Մանավանդ որ հանձնումը վերագրվում է Հայաստանին
Սեպտեմբերի 24-ին քրդական կայքէջերը լուրեր տարածեցին, թե հայաստանյան իշխանությունները Թուրքիային են հանձնել երկու PKK-ականի։ Այդ լուրերին արձագանքել են ինչպես թուրքական, այնպես էլ հայկական լրատվամիջոցները։ Այլ կերպ՝ լուրերը լայն արձագանք են գտել։ Սակայն անկախ այդ արձագանքից, պարզ չէ, դրանք հավաստի՞ են, թե՞ ոչ։ Քրդական կայքէջերի պարագային խոսքը “rudaw.net”-ի, “qafqaz.ir”-ի, որը հենվում է իրանական ազդեցիկ “Tasnim” լրատվական գործակալության վրա, եւ “Nerina Azad”-ի մասին է։
Քրդական “rudaw.net”-ը, վկայակոչելով PKK-ի ռազմական թեւը հանդիսացող Ժողովրդական պաշտպանական ուժերին՝ HPG-ին, նշում է. «HPG-ն սեպտեմբերի 24-ին հաղորդագրություն է տարածել, ըստ որի Հայաստանը Թուրքիային է հանձնել PKK-ական Աթիլլա Չիչեքին եւ Հուսեյին Յըլդըրըմին։ «Անադոլու» գործակալության տվյալներով նրանց սահմանին բռնել եւ Թուրքիա է բերել Ազգային հետախուզական կազմակերպությունը՝ MIT-ը։ Թուրքական գործակալությունը նաեւ նշում է, որ այդ PKK-ականները եղել են միջազգային հետախուզման մեջ։ Ըստ PKK-ի, Աթիլլա Չիչեքին եւ Հուսեյին Յըլդըրըմին, որոնց պայմանական անունը Լեհենգ եւ Ալիշեր է, Թուրքիային է հանձնել Հայաստանը։ HPG-ի մամուլի ծառայությունը հաղորդագրությամբ մատնանշել է. «2021-ի օգոստոսին, երբ Լեհենգն ու Ալիշերը Հայաստանի սահմանի մոտակայքում իրենց ծառայությունն իրականացնելիս դեմ հանդիման դուրս եկան հայկական պետական ուժերին, անախորժությունից խուսափելու համար ողջամիտ գտնվեցին, սակայն ձերբակալվելուց հետո կալանվեցին։ 2022 թ. փետրվարի 23-ին Հայաստանի վճռաբեկ դատարանը նրանց ազատ արձակելու որոշում կայացրեց։ Որքան էլ միջազգային իրավունքն ու հայկական պետության օրենքները ազատ արձակեին նրանց, Հայաստանի հետախուզությունը առեւանգեց մեր ընկերներին եւ կալանեց։ Հակառակ ազատ արձակելու մասին խոստումների, հայկական պետությունը մեր Լեհենգ եւ Ալիշեր եղբայրներին շուրջ մեկ ամիս առաջ հանձնեց թուրքական պետությանը»։
“Nerina Azad”-ն ավելացնում է. «Հայաստանն առաջին անգամ Թուրքիա է հանձնել երկու հոգու, որը համարվում է Երեւանի ժեստն Անկարային, պայմանավորված երկու երկրների միջեւ ծավալվող նորմալացման գործընթացով։ Մինչ սոցցանցում բազմաթիվ օգտատերեր Հայաստանի անվտանգության ծառայությանն ու կառավարությանը մեղադրում էին քրդերի հարցում Թուրքիայի հետ համաձայնության գալու մեջ, ՀՀ անվտագության ծառայությունն ու արդարադատության նախարարությունը հերքեցին հանձման մասին լուրերը, թե դրանք նպատակամղված են ընդդեմ պետական կառույցների հեղինակությանն ու հայկական պետության արտաքին անվտանգությանը։ Միչդեռ PKK-ի ռազմական թեւը՝ HPG-ն, սեպտեմբերի 25-ին հայտարարեց, որ Հայաստանը կազմակերպության 2 անդամին հանձնել է Թուրքիային»։
Այդ ընթացքում պարսկերեն լույս տեսնող “qafqaz.ir” կայքը, վկայակոչելով իրանական «Tasnim» լրատվական գործակալությանը, տեղեկացնում է․ «Հայկական մամուլի փոխանցմամբ, Հայաստանը Թուրքիային է հանձնել PKK ահաբեկչական խմբավորման երկու անդամների»։ Նույն հաղորդագրության մեջ նշվում է, որ PKK-ի հաղորդագրումբ Երեւանը խախտել է միջազգային եւ Հայաստանի ներքին օրենքները։ Գալով թուրքական լրատվամիջոցներին, մասնավորապես նախագահ Էրդողանի խոսափող “Ենի Շաֆաք”-ը, կամ NTV-ի թուրքական տարբերակն ու ժխտողականության առաջամարտիկ Դողու Փերինչեքի «Այդընլըք» պարբերականը, թեեւ գրում են երկու PKK-ականի մասին, բայցեւայնպես նրանց Թուրքիայում հայտնվելը վերագրում են Ազգային հետախուզական կազմակերպությանը՝ MIT-ին, առանց Հայաստանի անունը տալու, մասնավորապես գրելով՝ «MIT-ը սահմանին բռնեց երկու PKK-ականի։ Միջազգային հետախուզման մեջ գտնվող այս PKK-ականներին՝ Աթիլլա Չիչեքին եւ Հուսեյին Յըլդըրըմին MIT-ի գործակալները Սիրիայի եւ Իրաքի սահմանագծում բռնել եւ բերել են Թուրքիա»։ Պարզապես չի նշվում, թե ո՞ր հատվածում։ Եթե նրանց Թուրքիա բերելու մասին է գրվում, ուստի նրանք չեն կարող բռնված լինել սահմանի թուրքական հատվածում, քանի որ այդ հատվածը այնուամենայնիվ Թուրքիայի տարածք է եւ MIT-ը չի կարող այդ մասին չիմանալ, իսկ իմանալու պարագային ոչ էլ կնշեր նրանց Թուրքիա բերելու մասին։
Համենայն դեպս հանձման մասին լուրերը հակասական են եւ եզրակացության հանգելու հնարավորություն չեն տալիս։ Եթե անգամ հանձնել են, ապա դա պետք է արած լինեին ոչ թե հայաստանյան իշխանությունները, այլ ՌԴ Անվտանգության դաշնային ծառայությունը, որ մեր սահմաններն է իբր պաշտպանում։ Բայց ինչ էլ որ լինի, PKK-ականներին Թուրքիային հանձնելու մասին խոսակցությունները չափազանց տհաճ են, հատկապես հանձնման վերագրումը Հայաստանին։ Այն առումով, որ քրդական կազմակերպությունները եվրոպական երկրներում միշտ աջակցել են հայանպաստ ամեն մի նախաձեռնության, մասնակցել հայկական միջոցառումներին։
Ինչ վերաբերում է Ժողովուրդների դեմոկրատական կուսակցությանը, ապա նա Ապրիլի 24-ին Թուրքիայի ազգային մեծ ժողովում մշտապես դատապարտել է Հայոց ցեղասպանությունը, դատապարտելով նաեւ ժխտողականությունը, չի ստորագրել խորհրդարանական կուսակցությունների կազմած գեթ մեկ հայտարարություն, որն ուղղված է եղել Հայաստանին, հայ ժողովրդին, կամ Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչող երկրներին։
ՀԱԿՈԲ ՉԱՔՐՅԱՆ
Թուրքագետ
