ԲՅՈՒՋԵ 2014-Ը ԱՅՆՊԻՍԻՆ ՉԷՐ, ԻՆՉՊԻՍԻՆ ՆԱԽԱՏԵՍՎՈՒՄ ԷՐ ԱՐԱ ՄԱՐՏԻՐՈՍՅԱՆ Կենսաթոշակները եւ աշխատավարձերը կավելանան սպասվածից պակաս չափով Նախագահական ընտրություններին հաջորդած մամուլի ասուլիսի ժամանակ նախագահ Սերժ Սարգսյանը հայտարարեց, որ նախատեսվում է հուլիսի 1-ից քաղծառայողների աշխատավարձերը զգալիորեն բարձրացնել: Հայտարարությունն այդ պահին տարօրինակ էր, նկատի ունենալով, որ ընթացիկ տարվա բյուջեում դա նախատեսված չէր, եւ տարվա կեսին նման մեծ ծախս ավելացնելը գործնականում անհնար է: Ինչպես կարելի էր ենթադրել, դա տեղի չունեցավ: Աշխատավարձերի բարձրացում միջնաժամկետ ծախսային ծրագրով նախատեսվեց 2014-ի հունվարի 1-ից: Սակայն, ինչպես պարզվեց, դա էլ հնարավոր չէ: Աշխատավարձերի բարձրացումը նախատեսվեց հուլիսի 1-ից, բայց արդեն 2014-ի: Եվ սա միակ նկատելի տարբերությունը չէր 2014-2016 թվականների միջնաժամեկտ ծախսային ծրագրի, այսինքն, դրանով 2014-ի համար նախատեսված ցուցանիշների նկատմամբ: Նախ եւ առաջ, եկամուտների ավելացումը բյուջե 2014-ում էապես ցածր էր, քան նախատեսվում էր: Մասնավորապես, բյուջե 2014-ի եկամուտները նախատեսված են 1 տրլն 127 մլրդ դրամ, երբ բյուջե 2013-ի եկամուտները 1 տրլն 32 մլրդ դրամ էին: Սա նշանակում է, որ այս տարի պետական բյուջեի եկամուտները պետք է ավելանան մոտ 95 մլրդ դրամով: Մինչդեռ միջնաժամկետ ծախսային ծրագրով նախատեսվում էր 143 մլրդ դրամի բյուջեի եկամուտների ավելացում: Ավելացվող եկամուտները, փաստորեն, նախնական տարբերակից ավելի պակաս են լինելու 48 մլրդ դրամով: Սրանով է պայմանավորված ինչպես քաղծառայողների աշխատավարձերի բարձրացումը մինչեւ հուլիս հետաձգելը, այնպես էլ կենսաթոշակները եւ աշխատավարձերը դարձյալ սկզբնապես նախատեսվողից քիչ բարձրացնելը: Քաղծառայողների աշխատավարձերի բարձրացումը պետք է լիներ միջինը 85 տոկոսով, բայց վերջնարդյունքում եղավ 40 տոկոսով, պետք է լիներ հունվարին, բայց կլինի հուլիսին: Նույնը նաեւ կենսաթոշակների դեպքում: Միջին կենսաթոշակը 2014-2016 թվականների միջնաժամկետ ծախսային ծրագրով պետք է բարձրանար 20 տոկոսով, իսկ պետական բյուջեի նախագծով նախատեսված է 15 տոկոսով: Մեկ այլ սոցիալական ծրագիր` 3-րդ եւ 4-րդ երեխայի ծննդյան կապակցությամբ նախատեսվում էր եկող տարվանից միանվագ հատկացնել 1 մլն դրամ, բայց հատկացվելու է 500 հազար դրամ, 5-րդ եւ ավելի երեխայի համար նախատեսված էր 1,5 մլն դրամ, բայց բյուջեի նախագծով նախատեսված է 1 մլն դրամ: Այս ամենի վերաբերյալ վարչապետ Տիգրան Սարգսյանը կառավարության նիստի ժամանակ պարզաբանումներ ըստ էության չներկայացրեցՙ սահմանափակվելով միայն այն բացատրությամբ, որ «Ռուսաստանի Դաշնությունում տնտեսական աճի ցուցանիշները Համաշխարհային բանկի եւ Արժույթի միջազգային հիմնադրամի կողմից ճշգրտվել են դեպի նվազեցում, ինչը, իհարկե, մեզ վրա էական ազդեցություն է թողնում»: Անհասկանալի մնաց, թե ընդամենը 2-3 ամիս առաջ հաստատված 2014-2016 թվականների միջնաժամկետ ծախսային ծրագրի հաստատման ժամանակ անիրատեսական չէ՞ր 143 մլրդ դրամի հավելյալ եկամուտների հավաքման հնարավորությունը: Նախկինում միջազգային ֆինանսական կազմակերպությունների կանխատեսումները հիմք չէին հանդիսանում անգամ տնտեսական աճի ծրագրվող ցուցանիշը փոխելու համար: Իսկ հիմա, միջնաժամկետ ծախսային ծրագրով 2014-ին նախատեսված 6,25 տոկոսի փոխարեն, բյուջեի հիմքում դրվել է 5,2 տոկոս տնտեսական աճի ցուցանիշը, 143 մլրդ դրամ ավելացման փոխարեն էլ` 95 մլրդ դրամի ավելացումը, դրանց էլ ավելացրած ՀՆԱ-հարկեր հարաբերակցության տարեկան չնչին` 0,3 տոկոսով ավելացնելուց հրաժարվելը: Մի խոսքովՙ աշխատավարձերի եւ կենսաթոշակների ավելացումը որոշակիորեն կբարելավի սոցիալական վիճակը, եթե, իհարկե, պահպանվի գնաճի 4 տոկոս գումարած-հանած 1,5 տոկոս նպատակային ցուցանիշը, բայց նախապես սպասվող լուրջ սոցիալական տեղաշարժը այլեւս պետք չէ ակնկալել: Ժամանակն է նաեւ մոռանալու երկրի նախագահի 7 տոկոս տնտեսական աճ ապահովելու պահանջը: Առաջիկա 2-3 տարիներին տնտեսական աճի լավագույն ցուցանիշը հավանաբար չի գերազանցի 5 տոկոսը: Հետագայում էլ, ինչ-ինչ ցուցանիշներ ծրագրելիս, հարկ է ավելի իրատես լինել, այլ ոչ թե տարվել նախընտրական կամ հետընտրական ցանկություններով: |
