբան Լորա Պայթարը վաղուց է որոշել ստեղծել մի հատուկ ցուցահանդեսային տարածքՙ տեղական հայկական մշակույթն ի ցույց դնելու համար: Հինգ տարվա աշխատանքից հետո Վաքըֆլը գյուղի թանգարանըՙ առաջին նման նախաձեռնությունը Թուրքիայում, վերջերս բացեց իր դռները:

«Վաքըֆլը այցելողները գալիս են միայն մեկ օրով, լուսանկարում են եկեղեցին ու նորից հեռանում են,- ասում է նա:- Ես ուզում էի մարդկանց հնարավորություն տալ իսկապես հասկանալու եւ պահպանելու մեր ժառանգությունը»:

Վաղուց ժամանակն է, որ Թուրքիան հաշտվի սեփական անցյալի հետ. կառավարությունը դեռեւս հրաժարվում է որպես ցեղասպանություն ճանաչել 1915 թվականի իրադարձությունները, որոնց արդյունքում զոհվել է մինչեւ 1,5 միլիոն հայ:

Վաքըֆլըի համայնքը ժառանգորդներն են այն հայերի, որոնք հաջողությամբ դիմակայել են օսմանյան բանակի հարձակումներին: Մարզի 4,200 բնակիչները նահանջել են մոտակա Մուսա լեռըՙ 53 օր անցկացնելով այնտեղ, նախքան դաշնակից նավերի միջոցով փրկվելը եւ Պորտ Սաիդ (Եգիպտոս) տարհանվելը: Առաջին աշխարհամարտի ավարտից հետո նրանք տուն են վերադարձել:

Պայթարը եւ նրա ամուսինըՙ Ջեմ Չափարը, մաս են կազմում Վաքըֆլըի եկեղեցական հիմնադրամի, որը պահպանում է գյուղի շենքերը, բայց զույգը գիտակցում է, որ դրսի օգնության եւ թանգարանի համար շատ ավելի մեծ բյուջեի կարիքը կա:

2015 թվականին ֆինանսավորման առաջին հայտը, որը կատարվել է «Հրանտ Դինք» հիմնադրամի օգնությամբ, անցել է ապարդյուն, սակայն 2018-ի երկրորդ փորձըՙ հարեւան Հաթայի հնագիտության թանգարանի եւ Պոլսո հայոց պատրիարքարանի աջակցությամբ, հաջողությամբ կառավարական դրամաշնորհ է շահել :

Վաքըֆլըի բնակիչներն այնուհետեւ հարցազրույցներ են ձայնագրել եւ նվիրաբերել են առարկաներ, ներառյալ հագուստ, ավանդական ժանյակներ, զարդեր եւ լուսանկարներՙ ստեղծելու համար այն, ինչը Պայթարն անվանում է «պատմությունից բխող» փորձառությունՙ ներկա մշակութային կենտրոն այցելողների համար:

Թանգարանի բաժինները կենտրոնացած են կրոնական ավանդույթների, մշակութային տոների վրա, ինչպիսիք են հարիսան, խաղողի ամառային փառատոնը, արտագաղթի ազդեցությունը հայ համայնքի վրա եւ տեղական ճարտարապետական ու գյուղատնտեսական յուրօրինակ կիրառությունները:

Պայթարին հատկապես սրտամոտ են նվիրատվության տուփը Մերսինի այժմ ավերված հայկական եկեղեցուց եւ 1920-ականների հարսանեկան զգեստն ու երգարանը, որ պատկանել են տեղացիներին:

Կովիդ-19-ի ճգնաժամը հետաձգել է թանգարանի պաշտոնական բացումը մինչեւ տարեվերջ կամ հնարավոր էՙ հաջորդ ամառ, բայց Պայթարը եւ Չափարը ցանկություն ունեն մինչ այդ արդեն ողջունել այցելուներին:

«Վաքըֆլը գյուղի թանգարանը այցելուին ցույց է տալիս, թե ինչպես են խոսում գյուղացիները, մեր հավատալիքները, ինչպես ենք նշում տոները, ինչ ենք ուտում, ինչ հաջողություններ ունենք գյուղատնտեսության եւ ճարտարապետության մեջ, ամուսնական ավանդույթները, երաժշտությունը, լուսանկարները, մարդկանց եւ արտագաղթի պատմությունները»,- ասում է Պայթարը:

«Երբ մարդիկ հիմա գան, նրանք այլեւս չեն հեռանա միայն մեկ լուսանկարով: Նրանց հիշողությունները կլցվեն այնպես, ինչպես որ մերն են լցված»:

Բեթան ՄՔՔԵՐՆԱՆ, «Գարդիան», Լոնդոն, 11.07.2020

Անգլերենից թարգմանեց Ա. Բ.

ShareTweetShare
Նախորդ գրառումը

Գուգարքցի պատանին անվադողեր է հավաքել սահման ուղարկելու համար (տեսանյութ)

Հաջորդ գրառումը

Քիմ Քարդաշյանն ու Ալեքսիս Օհանյանը՝ հայ-ադրբեջանական սահմանի վերաբերյալ

Համանման Հոդվածներ

4 հուլիսի, 2025

Յայտարարութիւն

04/07/2025
4 հուլիսի, 2025

Քսիվներ հանրությանը

04/07/2025
4 հուլիսի, 2025

Իրանի նախագահ Փեզեշքիանը Ստեփանակերտում

04/07/2025
4 հուլիսի, 2025

Գարեգին Երկրորդը 1979-ից հետո երեք անգամ այցելել է Գերմանիա

04/07/2025
Հաջորդ գրառումը

Քիմ Քարդաշյանն ու Ալեքսիս Օհանյանը՝ հայ-ադրբեջանական սահմանի վերաբերյալ

Արխիվ

Երկ Երք Չրք Հնգ Ուր Շբթ Կիր
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031  

Վերջին լուրեր

ԿԱՐԵՎՈՐԸ

 Խուզարկության ժամանակ ռազմախաղերի գնդիկներ են գտել. Գեղամ Մանուկյան

10/07/2025

Առավոտյան ժամը 80.10 րոպե էր, մոտ 10 հոգով էին, ներկայացան ԱԱԾ–ից, քննչական կոմիտեից։ Այս մասին այսօր՝ հուլիսի 10–ին, Երևան քաղաքի...

ԿարդալDetails

Թունավոր ղեկավարները հալածում են նրանց, ովքեր ճիշտ են վարվում. Արամ Սուրեն Համբարյան

10/07/2025

Տարոն Մանուկյանը տեղափոխվել է Քննչական կոմիտե. փաստաբան

10/07/2025

Երևի մտքում անընդհատ կրկնում` «Մարտունին Ադրբեջան է և վե´րջ». Տիգրան Աբրահամյան

10/07/2025

Ստամբուլում շտկել են գրաֆիտին՝ Թալեաթի անվան վրա գրելով Թեհլերյանի անունը

10/07/2025
logo-white1
“Վահան Թեքեյան” Սոցիալ-Մշակութային Հիմնադրամ
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են։ Կայքի նյութերը տարածելիս հղումը կայքին պարտադիր է։

©2024 «ԱԶԳ» վերլուծական

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Ոչինչ չի գտնվել
Տեսնել բոլոր արդյունքները
  • Նորություններ
    • Պաշտոնական
    • Տեղական
    • Միջազգային
    • Տնտեսական
    • Տարածաշրջանային
    • Սոցիալական
    • Մշակութային
    • Հոգևոր
    • Իրավունք
    • ՌԱԿ մամուլ
  • Վերլուծություն
    • Քաղաքականություն
    • Տնտեսական
    • Հրապարակախոսություն
  • Մշակույթ
    • Ազգային
    • Կերպարվեստ
    • ToTo
    • Երաժշտություն
      • Դասական
      • Պոպ
      • Ջազ
      • Ռոք
  • ՌԱԿ մամուլ
  • «ԱԶԳ» Շաբաթաթերթ
    • Հոդվածներ
    • «ԱԶԳ» շաբաթաթերթ, տպագիր
    • Տպագիր արխիվ 1991-2025
    • Արխիվ
  • Տեսադարան
  • Մամուլ
  • Մեր հեղինակները

© 2025 «ԱԶԳ» վերլուծական