Պատմության համար

Տերունական աղոթք եւ Պահպանիչ երեւանյան… դատարանում

Բագրատ արք. Գալստանյանի դատավարությունը պատմության մատյաններում գրանցվելու եւ հիշվելու է շնորհիվ նաեւ աննախադեպ այն փաստի, որ դատական թե՛ առաջին՝ օգոստոսի 19-ի, թե՛ 2-րդ՝ օգոստոսի 21-ի դատական նիստերն սկսվեցին Սրբազանի ու դահլիճում ներկա նրա աջակիցների ինքնաբուխ Տերունական աղոթքով եւ Սրբազանի Պահպանիչով, որը լսվեց ամբողջ դահլիճի, ներառյալ դատավորի, դատախազի ու մյուսների հոտնկայս լռությամբ եւ… խաչակնքումով:

Մեղադրյալը, ինչպես գիտենք, ամբաստանվում է իշխանության դեմ «զինված հեղաշրջում» ծրագրելու անհեթեթ մեղադրանքով, կալանավորման ժամկետի երկարացման առաջադրանքով, ավելի ճիշտ՝ հրահանգով:

Անհեթեթության գագաթնակետ, աննախադեպ իրավիճակ. «ծանր՝ ահաբեկչության նախապատրաստման փորձի» համար մեղադրվողը, փաստորեն, ինքն է բացում դատական նիստը աղոթքով, «երեւելի եւ աներեւույթ թշնամիներից» պաշտպանվելու համար առ Աստված առաքված խնդրանքով, մասնակցությամբ՝ կեղծ մեղադրանքը կարողների:
Երբեւիցե եղե՞լ է նման բան:

Զանգահարեցի ինձ ծանոթ հոգեւորականների. հայ եւ օտար իրականության մեջ երբեւիցե հանդիպե՞լ են նման երեւույթի: Ոչ ոք չէր հիշում նման բան: Բնականաբար հարցրեցի նաեւ եղբորս՝ Փառեն արք. Ավետիքյանին, որն իր կյանքի 45-50 տարիներն անցկացրել է Մ. Նահանգների տարբեր նահանգներում ու քաղաքներում՝ նախ որպես ուսանող, ապա՝ հովվական պաշտոնում՝ Հյուսիսային Կարոլինայում, Չիկագոյում, Միչիգանում եւ ի մասնավորի Դետրոյթ քաղաքում: Այսինքն թունդ կաթոլիկ կամ թունդ բողոքական շրջանակներում: Ամերիկյան մամուլի հավատարիմ հետեւորդ՝ նա չհիշեց դատական որեւէ դեպք կամ պարագա ընդդեմ հոգեւորականի կամ եկեղեցու, առավել եւս՝ Հայ եկեղեցու որեւէ սպասավորի: Հիշեց միայն մեկ-երկու դեպք, դատական գործ, ընդդեմ ոչ կանոնական, այլ՝ աղանդավորական քայքայիչ կազմակերպությունների, ի մասնավորի՝ 80-ական թթ.ին հավաքական ինքնահրկիզման շարժման հրահրողների նկատմամբ հարուցված գործերը, որոնք ավարտվել են մահապատիժով կամ ցմահ բանտարկությամբ:

Հետեւաբար կարող ենք Ն. Փաշինյանի «արդարադատությունը», վերջինիս գործիքակազմին մաս կազմող դատավորների ու դատախազների գործողությունները, Գերշ. Տեր Բագրատ արք. Գալստանյանի, Միքայել արք. Աջապահյանի, նրանց աջակիցների դեմ հարուցված գործերը, նրանց բանտարկությունն ու կալանքը բնութագրել որպես Ն. Փաշինյանի ու նրա համախոհների քաղաքական չարամտության եւ սատանայամտության դրսեւորում: Աննախադեպ երեւույթ՝ երբ դատարանի դահլիճը, ամբողջ դատակազմը Աստծուց խնդրում են իրենց փրկել «երեւելի եւ աներեւույթ թշնամիներից»:

Այս պարագայում մի՞թե աներեւույթ է թշնամին:

***

Իսկապես յուրօրինակ ու բացառիկ ազգ ենք, հակասական եւ անկանխատեսելի:

Դատական նիստ՝ աղոթասացությամբ: Դատական նիստ, նիստեր՝ ընդդեմ հոգեւորականի, հոգեւորականների, ովքեր պայքարում են ճշմարտության, արդարության, հարենիքի՛ համար: Նիստ եւ նիստեր՝ որտեղ մեղադրվողներն ու մեղադրողները աղոթում են համատեղ:

Արձանագրենք փաստը պատմության համար, հազարամյակների մեր պատմության համար:

ՀԱԿՈԲ ԱՎԵՏԻՔՅԱՆ