ԵՍ ՂԱՐԱԲԱՂԸ ՉԵՄ ԹՈՂՆԻ

ԷԼԱԴԱ ՊԵՏՐՈՍՅԱՆ, ՀՊՄՀ լրագրության 3-րդ կուրսի ուսանող

Արդեն մի քանի օր է Իրինա Խաչատրյանն իր հինգ երեխաների հետ միասին լքել է Ղարաբաղի իր տունը եւ այս պահին ավելի ապահով վայր է համարում Կոտայքի մարզի Արզական գյուղը:

Իրինան պատմում է, որ սեպտեմբերի 27-ի առավոտյան ժամը 6-ին աշխատանքի էր, աշխատում է Քելբաջարի զորամասերից մեկի ճաշարանում, այդ առավոտ, սովորականի պես, մինչեւ ժամը 8-ը ամեն ինչ պատրաստել են, որ զինվորները նախաճաշեն:

Երկու աման հաց դեռ չդրած սեղանին, ասել են, որ իրենց նկարում են անօդաչու թռչող սարքերը: Այդ խոսքից հետ սկսել են ռմբակոծել, զինվորներն անգամ չեն հասցրել մտնել ճաշարան:

Իրինայի խոսքովՙ ճաշարանի աշխատողներով փախել եւ մտել են անտառ: Մոտ 40 րոպե ռմբակոծությունից հետո, երբ մի քանի րոպե դադարեցրել են կրակըՙ արագ վերադարձել են ճաշարան, որպեսզի հեռախոսները վերցնեն, բայց արդեն ամեն բան, անգամ աշխատանքի տանող մեքենան ավերված են տեսել, այնուհետեւ վազելով իջել են ճանապարհ եւ այդ ընթացքում մի մեքենա է հանդիպել ու կանանց հասցրել գյուղ:

Երիտասարդ մայրը նշում է.

– Հասել էի գյուղ, բայց դեռ սարսափի մեջ էի. ո՛չ կարողանում էի խոսել, ո՛չ երեխաներիս մոտ գնալ…:

Միայն հիշում է, որ այդ պահին ասել է երեխաներին, իրենց պայուսաների միջից գրքերը դատարկեն եւ փոխարենը շորերը լցնեն մեջը:

Այդ պահին Իրինայի ամուսինն իրենց մոտ չի եղել, գյուղացիներով արագ հավաքվել եւ մեքենաներով տեղափոխվել են Վարդենիս, սակայն սեպտեմբերի 29-ի առավոտյան արթնացել եւ իմացել են, որ Վարդենիսն էլ է ռմբակոծման տակ:

Այդ ընթացքում տեղեկացել են, որ Չարենցավանին մոտ Արզական գյուղումՙ տեղավորում են փախստականներին: Այդպես Իրինան իր հինգ երեխաների հետ ժամանակավորապես ապաստանում է Արզականումՙ գյուղացիներից մեկի տանը, բայց նա վստահորեն նշում է, որ իրենց գյուղի հետ կապը կաՙ աննդհատ տեղեկանում է, խոսում է. այնտեղից ասել են, որ Ղարաբաղ վերադառնալն այս պահին ապահով չէ, ամեն վայրկյան կարող են գյուղերին հարվածներ հասցնել:

Իրինայի ամուսինն այժմ կամավոր ծառայում է, ճիշտ էՙ առաջնագծում չէ, քանի որ հինգ երեխա ունեն, բայց իր պարտքը կամավոր կերպով կատարում է պաշտպանելով հայրենի սահմանները:

Երիտասարդ մայրը նշում է, որ շատ գոհ են նրանցից, ում տանը ապրում են, գոհ են նաեւ գյուղապետարանի կամավոր երիտասարդներից, քանի որ օգնում են իրենց ամեն հարցում:

Անգամ գյուղապետարանից ասել են, որ ղարաբաղցի երեխաները կարող են դպրոց եւ մանկապարտեզ հաճախել գյուղում, բայց երեխաները չեն ցանկանում, ասում են.

– Մեզ տարեք ե՛տ, մեր տուն, քանի որ մենք մեր դպրոցն ենք ուզում գնալ:

Իրինայի համոզմամբ երեխաների համար ուրիշ միջավար է այստեղ, դեռ չեն հարմարվել, բայց եթե այս ամեն ինչը երկար տեւի, իհարկեՙ երեխաներին չի թողնի առանց դպրոց, իսկ միջավայրին էլ կամաց-կամաց կսովորեն, ոչինչ, բայց հույս ունեն, որ շատ շուտ կգնան իրենց տուն:

Զրույցի վերջում Իրինան հավելեց.

– Ամեն վայրկյան զանգում եմ, ասում եմ, չվերջացա՞վ… Եթե ներկա պահին չեն ռմբակոծումՙ եկեք մեզ տարեք մեր տուն, բայց դե ասում ենՙ չէ, չեն թողնում կին, երեխա մտնի, ճանապարհները փակ են… Հույս ունենք լավ կլինի, բայց եթե ասեն ընդհանրապես մի՛ գնացեք, չեմ կարողՙ ես Ղարաբաղը չեմ թողնի…: