Մի շարք թերթերի խմբագիրներ պայքար են սկսել իրենց էջերից անարգել ինտերնետ հոսող լրատվության դեմ, երբ չի նշվում աղբյուր, որեւէ հղում չի կատարվում` այդպիսով թերթի ժամանակատար ջանքերը հավասարեցնելով զրոյի եւ ինտերնետային լրատվամիջոցների վարկանիշն ու հաճախելիությունը բարձրացնելով թերթերի էքսկլյուզիվ նյութերի հաշվին: Մինչդեռ նման գրագողությունը նախ խփում է թերթերի վաճառքին` կրճատելով թերթի վաճառքը, եւ հետո վիրավորական է, երբ դու աշխատում ես, ուրիշն է ուտում:
Իհարկե, երեւույթը նոր չէ, գրագողությունը մշտական պրոբլեմ է եղել, սակայն այն համացանցի լայն տարածմամբ այսօր ահռելի չափերի է հասել եւ կասկածի տակ է դնում թերթերի գոյությունն առհասարակ: Ասենք, որ ինտերնետային լրատվամիջոցները վերցնում են միմյանցից, պատահում է, որ թերթերն էլՙ նրանցից, եւ այս շրջահոսը կարծես անվերջ է: Մի բան պարզ է, որ ինտերնետի մեր այս դարում պրոցեսը կանգնեցնել չի լինի, ինտերնետը խուժել է մեր կյանք եւ ամեն օր ավելի ու ավելի շատ կենսական տարածքներ է գրավում, դրա դեմ ոչինչ անել հնարավոր չէ, եւ պետք էլ չէ, հիմա համացանցը մեր կյանքի բոլոր ոլորտներում է: Իսկ հիմնավորումների եւ դիտարկումների առումով առավել հեղինակավոր համարվող թերթերը, կամաց-կամաց, ուզեն թե չուզեն, թղթային տարբերակի հույսին չեն կարող մնալ, քանի որ ինտերնետն ավելի ընթերցելի է: Սակայն դա չի նշանակում, որ այդպես անխղճորեն կարելի է կողոպտել թերթերին` նրանց դժվար ծնված, մեկ ողջ օրվա եւ երբեմն ավելի տեւական աշխատանքի արդյունք նյութերը մի վայրկյանում սեփական ընթերցողին մատուցելով մամուլի տեսություն անվան տակ: Որեւէ հեղինակի համար դա գուցե եւ հաճելի է, քանի որ ընթերցողական ավելի լայն լսարանի է արժանանում, բայց թերթը պահող խմբագրի համար դա ուղղակի կործարանար է: Ահա եւ աշխատել է մի խումբ խմբագիրների ինքնապաշտպանական բնազդը, որոնք բարձրացրել են «Հեղինակային եւ հարակից իրավունքների մասին օրենքում» փոփոխություն անելու խնդիրը` թերթերից վերցված նյութերի հղումներ եւ խիստ մասնակի մեջբերումներ ապահովելու համար, որ թույլ կտա հետաքրքրված ընթերցողին թերթ գնել եւ այնտեղ փնտրել հետաքրքրող հարցի պատասխանը: Խմբագիրների նախաձեռնությունն, իրոք, արդյունք տվեց` հղումներ այսօր կան, բայց նյութերի բուն ասելիքը շարունակվում է հրամցվել կայքերով, այնպես որ ընթերցողն իրեն հազիվ թե նեղություն տա թերթ գնելու: Թերթերին մնում է ակամա գովազդը, որ կայքերն իրենց մեջբերումներով ապահովում են թերթերի համար:
Ազգային ժողովի մի խումբ պատգամավորներ ականջալուր են եղել թերթերի խմբագիրների պահանջին եւ նախաձեռնել փոփոխություններ վերը նշված օրենքում: Սակայն մի խնդիր կա, որի վերաբերյալ օրենսդիրներն ու խմբագիրները տարբեր պատկերացումներ ունեն: Գործող օրենքում օրվա ընթացիկ իրադարձությունների եւ փաստերի մասին տեղեկատվությունը հեղինակային իրավունքի օբյեկտ չէ, մինչդեռ խմբագիրներ ասում են` ինչո՞ւ պետք է մի քանի տողանոց երգը հեղինակային իրավունքի սուբյեկտ լինել, իսկ, ասենք, կեսէջանոց լուրը` ոչ: Օրինակ` լրագրության փորձագետ Մեսրոպ Հարությունյանը կարծում է, որ հենց այս կետը դրոշակ դարձնելով են կայքերը թխում տեղեկատվությունը` սկսելով լուրից եւ անցնելով ավելի լուրջ բաներ գրագողանալուն:
Ազգային ժողովի պետաիրավական հանձնաժողովի անդամ, օրենքի նախագծի համահեղինակներից Արփինե Հովհաննիսյանը «Ազգի» հետ զրույցում նշեց, որ օրվա ընթացիկ լրահոսը որեւէ պարագայում չի կարող հեղինակային իրավունքի օբյեկտ լինել եւ պաշտպանվել: Դա նախատեսված է ինչպես Գեղարվեստական եւ գրական ստեղծագործությունների մասին Բեռնի կոնվենցիայով, այնպես էլ մեր` «Հեղինակային իրավունքի եւ հարակից իրավունքների մասին» օրենքով եւ ենթակա չէ փոփոխության, որովհետեւ դա միջազգային պարտավորություններով է սահմանված: Իսկ «օրվա ընթացիկ լրահոս», ըստ Ա. Հովհաննիսյանի, նշանակում է պաշտոնական հաղորդագրություններից վերցված եւ ընթացիկ իրադարձությունների մասին տեղեկատվությունը, տեղեկատվական բլոկը կարելի է օգտագործել ինչպես առանձին, այնպես էլ հրապարակման մեջ:
Սակայն այստեղ խոսքը հասկացության թերի լինելու մասին է: Եթե տեղի են ունեցել իրադարձություններ, որոնց մասին տեղյակ է միայն տվյալ լրատվամիջոցը, այս պարագայում դա չի կարող հեղինակային իրավունքի օբյեկտ չլինել, խնդիրը սա է: Կայքերը վերցնում են ոչ թե լրահոս, այլ տվյալ լրատվամիջոցի էքսկլյուզիվ լուրը, այնպես որ օրենքի նոր փոփոխությամբ գուցե այս տարբերակի համար դրույթ պետք է մտածել (խոսքն ամեն օր հորինվող ապատեղեկատվության մասին չէ, իհարկե` սեփական հավաստի աղբյուրների վկայակոչմամբ): Իսկ ընդհանրապես` օրենսդրական նախաձեռնությունը, որին միացել են պատգամավորներ բոլոր խմբակցություններից, առայժմ քննարկման փուլում է եւ դեռ պետք է ստանա կառավարության հավանությունը, իսկ նրա բուն բովանդակությունը վերաբերում է նրան, որ հեղինակային նյութը այլ լրատվամիջոցի կողմից հրապարակվելիս թույլատրվելու է օգտագործել համապատասխան չափով, մանավանդ համաշխարհային պրակտիկյում (Եվրոպական դատարանի պրակտիկայում) ընդունված չափանիշներ կան, որոնց հիմքում ընկած է հեղինակային ստեղծագործության արդարացի օգտագործման դոկտրինը: Այն թույլատրում է տվյալ նյութն օգտագործել բացառապես համապատասխան ծավալով եւ բացառապես հղումով: Իսկ հեղինակային իրավունքի այս տեսակ խախտումները վիճարկվելու են դատական կարգով եւ համապատասխան տուգանքներ են նախատեսվելու: