Ուկրաինական պատերազմի ընթացքում Ռուսաստանի հետ առանձնահատուկ հարաբերություններ հաստատած Իրանը «Վագներ» մասնավոր ռազմական ընկերության հիմնադիր ու ղեկավար Եվգենի Պրիգոժինի՝ հունիսի լույս 24-ի գիշերվա ռազմական գործողությունների մասին հայտնել է պաշտոնական տեսակետն ու, ԻԻՀ ԱԳՆ խոսնակ Նասեր Քանանիի միջոցով, տեղի ունեցածը գնահատել որպես Ռուսաստանի ներքին հարցը: Խոսնակը նաեւ հայտնել է ՌԴ-ում օրենքի գերակայության նկատմամբ ԻԻՀ աջակցության մասին:
Դրան հաջորդել է նաեւ Իրանի նախագահ Ռայիսիի հեռախոսազրույցը ՌԴ նախագահ Պուտինի հետ, որի ընթացքում, ըստ ԻԻՀ պաշտոնական հաղորդագրությսոնների, Իրանի նախագահն իր երկրի կատարյալ աջակցությունն է հայտնել Ռուսաստանին: Նախագահներ Ռայիսին ու Պուտինը, ինչպես պաշտոնական աղբյուրներն են փոխանցում, քննարկել են նաեւ օրակարգային այլ հարցեր, որոնց շարքում առանձնահատուկ է եղել նաեւ Հարավային Կովկասին ու Հայաստանին վերաբերող հարցը: Պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել շարունակել երկու երկրների նախագահների մակարդակով հեռախոսային քննարկումները:
Ուշագրավ է նաեւ Իրանի Ազգային անվտանգության գերագույն խորհրդին վերագրվող Noor News կայքի արձագանքն այդ իրադարձություններին: Noor News-ի տեսակետով, «Վագները» չի կարող լուրջ մարտահրավեր հանդիսանալ ռուսական բանակին: Այնուամենայնիվ, Noor News-ի կարծիքով, ուկրաինական պատերազմի մեջ ներքաշված Ռուսաստանի համար «Վագները» կարող է ընդամենը հոգեբանական խնդիրներ առաջացնել:
Իրանի գրեթե բոլոր պաշտոնաթերթերը Եվգենի Պրիգոժինի ղեկավարած գործողություններն Արեւմուտքի կազմակերպած նախագիծ են անվանել: ԻԻՀ պետական հեռուսատեսությունը, Ռուսաստանի հարցերով փորձագետ Մոդաբբերի խոսքերը մեջբերելով, նշել է. «Ռուսաստանում տեղի ունեցող իրադարձություններն ամիսներ առաջ Արեւմուտքի կողմից կազմակերպված մեծ նախագծի մաս են կազմում»:
Սակայն ռուսաստանյան իրադարձությունների մասին պաշտոնական Թեհրանից հնչող արձագանքներին քննադատաբար է մոտենում Իրանի քաղաքական դաշտի բարեփոխական թեւի նկատմամբ նախկին ընդդիմադիր պատգամավոր եւ Իրանի քաղաքական անդաստանում ուրույն դերակատարություն ունեցող Ալի Մոթահարին, որն արձագանքելով հայտնի դեպքերին ու դիմելով Ռուսաստանը Իրանի համար ամուր հենարան համարող ԻԻՀ իշխանական համակարգի ռուսամետ ներկայացուցիչներին, կոչ է արել՝ հեռու մնալ ուկրաինական պատերազմից ու տարանջատել իրանցիների ու ռուսների շահերը:
Մոթահարին հատկապես Ուկրաինայում սանձազերծված պատերազմի պատճառով մշտապես քննադատել է Ռուսաստանին ու նրա ռազմավարական գործընկերներին: Նրա կարծիքով, Իրանի ու Ռուսաստանի շահերը կարող էին համընկնել միայն այն դեպքում, եթե Իրանը լիներ Ռուսաստանի գաղութը կամ՝ ԱՊՀ հանրապետությոյւններից մեկը: Մոթահարիի համոզմամբ, Ռուսաստանի հետապնդած շահերն այն ժամանակ են միայն բավարարվել, երբ Ադրբեջանի, Հայաստանի ու Վրաստանի տարածքները հավելագրվել են իր երկրի տարածքին:
Մոթահարիի կարծիքով, Ռուսաստանն այն աստիճան է կարողացել ներթափանցել Իրանի իշխանական համակարգի մեջ, որ նույնիսկ Իրանի դպրոցական դասագրքերից հանվել են Ռուսաստանի մասին որոշ իրողություններ, եւ վերանայվել է ԻԻՀ արտաքին քաղաքականության՝ «Ոչ Արեւելք, ոչ Արեւմուտք» հիմնադրույթից «Արեւելքին» վերաբերող հատվածը:
ԳՐԻԳՈՐ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ
Իրանագետ