Իսրայելի ստեղծումն անհավանական երևույթ էր: Դա հսկայական ջանքեր, տրամաբանության բոլոր կանոնների դեմ ջանքեր էր պահանջում, ու եթե արդար լինենք, հերոսական ու անհավանական նախաձեռնություն էր:
Անապատի մեջ հավաքել տարբեր լեզուներով խոսող, տարբեր մշակույթներ կրող, անգամ տարբեր ռասանների մարդանց ու զրոյից ստեղծել լեզու, դա բոլոր կանոնների դեմ էր:
Իսրայելը ստեղծել է միսիոներների մի սերունդ, որն ամեն օր վտանգների տակ է ապրել, քրտնաջան աշխատանքի միջոցով անապատը դերձրել է գյուղատնտեսական խորոշ արդյունահանող, հզոր ռազմա-արդյունաբերական համալիր են ստեղծել, որոշ ոլորտներում դարձել համաշխարհային առաջատար:
Կարճ ասած՝ այդ ամենը միսիոներների սերունդն է կառուցել: Սակայն հիմա այլ սերունդ է գալիս: Իսրայելի նոր սերունդն այդ պետությունն անհավանական ջարքերով ստեղծողը չէ, նա այդ աշխատանքը վայելողն է։
Արդյունքում փոխվում է մտածողությունն ու աշխարհայացքը: Իրանի հարվածների վախը կաթվածահար է արել Իսրայելը, 50 տարի առաջ այդպես չէր կարող լինել:
Նման մի բան մենք տեսնում ենք այսօրվա Հայաստանում:
Ստեփան Դանիելյան, քաղաքագետ
