Վ. Բրյուսովի անվան պետական համալսարանում բացվել էր Հայաստանի նկարիչների միության անդամ, մանկավարժական գիտությունների թեկնածու Արմեն Հարությունյան Լոռենցի գեղանկարչական աշխատանքների ցուցահանդեսը, որում ներկայացված էին կտավներ իր ստեղծագործության ընտրանուց: Առիթը գեղանկարչի ծավալուն ալբոմի լույսընծայումն էր, որի շնորհանդեսը համադրվեց այս ցուցադրությանը: Ոնց ցուցահանդեսի բացման արարին ներկաները նշեցին, այս արվեստային միջոցառումը երեւույթ է բուհական կյանքում, որի մշակութային «դեմքը» ձեւավորելու գործում իր ջանքն է ներդնում ԲՊՀ մանկավարժության ու լեզուների դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնի դոցենտ Արմեն Հարությունյանը: Ընթացքում գաղափար ծնվեց նկարչական դասընթաց հիմնել ցանկացողների համար՝ լինեն դրանք ուսանող թե դասախոս, նման ձեւաչափով բուհում շարունակաբար հյուրընկալել նաեւ այլ արդի նկարիչների:
Ցուցադրությունը լավագույնս ներկայացնում էր Լոռենցի արվեստային աշխարհը, որին բնորոշ է գունապնակի բազմաբղետությունը, անհատական նկարելաձեւի ձեռագրակերպը, հայրենի բնաշխարհի գեղեցկությունն ու հարստությունն ի ցույց դնելու սեփական դիտողականությունը: Ծաղկանկարներն առանձին քնքշությամբ են արված. մանրածաղիկներ՝ դաշտերում, խոշոր, վառ-արեւային-դեղին արեւածաղիկները, փարթամ յասամանափնջերը, կարմրադեմ կակաչները զուտ բնությունից առնված պատկերներ չեն, այլ նկարչի յուրովի մեկնությունը՝ գեղեցկի, սիրո, սեփական ապրումի: Հայրենի լեռնաշխարհի գողտրիկ պատկերներն առնված են իր տոհմաշխարհիկ Լոռվա հարստութունից, Սյունյաց քաջազնական վայրերից, Տավուշի մեղմությունից… Ազատ ամեն պահ գործածում է՝ ճանապարվելու Հայոց սահմանների ընդգրկումներում՝ ամեն անգամ մի ավարտուն գեղանկար բերելով ձորապռնկներից, լեռնաարահետներից, կիրճերից եւ հինավուրց բնակավայրերի ավերակված պարիսպների մերձակայքից:
«Արվեստագետը ստեղծագործում է ոչ թե այն նպատակով, որ ինչ-որ բան հաղորդի շրջապատին, այլ ինքը պահանջ ունի արտաքին աշխարհի երեւույթները սեփական ձեւով մեկնաբանելու»,- իր գրություններից մեկում այսպես է մեկնաբանում գեղանկարչական իր հայեցակետն Արմեն Հարությունյան Լոռենցը: Մեկ այլ դեպքում խոսում է արարման ընթացքի իր ընկալումների մասին. «Ստեղծագործական գործընթացի կարեւոր առանձնահատկությունը ոգեշնչումն է: Սակայն պետք է նկատել, որ ոգեշնչումն անսպասելի պոռթկման արդյունք չէ, այլ ամենօրյա տքնաջան աշխատանքի, դիտարկումների եւ փորձի արդյունքում արվեստագետի մեջ քանակական փոփոխությունների հիմքի վրա ստեղծված որակական առաջընթաց»:
Այս դիտարկումները Լոռենցը ներկայացնում է, նախ եւ առաջ, իր ուսանողներին: Հեղինակել է գիտական աշխատություններ, ուսումնամեթոդական ձեռնարկներ, դրանց թվում՝ «Գեղարվեստական կրթության հիմնախնդիրները հայ դպրոցի եւ մանկավարժական մտքի պատմության մեջ» խորագրով աշխատությունը: Խ. Աբովյանի անվ. մանկավարժական համալսարանի շրջանավարտը լինելով՝ երկար տարիներ դասավանդել է նուն բուհում, Եվրոպական կրթության տարածաշրջանային ակադեմիայում, Եղեգնաձորի «Գիտելիք» համալսարանում, եւ նկարչությանն իր դարձը եղավ տասնամյակներ անց, բայց բուռն սիրով, կարոտով, նվիրմամբ:
Այդ նվիրման մասին էին ցուցահանդեսի բացմանը հնչած խոսքերը, դրա վկայությունն են մինչ այս իր անհատական ցուցահանդեսները Երեւանում եւ Հայաստանի տարբեր մարզերում: «Արմեն Հարությունյան Լոռենցը (շատերն այդպես են ճանաչում նրան, քանի որ լոռեցի է եւ Լոռվա բնաշխարհի սիրահարն ու բնանկարիչը) տարեցտարի հղկում, կատարելագործում է իր արվեստը, ընդարձակում գեղանկարների թեմատիկան, նրբացնում գույները, ամեն օր նորովի բացահայտում իր Հայաստանը»,- ԲՊՀ ռեկտոր Դավիթ Գյուրջինյանի խոսքն է նկարչի մասին:
«Հարությունյանի արվեստում ինչ-որ չափով զգացվում է ֆովիզմի եւ էքսպրեսիոնիզմի ազդեցությունը,- նկատում է արվեստագիտության դոկտոր, պրոֆեսոր Արա Հակոբյանը:- Նրա արվեստում բնութագրական է դառնում լույսի ընկալումը: Այն հիմնական դերակատարում ունի նկարչի գրեթե բոլոր ստեղծագործություններում: Նա հայրենի բնաշխարհի երգիչն է: Մի տեղ ներկապնակի, մյուսում՝ քանդակային ծեփվածքներ հիշեցնող վրձնահարվածների միջոցով հարությունական ռիթմիկ քսվածքները կենդանի շունչ են հաղորդում նրա ստեղծագործություններին»:
«Լոռենցի ստեղծագործության կոմպոզիցիան ճարտարապետորեն կառուցելու, պատկերին սյուժետային բովանդակություն հաղորդելու, գույնի եւ գծի համադրությամբ նրբերանգ մթնոլորտ ստեղծելու նրա վարպետության արդյունքն են»,- կարդում ենք դրամատուրգ Սամվել Խալաթյանի կարծիքը Ա. Հարությունյանի գեղանկարների ալբոմում:
Մի անգամ, տաք եւ գունեղ իր բնանկարներից մեկը ներկայացնելիս, Արմեն Լոռենցն այսպիսի հակիրճ տող էր գրել՝ իբրեւ վերտառություն՝ «Մի պատառ սեր»: Հենց այս տողով էլ կարճ կմեկնաբանեի նրա նկարչությունը, քանի որ այն լեյտմոտիվն է հանրության դատին ներկայացված համարյա բոլոր կտավներում:
ՀԱՍՄԻԿ ՍԱՐԳՍՅԱՆ
Գլխավոր լուսանկարում՝ Արմեն Հարությունյան Լոռենցի անհատական ցուցահանդեսի բացմանը