Իմ իմաստուն բարեկամըՙ հանգուցյալ Կառլեն Դալլաքյանը, իր ժամանակաշրջանի համայնավար գործիչներին բնորոշելու յուրահատուկ բանաձեւ ուներՙ հայ կոմունիստներ եւ կոմունիստ հայեր: Ըստ նրա, օրինակ, Խ. Հայաստանի Համայնավար կուսակցության Կենտկոմի բոլոր առաջին քարտուղարները, գրեթե առանց բացառության, հա՛յ կոմունիստներ էինՙ Խորհրդային կայսրության պարտադիր, հարկադիր եւ հնարադիր պայմաններում իրենց ժողովրդի բարօրության, ազգայինՙ թեեւ անկատար այդ պետականության պահպանման ու զարգացման համար իրենց ջանքն ու եռանդը, ոմանք նաեւ կյանքը չխնայած մարդիկ: Նրանք կոմունիստ էինՙ ժամանակաշրջանի պահանջների թելադրանքով, նաեւ գաղափարախոսական կողմնորոշմամբ: Միաժամանակ հայ էին, զտարյուն ու տոհմիկ, սիրում էին իրենց ժողովրդին, սիրում էին իրենց երկիրը: Մինչդեռ կոմունիստ հայերը…
Իմաստուն բարեկամիս հետ ունեցած բազմաթիվ զրույցներում առիթ չի եղել հարցնելու նրա կարծիքը Անաստաս Միկոյանի մասին, 20-րդ դարի համաշխարհային պատմության խոշորագույն դեմքերից մեկիՙ որի արձանը Երեւանի քաղաքապետարանը որոշել է կանգնեցնել մեր մայրաքաղաքում, չմտածելով անգամ, որ նման որոշման համար, թեկուզ Ավագանու համաձայնությամբ, անհրաժեշտ է հասարակական քննարկում, ինչը արեց եւ անում է մամուլը:
Արձան կանգնեցնելՙ նշանակում է արժեւորել, կամ վերարժեւորել տվյալ անձը, նաեւ հավերժացնել: Ճիշտ է, մենք ունենք նաեւ արձաններ, որոնց հերոսները հակասական մարդիկ են եղել, որոնց կենսագրությունում եղել է ե՛ւ դրականը, ե՛ւ բացասականը: Օրինակՙ Դրաստամատ Կանայանըՙ նշանավոր Դրոն: Սակայն այս պարագայում գործում է նաեւ մեկ այլ հանգամանքՙ վայրը, տեղանքը, որտեղ բարձրացվում կամ տեղադրվում է նման կերպարների արձանը: Իսկ Դրոյի պարագայում այդ տեղանքը կարող է լինել միայն Բաշ-Ապարանը, որտեղ նրա զորավարի տաղանդը դրսեւորվեց անխառն հարենասիրությամբ:
Նմանապես, եթե, օրինակ, Անաստաս Միկոյանի արձանը կանգնեցվեր Կրեմլում, ապա դա կլիներ արժանի գնահատանք Սովետական-Ռուսական կայսրությանը նրա մատուցած ծառայությունների համար: Ավելի ճիշտ կլիներ եւ արդար, առանց հեգնանքի եմ ասում սա, եթե նրա մոմե կրկնօրինակը տեղադրվեր Մադամ Թյուսոյի թանգարանումՙ համաշխարհային դեմքերի շարքում, ասենքՙ Նիլս Բորի կողքին, որպես մեկը, որին ողջ աշխարհը պարտք է միջուկային պատերազմից փրկվելու համար…
Բայց Երեւանո՞ւմ, Հայաստանո՞ւմ, որտեղ դեռեւս կան վերապրողներ եւ ժառանգներ բռնադատված, աքսորված, գնդակահարված հազարավոր հայերի, մարդկանց, որոնց մահացուցակները նաեւ ինքն է ստորագրել: Նաեւՙ կան փաստեր ու փաստաթղթեր, որ նա եղել է ապազգային անձ, որ պայքարել է ազգային մեր ձգտումների դեմ: (Այս կապակցությամբ կարդալ 5-րդ էջում թարգմանաբար մատուցվող փաստաթուղթը):
Իմաստուն բարեկամիս բանաձեւովՙ Անաստաս Միկոյանը կոմունիստ հայ էր: Այլապես հայ կոմունիստները, իրա՛վ հայերը, որոնք մեզնից լավ գիտեին ովՙ ով է, նրա արձանը վաղուց բարձրացրած կլինեին մեր երկրում: Չեն արել, ուրեմն պետք չէր: Ա. Միկոյանը թող մնա պատմության գրքերում:
