Կիրակի, Հոկտեմբերի 5, 2025
Ազգ
Wildberries
Wildberries-ը նվազեցնում է միջնորդավճարը այն վաճառողների համար, ովքեր ապահովում են արագ առաքում մինչև գնորդ
  • Նորություններ
    • Պաշտոնական
    • Տեղական
    • Միջազգային
    • Տնտեսական
    • Տարածաշրջանային
    • Սոցիալական
    • Մշակութային
    • Հոգևոր
    • Իրավունք
    • ՌԱԿ մամուլ
  • Վերլուծություն
    • Քաղաքականություն
    • Տնտեսական
    • Հրապարակախոսություն
  • Մշակույթ
    • Ազգային
    • Կերպարվեստ
    • ToTo
    • Երաժշտություն
      • Դասական
      • Պոպ
      • Ջազ
      • Ռոք
  • ՌԱԿ մամուլ
  • «ԱԶԳ» Շաբաթաթերթ
    • Հոդվածներ
    • «ԱԶԳ» շաբաթաթերթ, տպագիր
    • Տպագիր արխիվ 1991-2025
    • Արխիվ
  • Տեսադարան
  • Մամուլ
  • Մեր հեղինակները
Ոչինչ չի գտնվել
Տեսնել բոլոր արդյունքները
Ազգ
Ոչինչ չի գտնվել
Տեսնել բոլոր արդյունքները

ՈՒղղախոսություն

24/09/2020
- ԱԶԳ շաբաթաթերթ, Մշակույթ, Վերլուծություն
Կիսվել ՖեյսբուքումԿիսվել ԹվիթերումՈւղարկել Տելեգրամով

Հիվա՞նդ, թե՞ «պացիենտ»

– Աս «պացիենտը» ուրկե՞ հանեցիք, ի՞նչ հայերեն է ասիկա, չե՞ք ամչնար…

Զանգահարողը վաղեմի բարեկամս էր, Ամերիկայից, ինքն էլ մեզ նման ինքնամեկուսացման մեջ: Ուշի-ուշով հետեւում է կորոնավիրուսի «հաղթարշավին» աշխարհով մեկ, անշուշտ նաեւ Հայաստանում: Նրա հանդիմանական շեշտից սկզբում կարկամեցի, փորձեցի ինչ-որ բաներ ասել Հայաստանում բժշկական-առողջապահական ասպարեզում ռուսախոսության տարածվածության հին «ավանդույթների» մասին: Նույնիսկ փորձ արեցի բացատրելու, որ «հոս», Հայաստանում, «պացիենտ» բառը օգտագործում են բժիշկները իրենց այցելուներին փափկանկատորեն հիվանդ, առավել եւս հաճախորդ չկոչելու համար: Սակայն բարեկամս ավելի բորբոքվեց:

– Եղբա՛յր, խոսքս միայն բժիշկներուն չի վերաբերիր, այլ հատկապես ձեր հեռատեսիլի, կայքէջի լրագրողներուն, մանավանդ խմբագիրներուն: Ոչ միայն անոնք. ձեր առողջապահության նախարարն անգամ, վարչապետն ալ, որ ժամանակին խմբագիր եղած է, նույնիսկ ձեր պարետն ալ, որ կրթված մարդ կերեւի…

– Թերեւս ժողովուրդին ավելի հասկնալի ըլլալու համար,- բացատրեցի բորբոքված բարեկամիսՙ թերեւս անտեղի կերպով պաշտպանությանս տակ վերցնելով մեր խմբագիրներին ու պետական պաշտոնյաներին:

– Եղբա՛յր, անոնց խոսքը բնա՛վ հայերեն չէ: Խոսքս հատկապես հեռատեսիլին կվերաբերի. խմբագիր չունի՞ն, սրբագրիչ չունի՞ն, ոճաբան չունի՞ն, չե՞ն գիտեր, որ այդ բառը «հիվանդ» կնշանակե. անգլերեն patient-ն է, միայն ռուսական «ց» հնչյունափոխությամբ:

– Այո,- հաստատեցի համակերպված,- օտարաբանություն է, ինչպես ուրիշ շատ բառեր:

– Անտեղի՛, անճիշտ օտարաբանություն,- լսվեց հեռախոսի մյուս կողմից ընկերոջս ձայնը:- Ինչպե՞ս կրնա կորոնայով վարակվածը «պացիենտ» ըլլալ, ի՞նչպես կրնա «պացիենտը», օրինակ, մեռնիլ: Կորոնայով վարկավածէն ավելի լավ հիվանդ կրնա՞ ըլլալ: Քիչ կմնա, որ «հիվանդանոց» բառն ալ «պացիենտանոց», կամ «հիվանդապահուհի» բառն ալ «պացիենտապահուհի» կոչեք:

Հանդիմանությունների տարափի տակից դուրս գալու համար փորձեցի վերջ դնել զրույցին ու խոստացա ուսումնասիրել եւ այդ մասին «բան մը» գրել:

– Լավ, բան մը գրէ: Բացատրէ այդ մարդոց, պետական թե բժշկական, որ մենք հոս արեւմտահայերենը արդեն կորսցնելու վրա ենք, գոնե դո՛ւք մի կորսնցնեք արեւլահայերենը: Մեղք է մեր լեզուն,- ասաց բարեկամս ու կախեց խոսափողը:

Եվ իսկապես, խոստումս կատարելու համար ընկա բառարանների վրա:

Պարզվեց, որ մեր ամենախելացի բառարանըՙ Ստ. Մալխասյանցի Բացատրականը, չունի «պացիենտ», մինչդեռ Էդ. Աղայանի բառարանն ունի: Կնշանակի այդ բառը ավելի ուշ շրջանի փոխառություն է: Ֆրանսիական նշանավոր Larousse-ը ունի՛ նույն բառը, սակայն որպես երկրորդ բառիմաստ: Իսկ նորագույն որոշ բառարաններում այդ բառի դիմաց գրված է «արխաիկ»: «Պացիենտը» օգտագործվում է անգլերենում, սակայն հե՛նց հիվանդ եւ, երկրորդ, ամբուլատոր հիվանդ իմաստով: Առաջացել է լատիներեն patienteՙ համբերություն, տոկալ, սպասել իմաստներից:

***

Եվ այսպես, ընկերոջս պատվերը կատարելուց, մի քիչ «բառարանակերությամբ» զբաղվելուց հետո գրածս իրեն ուղարկեցի: Դժգոհ մնաց եւ այս անգամ երկտողով պատասխանեց: Արտագրում եմ նույնությամբ.

– Դուն ալ վարակվեր ես ուղղախոսության հարցերուն մեջ հայաստանցիներու թեթեւամտությամբ: Շատ մեղմ, գրեթե չեզոք դիրք բռներ ես: Պետք է խիստ բառերով քննադատեիր օտարաբանության այդ ախոյանները: Որքա՜ն օտար բառեր եւ արտահայտություններ կը գործածեն, եւ մեկը չկա զիրենք կեցնող: Հավանաբար ճիշտ այդ պատճառով ալ հայաստանցի ամենազարգացած մարդիկն անգամ կըսենՙ «խոսքը գնում է այն մասին»… Եղբա՛յր, խոսքը ո՞ւր կերթա: Տեղ մըն ալ չերթար: Բայց լեզուն կերթա՛: Պահ մը կանգ առէք, հերի՛ք եղավ:

Զրույցը վերարտադրեցՙ Հ. ԱՎԵՏԻՔՅԱՆ

ShareTweetShare
Նախորդ գրառումը

Պուտինը հավելյալ չի շնորհավորել Լուկաշենկային երդմնակալության կապակցությամբ

Հաջորդ գրառումը

Պուտինն առաջադրվեց Նոբելյան մրցանակի

Համանման Հոդվածներ

Հրապարակախոսություն

Թուրք – վրացական սահմանին հայտնաբերված անձնագրերն ի՞նչ նպատակի են ծառայելու…առջևում 2026 թվականի ընտրություններն են

04/10/2025
ԿԱՐԵՎՈՐԸ

Հայ դատավորի դաժան ճակատագիրը. Հայկ Դեմոյան

04/10/2025
ԿԱՐԵՎՈՐԸ

Սրբազան Հայր, Դուք այսօր ավելի ազատ եք, քան ձեզ դատողը

03/10/2025
Հրապարակախոսություն

Արմինե Մելիքսեթյանը նախընտրեց իշխանություններին ստրկահպատակ ծառայել և այսօր թաղեց իր հեղինակությունը. փաստաբան

03/10/2025
Հաջորդ գրառումը

Պուտինն առաջադրվեց Նոբելյան մրցանակի

Արխիվ

Loading...
«Հոկտեմբերի 2025»
Երկ Երք Չրք Հնգ Ուր Շբթ Կիր
 12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728293031  
« ՍեպտեմբերիՆոյեմբերի »

Վերջին լուրեր

Նորություններ

Ինչո՞ւ Նիկոլ Փաշինյանը չշնորհավորեց Գյումրու օրը. վարչապետի քայլը՝ որպես քաղաքական հաղորդագրություն

05/10/2025

Հայաստանի երկրորդ քաղաքը՝ Գյումրին, շաբաթ օրը նշում էր իր տոնը՝ Քաղաքի օրը։ Տոնական միջոցառումների, համերգների և հանրային ուրախության ֆոնին նկատելի...

ԿարդալDetails

Դատավոր Արմինե Մելիքսեթյանը պետք է քրեական պատասխանատվության ենթարկվի. Արա Զոհրաբյան

05/10/2025

Տեսանյութ. Թբիլիսիում եվրոպամետների ցույցերը շարունակվում են. ոստիկանների և ցուցարարների միջև բախումներ են լինում

04/10/2025

Միքայել սրբազանը քաղաքական բանտարկյալ է. հեռու մնացեք ձեր պիղծ խաղերով. Էդմոն Մարուքյան

04/10/2025

Միահամուռ կերպով դատապարտում ենք ներկա վարչակարգի բոլշևիկյան բռնաճնշումների գործելաոճը. հայտարարություն

04/10/2025
logo-white1
“Վահան Թեքեյան” Սոցիալ-Մշակութային Հիմնադրամ
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են։ Կայքի նյութերը տարածելիս հղումը կայքին պարտադիր է։

©2024 «ԱԶԳ» վերլուծական

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Ոչինչ չի գտնվել
Տեսնել բոլոր արդյունքները
  • Նորություններ
    • Պաշտոնական
    • Տեղական
    • Միջազգային
    • Տնտեսական
    • Տարածաշրջանային
    • Սոցիալական
    • Մշակութային
    • Հոգևոր
    • Իրավունք
    • ՌԱԿ մամուլ
  • Վերլուծություն
    • Քաղաքականություն
    • Տնտեսական
    • Հրապարակախոսություն
  • Մշակույթ
    • Ազգային
    • Կերպարվեստ
    • ToTo
    • Երաժշտություն
      • Դասական
      • Պոպ
      • Ջազ
      • Ռոք
  • ՌԱԿ մամուլ
  • «ԱԶԳ» Շաբաթաթերթ
    • Հոդվածներ
    • «ԱԶԳ» շաբաթաթերթ, տպագիր
    • Տպագիր արխիվ 1991-2025
    • Արխիվ
  • Տեսադարան
  • Մամուլ
  • Մեր հեղինակները

© 2025 «ԱԶԳ» վերլուծական