Կալիֆորնիայի համալսարանի Լոս Անջելեսի մասնաճյուղի (UCLA) Հերբ Ալպերթ երաժշտական դպրոցի պաշտոնական կայքն անդրադարձել է մայիսին կայանալիք Հայ երաժշտության միօրյակին:
2013 թվականին UCLA-ում մեկնարկեց Հայ երաժշտական ծրագիրը, որի միակ մշտական համույթը «Վեմ» լարային քառյակն էր: Համույթը ելույթ ունեցավ համալսարանական թաղամասում եւ իրականացրեց ճանաչողական մի քանի ծրագրեր, որոնք, ինչ խոսք, համեստ սկիզբ էին:
Սակայն տասը տարվա ընթացքում շատ բան է փոխվել: Երրորդ ամենամյա Հայ երաժշտության միօրյակն անցկացվելու է մայիսի 26-ին՝ Շյոնբերգ եւ Լանի դահլիճում, եւ դա ցույց է տալիս, թե որքան առաջ է գնացել ծրագիրը: Ծրագիրն այժմ ունի երկու համույթներ, որոնք կրթա-ճանաչողական աշխատանքներ են իրականացնում Լոս Անջելեսում: Նրանք նաեւ պարբերաբար ելույթներ են ունենում, ձայնագրվում ու հյուրախաղեր են ունենում Միացյալ Նահանգներում եւ աշխարհով մեկ:
«Ես շատ հպարտ եմ Հայ երաժշտական ծրագրի զարգացմամբ»,- ասում է ջութակի պրոֆեսոր եւ ծրագրի ղեկավար Մովսես Պողոսյանը: «Հայ երաժշտական ավանդույթներն իրենց բոլոր ձեւերով` լինի դասական, ժողովրդական, թե ջազ, պահպանելն եւ ընդլայնելն անչափ կարեւոր է: Այս բոլոր երաժիշտների եւ արտիստների հետ աշխատելն իսկապես խթանիչ է»:
Հայ երաժշտության մեկօրյակը բաղկացած է երկու հիմնական միջոցառումներից: Առաջինը ներառում է կրթական ուղղվածության մի շարք վարպետաց դասընթացներ եւ ներկայացումներ: Տեղի հայկական դպրոցների աշակերտները կկարողանան մասնակցել պարային դասընթացին եւ կհրավիրվեն Շյոնբերգի դահլիճում տեղի ունենալիք Հայ երաժշտական ծրագրի ռեզիդենտ «Լեռնազանգ» համույթի համերգին, որին կմասնակցի լեգենդար ժողովրդական երգչուհի Հասմիկ Հարությունյանը:
«Վստահ եմ, որ մեր հանդիսատեսը կգնահատի հայկական ժողովրդական գործիքները, ինչպիսիք են դուդուկը կամ լարային-աղեղնավոր նվագարան քամանչան՝ վարպետներ Էմմանուել Հովհաննիսյանի եւ Վարդան Բաղդասարյանի կատարմամբ»,- ասում է Հայ երաժշտական ծրագրի փոխտնօրեն Մելիսա Բիլալը: Համերգին կմասնակցեն նաեւ հայ երաժշտության ուսումնասիրության եւ կատարման համար 2022-2023 թվականների «Վեմ» կրթաթոշակին արժանացած Ադամ Ֆրարին եւ Մաքս Արին:
Միօրյակի գագաթնակետը կլինի ժամը 17:00-ի համերգը՝ Տրվա հատուկ հյուր, դաշնակահար եւ կոմպոզիտոր Արթուր Ավանեսովի մասնակցությամբ: Համերգին կնախորդի «Հանդիպում արվեստագետի հետ» միջոցառումը. մասնակիցները կլինեն Ավանեսովը եւ Յան Կրուզը, որը կոմպոզիտոր է UCLA-ից:
«Ավանեսովի երաժշտությունը գեղեցիկ կերպով թափանցիկ է, միշտ անթերի մշակված, ու սկզբից մինչեւ վերջ ե՛ւ կատարողին, ե՛ւ ունկնդիրներին բերում է հիացմունքի ցնծություն»,- ասում է Պողոսյանը:
Մեծ հեղինակություն վայելող կոմպոզիտոր Ավանեսովը ծնվել է 1980 թվականին, Մոսկվայում: 1997-2002 թվականներին կոմպոզիտորական կրթություն է ստացել Երեւանի պետական կոնսերվատորիայում: Նրա ինչպես ստեղծագործությունները, այնպես էլ դաշնամուրային կատարումները, ներկայացված է Deutsche Grammophon լեյբլում, Albany Records-ում, եւ այլուր:
Համերգին ելույթ կունենա «Վեմ» համույթը, հատուկ հյուրն է Լոս Անջելեսի ֆիլհարմոնիկի ջութակահար, երաժշտական դպրոցի ջութակի դասախոս Վարդի Մանուելյանը: Համերգին կներկայացվեն Ավանեսովի եւ 2023 թվականի Տիգրան Մանսուրյանի անվան մրցույթի հաղթող Ջահան Ռայմոնդի ստեղծագործությունների առաջնանվագները: Համերգային ծրագրում կհնչեն նաեւ Խոսրովիդուխտի, Գոհարիկ Ղազարոսյանի եւ Էդվարդ Միրզոյանի ստեղծագործությունները, ինչպես նաեւ Միհրան Թումաճյանի գրառած ժողովրդական երգը՝ «Վեմ»-ի թավջութակահար Նիալ Տարո Ֆերգյուսոնի գործիքավորմամբ:
«Հայ երաժշտության մեկօրյակն արտացոլում է UCLA համալսարանում հայկական կենսունակ երաժշտական բեմ ստեղծելու մեր ձգտումները,- ասում է Բիլալը:- Մենք անհամբեր սպասում ենք այդ իրադարձությանը, որպեսզի մի ամբողջ օր համատեղ երաժշտություն եւ պար ունենանք ամեն տարիքի մեր խանդավառ հանդիսատեսի հետ»:
Անգլերենից թարգմանեց ԱՇՈՏ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆԸ