Ազատամարտիկ, «Արաբո» ջոկատի հրամանատր Մանվել Եղիազարյանը ցավով է նշում, որ մեր հայրենիքը մետր-մետր հակառակորդին տալով՝ մորթում ենք այն, ու ամենասարսափելին այն է, որ այս ամենի վերջը չի երեւում: «Ազգ»-ի հետ զրուցյում հարց է տալիս՝ ո՞րն է լինելու այս ամենի վերջը, ամբողջ Զանգեզո՞ւրը կամ Սեւա՞նը, եւ, վերջապես, մենք այս հողի վրա ապրելու իրավունք ունե՞նք, թե՞ ոչ:
«Զեղծարար Ադրբեջանը, պատմությունը կեղծելով, ամեն ինչ իրենով է փորձում անել, ու, ցավոք, մենք սրտացավ մարդիկ, իշխանություն չունենք, որ կկանգնեն ու բոլոր հարցերը կլուծեն: Ու քանի դեռ պարտվողական գիծ ենք բռնել, երկիրը մաս-մաս կորցնելու ենք: Մեկը Ռոբերտ Քոչարյանին չի սիրում, ասում է՝ Արցախը մեզ պետք չի, մյուսը Սերժ Սարգսյանին չի սիրում, ասում է՝ Գորիսը մեզ պետք չի, բայց այդպես չի լինում: Սա մեր հայրենիքն է, պետք է համախմբվել ու կանգնեցնել այս հեղեղը, ինչի վերջը չի երեւում»,- ասում է ազատամարտիկը:
Եղիազարյանն այն համոզմանն է, որ երկիրն այս վիճակից դուրս բերելու մասով պետությունը ոչինչ չի ցանկանում անել: Նրա համար ընկալելի չէ՝ ինչպես ենք մենք՝ բոլորս, հանդուրժում այս իրավիճակը. «Մենք ախր Ցեղասպանություն ենք տեսել, մեզ ստորացրել են, մեր պապերին թույլ չեն տվել անգամ ձի քշել, ասել են՝ ավանակով ման եկեք: Հիմա ինչո՞ւ ենք լռում, ինչո՞ւ ենք համակերպվում: Ո՞ւր են որոշակի հնարավորություններ ունեցող օլիգարխները: Երբ Սերժ Սարգսյանը հրաժարական տվեց, ես հրապապարկում էի, որտեղ բավական քիչ մարդ կար, բայց կարճ ժամանակ անց «Բարգավաճ Հայաստանն» ու Դաշնակցությունը Փաշինյանին միացան, ու հրապարակը լցվեց: Ո՞ւր են հիմա այդ օլիգարխները, ինչո՞ւ իրենց ուժերն այսօր՝ երկրի համար օրհասական այս պահին չեն գեներացնում ու մարդկանց փողոց չեն հանում: Ով մարդկանց փողոց չի հանում, մեղավորն ինքն է: Եթե ընդդիմադիր մի ուժ հանրահավաք է անում, մյուս ընդդիմադիրները չեն միանում, ուրեմն մեղավոր են: Հիմա մենք այնպիսի ցավի մեջ ենք, որ բոլորիս ուժն է պետք իշխանության հրաժարականին հասնելու համար: Մենք մահանում ենք, հասկացենք: Հիմա մենք վիրավոր եղնիկի նման ենք, որի վրա գայլերը հարձակվել, միսը պոկում-ուտում են, բայց մյուս եղջերուներն անտարբեր նայում են»,- համեմատում է Արաբոյի Մանվելը:
Մեր զրուցակիցը համոզմունք է հայտնում, որ 44-օրյա պատերզմի ժամանակ ինչ կարողացել, արել ենք, պարզապես մեզ չեն թողել՝ կռվենք, հրետանին չի աշխատել, հակաօդային պաշտպանության միջոցները գործի չեն դրվել, եւ այսպես շարունակ: Ավելին՝ վստահ է, որ ոչ մի բան դիտավորյալ չի արվել, ամեն բան արվել է, որ Արցախի հարցն այսպես լուծվի. «Ասում են՝ 30 տարի բանակը թալանել են, ու ես հիմա վստահաբար նշում եմ, որ անգամ այդ թալանված բանակն ի վիճակի է եղել կանգնեցնելու հարձակումը: Փաշինյանն ու նրա թիմակիցները պատերազմում պարտություն կրելու առաջին պլանում են, ու այստեղ երկրորդ կարծիք լինել չի կարող: Սա կազմակերպված դավ էր, որ հանձն էր առել Նիկոլ Փաշինյանը: Բայց զգուշացնում եմ՝ եթե մենք մեր հողակտորը չպահեցինք, գաղթական ու գնչու ենք դառնալու, աշխարհը ծիծաղելու է մեզ վրա: Մեզ ոչ ոք չի խղճալու, ասելու են՝ թափառական են, ի՞նչ խղճանք սրանց»:
Մեկ այլ ազատամարտիկ, «Ֆիդայիներ» հասարակական կազմակերպության հիմնադիր-նախագահ Սեյրան Չիլինգարյանի տեղեկություններով՝ հառակաորդը ոչ միայն Տեղ գյուղի, այլ նաեւ Սիսիանի հատվածում (Նախիջեւանի կողմից) է առաջ եկել: Տարօրինակ բնորոշումն է տալիս այն կարծիքը, երբ ասում են, թե Սեւ լճի դիմացի սարի վրա ձյուն է դրել, հետեւաբար՝ ո՞ւմ է պետք այդ սարը: Շեշտում է՝ ձյունապատ սարը շատ ավելին արժի, քանի մի քանի հեկտար հողն է, քանի որ դա ինքնին բերդ է: Նման սարերից հրաժարվելն, ասում է, նույն է, որ բերդի մեջ մնաս, բայց բերդի մի պատը տաս հակառակորդին:
Նա այն համոզմանն է, որ պետք է մի կողմ դնել կապիտուլյանտ, դավաճան ու նմանատիպ բնորոշումները, երկրի առջեւ ծառացած հարցերը լուծել, ինչից հետո դեռ երկար ժամանակ կունենանք հասկանալու՝ ով է դավաճանը, ով՝ կապիտուլյանտը:
«Հիմա խելքի, ոչ թե զենքի կռիվ է, իսկ մենք ունենք այդ պոտենցիալը: Ամբողջ աշխարհով մեկ են սփռված մեր տաղանդավոր հայրենակիցները, այդ ներուժն ինչո՞ւ այստեղ՝ մեր երկում չենք կարող կիրառել: Այսօր Հայաստանում հույսը մեկը Ռուսաստանի վրա է դնում, մեկը՝ Ամերիկայի, բայց ի՞նչ գործ ունեն նրանք այստեղ, սա մեր երկիրն է: Նստած գցում-բռնում ենք՝ ով որտեղ դավաճանեց՝ հաշվի չառնելով, որ թույլին միշտ էլ դավաճանում են, այնինչ ուժեղ պետք է լինել»,- խոսքն ամփոփում է ազատամարտիկը:
ՍԵՎԱԿ ՎԱՐԴՈՒՄՅԱՆ