Երկուշաբթի, Հունիսի 16, 2025
Ազգ
Advertisement
  • Նորություններ
    • Պաշտոնական
    • Տեղական
    • Միջազգային
    • Տնտեսական
    • Տարածաշրջանային
    • Սոցիալական
    • Մշակութային
    • Հոգևոր
    • Իրավունք
    • ՌԱԿ մամուլ
  • Վերլուծություն
    • Քաղաքականություն
    • Տնտեսական
    • Հրապարակախոսություն
  • Մշակույթ
    • Ազգային
    • Կերպարվեստ
    • ToTo
    • Երաժշտություն
      • Դասական
      • Պոպ
      • Ջազ
      • Ռոք
  • ՌԱԿ մամուլ
  • «ԱԶԳ» Շաբաթաթերթ
    • Հոդվածներ
    • «ԱԶԳ» շաբաթաթերթ, տպագիր
    • Տպագիր արխիվ 1991-2025
    • Արխիվ
  • Տեսադարան
  • Մամուլ
  • Մեր հեղինակները
Ոչինչ չի գտնվել
Տեսնել բոլոր արդյունքները
Ազգ
Ոչինչ չի գտնվել
Տեսնել բոլոր արդյունքները

ՈՒղղախոսություն

24/09/2020
- ԱԶԳ շաբաթաթերթ, Մշակույթ, Վերլուծություն
Կիսվել ՖեյսբուքումԿիսվել ԹվիթերումՈւղարկել Տելեգրամով

Հիվա՞նդ, թե՞ «պացիենտ»

– Աս «պացիենտը» ուրկե՞ հանեցիք, ի՞նչ հայերեն է ասիկա, չե՞ք ամչնար…

Զանգահարողը վաղեմի բարեկամս էր, Ամերիկայից, ինքն էլ մեզ նման ինքնամեկուսացման մեջ: Ուշի-ուշով հետեւում է կորոնավիրուսի «հաղթարշավին» աշխարհով մեկ, անշուշտ նաեւ Հայաստանում: Նրա հանդիմանական շեշտից սկզբում կարկամեցի, փորձեցի ինչ-որ բաներ ասել Հայաստանում բժշկական-առողջապահական ասպարեզում ռուսախոսության տարածվածության հին «ավանդույթների» մասին: Նույնիսկ փորձ արեցի բացատրելու, որ «հոս», Հայաստանում, «պացիենտ» բառը օգտագործում են բժիշկները իրենց այցելուներին փափկանկատորեն հիվանդ, առավել եւս հաճախորդ չկոչելու համար: Սակայն բարեկամս ավելի բորբոքվեց:

– Եղբա՛յր, խոսքս միայն բժիշկներուն չի վերաբերիր, այլ հատկապես ձեր հեռատեսիլի, կայքէջի լրագրողներուն, մանավանդ խմբագիրներուն: Ոչ միայն անոնք. ձեր առողջապահության նախարարն անգամ, վարչապետն ալ, որ ժամանակին խմբագիր եղած է, նույնիսկ ձեր պարետն ալ, որ կրթված մարդ կերեւի…

– Թերեւս ժողովուրդին ավելի հասկնալի ըլլալու համար,- բացատրեցի բորբոքված բարեկամիսՙ թերեւս անտեղի կերպով պաշտպանությանս տակ վերցնելով մեր խմբագիրներին ու պետական պաշտոնյաներին:

– Եղբա՛յր, անոնց խոսքը բնա՛վ հայերեն չէ: Խոսքս հատկապես հեռատեսիլին կվերաբերի. խմբագիր չունի՞ն, սրբագրիչ չունի՞ն, ոճաբան չունի՞ն, չե՞ն գիտեր, որ այդ բառը «հիվանդ» կնշանակե. անգլերեն patient-ն է, միայն ռուսական «ց» հնչյունափոխությամբ:

– Այո,- հաստատեցի համակերպված,- օտարաբանություն է, ինչպես ուրիշ շատ բառեր:

– Անտեղի՛, անճիշտ օտարաբանություն,- լսվեց հեռախոսի մյուս կողմից ընկերոջս ձայնը:- Ինչպե՞ս կրնա կորոնայով վարակվածը «պացիենտ» ըլլալ, ի՞նչպես կրնա «պացիենտը», օրինակ, մեռնիլ: Կորոնայով վարկավածէն ավելի լավ հիվանդ կրնա՞ ըլլալ: Քիչ կմնա, որ «հիվանդանոց» բառն ալ «պացիենտանոց», կամ «հիվանդապահուհի» բառն ալ «պացիենտապահուհի» կոչեք:

Հանդիմանությունների տարափի տակից դուրս գալու համար փորձեցի վերջ դնել զրույցին ու խոստացա ուսումնասիրել եւ այդ մասին «բան մը» գրել:

– Լավ, բան մը գրէ: Բացատրէ այդ մարդոց, պետական թե բժշկական, որ մենք հոս արեւմտահայերենը արդեն կորսցնելու վրա ենք, գոնե դո՛ւք մի կորսնցնեք արեւլահայերենը: Մեղք է մեր լեզուն,- ասաց բարեկամս ու կախեց խոսափողը:

Եվ իսկապես, խոստումս կատարելու համար ընկա բառարանների վրա:

Պարզվեց, որ մեր ամենախելացի բառարանըՙ Ստ. Մալխասյանցի Բացատրականը, չունի «պացիենտ», մինչդեռ Էդ. Աղայանի բառարանն ունի: Կնշանակի այդ բառը ավելի ուշ շրջանի փոխառություն է: Ֆրանսիական նշանավոր Larousse-ը ունի՛ նույն բառը, սակայն որպես երկրորդ բառիմաստ: Իսկ նորագույն որոշ բառարաններում այդ բառի դիմաց գրված է «արխաիկ»: «Պացիենտը» օգտագործվում է անգլերենում, սակայն հե՛նց հիվանդ եւ, երկրորդ, ամբուլատոր հիվանդ իմաստով: Առաջացել է լատիներեն patienteՙ համբերություն, տոկալ, սպասել իմաստներից:

***

Եվ այսպես, ընկերոջս պատվերը կատարելուց, մի քիչ «բառարանակերությամբ» զբաղվելուց հետո գրածս իրեն ուղարկեցի: Դժգոհ մնաց եւ այս անգամ երկտողով պատասխանեց: Արտագրում եմ նույնությամբ.

– Դուն ալ վարակվեր ես ուղղախոսության հարցերուն մեջ հայաստանցիներու թեթեւամտությամբ: Շատ մեղմ, գրեթե չեզոք դիրք բռներ ես: Պետք է խիստ բառերով քննադատեիր օտարաբանության այդ ախոյանները: Որքա՜ն օտար բառեր եւ արտահայտություններ կը գործածեն, եւ մեկը չկա զիրենք կեցնող: Հավանաբար ճիշտ այդ պատճառով ալ հայաստանցի ամենազարգացած մարդիկն անգամ կըսենՙ «խոսքը գնում է այն մասին»… Եղբա՛յր, խոսքը ո՞ւր կերթա: Տեղ մըն ալ չերթար: Բայց լեզուն կերթա՛: Պահ մը կանգ առէք, հերի՛ք եղավ:

Զրույցը վերարտադրեցՙ Հ. ԱՎԵՏԻՔՅԱՆ

ShareTweetShare
Նախորդ գրառումը

Պուտինը հավելյալ չի շնորհավորել Լուկաշենկային երդմնակալության կապակցությամբ

Հաջորդ գրառումը

Պուտինն առաջադրվեց Նոբելյան մրցանակի

Համանման Հոդվածներ

Հրապարակախոսություն

Չեմ բացառում, որ կարող է վերանայվել կամ ժամանակավորապես կասեցվել հայ-իրանական «գազ էլեկտրաէներգիայի դիմաց» բարտերային գործարքը. փորձագետ

15/06/2025
Հրապարակախոսություն

Իսրայելի ողջ ողբերգությունն այն է, որ ստրատեգիական առումով ավելի խորքային թշնամական միջավայրում է հայտնվում. քաղաքագետ

15/06/2025
Հրապարակախոսություն

Հարվածի նպատակը ոչ թե էկոլոգիական աղետն է, այլ ուրանի հարստացման գործընթացի դադարեցումը. փորձագետ

14/06/2025
Հրապարակախոսություն

Իսրայելի առաջին վարչապետ Դավիդ բեն Գուրիոնը 1948 թվականին իր պատերազմական օրագրում գրում էր՝ պատերազմը մեզ երկիր կտա

14/06/2025
Հաջորդ գրառումը

Պուտինն առաջադրվեց Նոբելյան մրցանակի

Արխիվ

Երկ Երք Չրք Հնգ Ուր Շբթ Կիր
 1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
30  

Վերջին լուրեր

Միջազգային

Ադրբեջանի ծովային սահմանից դեպի Իրան թռչող անօդաչու թռչող սարքեր են հայտնաբերվել

16/06/2025

Ադրբեջանի Հանրապետության ծովային սահմանից Բանդար Անզալի թռչող մի քանի իսրայելական թշնամական անօդաչու թռչող սարքեր հայտնաբերելուց հետո, պաշտպանական ցանցը վճռական գործողություններ...

ԿարդալDetails

Իսրայելի բանակը հայտնել է Իրանի ուղղությամբ լայնածավալ ավիահարվածների ալիքն ավարտելու մասին

16/06/2025

Թրամփը վետո է դրել Իրանի գերագույն առաջնորդին սպանելու Իսրայելի ծրագրի վրա. Reuters

16/06/2025

Իրան-իսրայելական պատերազմ. ի՞նչ է հայտնի մինչ այս պահը

15/06/2025

Իսրայելը վերացրեց Իրանի հատուկ ծառայությունների, ուժային կառույցների վերջին ղեկավարին՝ իր տեղակալի հետ. Վան Համբարձումյան

15/06/2025
logo-white1
“Վահան Թեքեյան” Սոցիալ-Մշակութային Հիմնադրամ
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են։ Կայքի նյութերը տարածելիս հղումը կայքին պարտադիր է։

©2024 «ԱԶԳ» վերլուծական

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Ոչինչ չի գտնվել
Տեսնել բոլոր արդյունքները
  • Նորություններ
    • Պաշտոնական
    • Տեղական
    • Միջազգային
    • Տնտեսական
    • Տարածաշրջանային
    • Սոցիալական
    • Մշակութային
    • Հոգևոր
    • Իրավունք
    • ՌԱԿ մամուլ
  • Վերլուծություն
    • Քաղաքականություն
    • Տնտեսական
    • Հրապարակախոսություն
  • Մշակույթ
    • Ազգային
    • Կերպարվեստ
    • ToTo
    • Երաժշտություն
      • Դասական
      • Պոպ
      • Ջազ
      • Ռոք
  • ՌԱԿ մամուլ
  • «ԱԶԳ» Շաբաթաթերթ
    • Հոդվածներ
    • «ԱԶԳ» շաբաթաթերթ, տպագիր
    • Տպագիր արխիվ 1991-2025
    • Արխիվ
  • Տեսադարան
  • Մամուլ
  • Մեր հեղինակները

© 2025 «ԱԶԳ» վերլուծական