Ռումինիայում լույս է տեսել «Կոսմոպոլիտ Ֆոկշանի միջով: Պատմություններ հայերի, հաջիների, հրեաների, մեծահարուստների մասին» հատորը: 288 էջում ամփոփված են Ռումինիայի Ֆոկշան քաղաքի՝ 19-րդ դարի երկրորդ կեսի 20-րդ դարի առաջին կեսի քաղաքային էլիտայի վերաբերյալ քիչ հայտնի պատմություններ եւ լուսանկարներ: Գիրքը, որը նախաձեռնել եւ համակարգել է տեղական պատմության եռանդուն հետազոտող Դեն Նիչիտան, կենտրոնանում է մասնագետների կողմից համեմատաբար քիչ ուսումնասիրված մի ժամանակաշրջանի եւ ոլորտի վրա: Փաստորեն, կեսդարյա կոմունիստական ռեժիմից եւ դրան հաջորդող 30 տարվա անտարբերությունից հետո լույս է տեսնում հետազոտություն՝ նվիրված մոռացության տրված քաղաքային վերնախավին: Գրքի վերաբերյալ հրապարակումներից մեկում նշվում է, որ թեեւ հայերը զգալիորեն փոքր ներկայություն են ունեցել Ռումինիայի Վալախիա մարզում, սակայն Ֆոկշանում ունեցել են անհրաժեշտ ֆինանսական ուժը՝ մի տպավորիչ եկեղեցի կառուցելու համար: Ֆոկշանի հայերը Ռումինիային տվել են քաղաքագլուխներ, պատգամավորներ, թաղապետեր, արվեստագետներ, գիտնականներ, իսկ նրանց պատկանած մի քանի տներ դեռ պահպանվում են Ֆոկշանում: Հատորում լայն անդրադարձ կա Ֆոկշանի հայ համայնքի ամենակարեւոր Միսիր (Միսիրյան) ընտանիքի մասին: Նրանց բիզնեսն այնքան ուժեղ է եղել միջպատերազմյան ժամանակաշրջանում, որ մասնաճյուղեր են ունեցել Ռումինիայի մի շարք քաղաքներում եւ անգամ Բուխարեստում: Այս ընտանիքից են սերել պետական գործիչ, իրավաբան Պետրե Միսիրը, գյուղատնտեսության, առեւտրի, արդյունաբերության, կալվածքների նախարար Բազիլ Միսիրը, գրող Յոան Միսիրը, երաժշտագետ Նիկոլայե Միսիրը եւ այլք:
Ա. Բ.
