Ադրբեջանագետ, Ազգային ժողովի նախկին պատգամավոր Տաթեւիկ Հայրապետյանի կարծիքով՝ Ադրբեջանն օրեր առաջ Արցախում միտումնավոր էր որոշել ոչ թե ռազմական ագրեսիայի, այլ բնապահպանական սադրանքի դիմել: Ըստ նրա՝ դա արտաքին աշխարհի աչքերին թոզ փչելու միտում ունի՝ ցույց տալու համար, թե իրենք ռազմական ագրեսիայի կողմնակիցը չեն: Բայց, «Ազգ»ի հետ զրույցում շարունակում է ադրբեջանագետը, Ադրբեջանը տարբեր առիթներ է փնտրում իրավիճակը լարելու համար: Մանրամասնում է՝ այսօր, այսպես ասած, էկոլոգիական խնդիրը հրապարակ կբերեն, վաղը կասեն՝ կենցաղային հողի վրա ծեծկռտուք կամ, Աստված մի արասցե, սպանություն է տեղի ունեցել, ու այդպես շարունակ: «Ադրբեջանի նպատակը հստակ է՝ անել ամեն հնարավորն ու անհնարը, որ Արցախի հայությունը դուրս գա Արցախից, չապրի Արցախում, որովհետեւ եթե այնտեղ հայեր չապերն, ապա Ալիեւը կփորձի վերջնականապես հասնել իր նպատակին»,- ասում է նա:
Ադրբեջանագետ Հայրապետյանը հետաքրքրական զուգադիպություններ է նկատել նաեւ 1988-ի ու այսօրվա իրադարձությունների միջեւ: Նշում է՝ 1988-ին Կիրովաբադում՝ Գանձակում, տեղի ունեցած ջարդերից ընդամենն օրեր առաջ ադրբեջանական մամուլում մի հոդված էր տպագրվել այն մասին, թե իբր Շուշիում Երեւանի «Ալյումինի» գործարանի աշխատակիցների համար հանգստյան գոտի կառուցելու պատճառով ծառեր են հատվում. «Դրանից հետո Բաքվում ահագնացող հայկական տրամադրություններ առաջացան, ու իրենք Կիրովաբադում ջարդեր իրականացրին: Այս նույն սցենարն այժմ բառացիորեն նույն կերպով ցանկանում են կրկնել»:
Այդ ամենից հետո սակայն, շեշտում է նախկին պատգամավորը, իրավիճակը քննելով՝ այդպես էլ որեւէ հետեւություն չենք անում, դասեր չենք քաղում: Ինչ վերաբերում է Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովի՝ Արցախի հարցի, կարգավիճակի ու հարակից այլ հարցերի վերաբերյալ օրերս արած՝ հարցեր առաջացնող հայտարարություններին, ապա ըստ մեր զրուցակցի ՝թեեւ Նիկոլ Փաշինյանն ու օրվա իշխանությունը թե՛ 44-օրյա պատերազմի, թե՛ դրա հետեւանքների, թե՛ Արցախի հետագա կարգավիճակի մասով սխալներ թույլ տվել են ու շարունակում են թույլ տալ, բայց Ռուսաստանն էլ իր հերթին է որոշակի հարցերում թերանում: «Ռուսական կողմի գլխացավանքը ոչ թե այն է, որ Փաշինյանն իր նախընտրական ծրագրից հրաժարվել է, այլ այն, որ իրենք որոշակի բաներ (կապված ռուս խաղաղապահների մանդատի երկարացման կամ Արցախի կարգավիճակի հարցի ձգձգման հետ) չեն կարողանում Բաքվին պարտադրել»,- ավելացնում է մեր զրուցակիցը:
Փաշինյանն ու նրա քաղաքական թիմն Արցախի մասով բոլոր տեսակի հարցերը Ռուսաստան-Ադրբեջան տիրույթ են տեղափոխում: Իսկ դա, շեշտում է, չափազանց վտանգավոր է, քանի որ եթե մեր հարցերն առանց մեզ են լուծում, ապա, միանշանակ, դրանք ոչ թե հօգուտ, այլ ի հաշիվ մեզ են լուծելու:
Արցախի «Արդարություն» խմբակցության պատգամավոր Մետաքսե Հակոբյանն էլ ասում է, որ «Լաչինի» միջանցքը փակելու մասին Ադրբեջանը նոր չէ, որ խոսում է, այդ մասին պաշտոնական Բաքուն ակնարկներ դեռեւս այս տարվա ամռանից է անում: Նրա կարծիքով՝ Ադրբեջանը դեպի Նախիջեւան Բերձորի միջանցքի կարգավիճակին հավասար ճանապարհ է ուզում, ու դրան հասնելու համար փակում է Հայաստանն Արցախին կապող միակ միջանցքը: «Հակառակ դեպքում ասում են, թե Արցախ մտնող մուտքի մոտ անցակետ կդնեն ու կհսկեն մեր՝ արցախցիներիս մուտքուելքը: Այս ընթացքում փորձարկումներ են անում, դրա վկայությունը դեկտեմբերի 3-ին կատարվածն էր՝ իհարկե անհեթեթ պատճառաբանությամբ»,- հավելում է պատգամավորը:
Ըստ նրա՝ Ադրբեջանի այս ձեռագիրն արդեն ծանոթ է արցախցիներին, նույնկերպ մեր վայ-հարեւաններն այս տարվա մարտին Արցախը զրկել էին գազամատակարարումից:
Այսկերպ, ասում է Հակոբյանը, ադրբեջանցիներն Արցախում ցանկանում են խուճապ ստեղծել, ու հայկական երկրորդ հանրապետությունը հայաթափման տանել: Ինչ վերաբերում է հայ ու ադրբեջանցի երիտասարդների միջեւ Գետավանում տեղի ունեցած միջադեպին, երբ արցախցիները պատասխան էին տվել իրենց հասցեին լպիրշ արտահայտություններ արած ադրբեջանցիներին, ապա մեր զրուցակիցն ասում է. «Ո՛չ Արցախը Հայաստանին կապող ճանապարհն ամեն պահի փակվելու վտանգը, ո՛չ Գետավան համայնքում տեղի ունեցած միջադեպը չեն ընկճել արցախցիներին: Խուճապ ընդհանրապես չկա: Ավելին, շարունակում է ավելի հեշտ կառավարվել»,- շեշտում է Արցախի ԱԺ ընդդիմադիր պատգամավորը:
ՍԵՎԱԿ ՎԱՐԴՈՒՄՅԱՆ