Արմեն Գևորգյանի ելույթը ԵԽԽՎ 2025 թվականի սեպտեմբերի 29-ի լիագումար նիստում
Պարոն նախագահ,
Հայ ժողովրդին խնդրում են հավատալ, որ Վաշինգտոնի հայտարարություններից հետո խաղաղությունն արդեն հաստատվել է։ Սակայն «Վաշինգտոնյան խաղաղությունը» հակամարտության ավարտը չէ, այլ տարածաշրջանային անորոշության նոր փուլի սկիզբ։ Հայաստանը կրկին հայտնվել է այնպիսի իրավիճակում, որտեղ իր աշխարհաքաղաքական օրակարգը թելադրվում է։ Թյուրքական ռիսկերը չեզոքացնելու ջանքերը՝ անտեսելով պատմականորեն խորը աշխարհաքաղաքական այլ շահերը, ստեղծում են ոչ թե կայունություն, այլ բախման նոր գծեր։
Հարգելի՛ գործընկերներ,
Երբ վաղը այս դահլիճում լսեք խաղաղության նոր դարաշրջանի մասին խոսակցություններ, ես կոչ եմ անում ձեզ մտորել. ինչո՞ւ այս դարաշրջանը չի ազատել Բաքվի հայ բանտարկյալներին, չի բացել հայ-թուրքական սահմանը, չի հանգեցրել ադրբեջանական ուժերի դուրսբերմանը օկուպացված հայկական տարածքներից, չի կանգնեցրել Ադրբեջանի ագրեսիվ ռազմականացումը։ Հենց այս խաղաղության դարաշրջանում է, որ իմ ժողովուրդը լսում է, թե ինչպես է Իլհամ Ալիևը պահանջում սահմանադրական փոփոխություններ Հայաստանում և այսպես կոչված Զանգեզուրի միջանցքը։
Հարցրեք ինքներդ ձեզ. ի՞նչ միջազգային կանոնների և ժողովրդավարական ավանդույթների համաձայն կարող են թյուրք առաջնորդները պահանջել ադրբեջանցիների վերադարձը Հայաստան և մեսխեթցի թուրքերի վերադարձը Վրաստան՝ միաժամանակ մերժելով Ղարաբաղի հայերի նույն իրավունքը ։ Կարո՞ղ է նման անարդարությունը տարածաշրջանում ապահովել երկարատև և կայուն խաղաղություն։
Պարոն նախագահ,
Խաղաղությունը պարզապես պատերազմի բացակայություն չէ, այլ անվտանգության համարժեք համակարգ։ Եվրոպան սիրում է «հաշտեցման հաջողության պատմությունները», բայց այս դեպքում այն չպետք է ծափահարի պաշտոնական փաստաթղթերին. այն պետք է պահանջի իրական երաշխիքներ և հավասարակշռություն։ Խաղաղության նոր հայկական մոդելը չի կարող ստերիլ լինել։ Հենց սա է պատճառը, որ Հայաստանը չի կարող և չպետք է հրաժարվի իր առկա կապերից և կարողություններից՝ պատրանքների հետևից ընկնելով։
Մենք ականատես ենք լինում Արևմուտքի անկարողությանը՝ դադարեցնելու Ուկրաինայում պատերազմը։ ԱՄՆ ամենամեծ ռազմական բազան չի պաշտպանել Կատարին պարբերական ռմբակոծություններից։ Ամբողջ արաբական աշխարհը չի կարողացել կանխել Գազայի հատվածում շարունակվող աղետը։ Ժողովրդավարական աշխարհի արժեքներն ու ավանդույթները չեն կարողացել պաշտպանել Ղարաբաղի հայերին էթնիկ զտումներից։
Այս ամենը միայն հաստատում է իմ համոզմունքը, որ Հայաստանի նման երկրները չեն կարող բախվել կեղծ ընտրության։ Ներկայիս միջազգային միջավայրում իրական խաղաղությունը հիմնված է զսպման, կանոնների և հարկադրանքի վրա, այլ ոչ թե հույսի։
Ես կոչ եմ անում ձեզ օգնել Հայաստանին ամրապնդել և լրացնել իր ներկայիս անվտանգության շերտերը՝ իրականացնելով այն, ինչը կարելի է անվանել անվտանգության կուտակման դոկտրին։ Մենք պետք է հիշենք. արհեստական խաղաղությունը հետաձգված պատերազմ է։
