Երուսաղեմի քաղաքապետարանը Հայոց ցեղասպանությունը վերապրած հայտնի լուսանկարիչ Էլիա Քահվեջյանի անունով հրապարակ է անվանակոչել, հայտնում է հայ համայնքի ներկայացուցիչ Գեղամ Բալյանը։
Եբրայերեն արձանագրության մեջ գրված է. «Էլիա Քահվեջյանի հրապարակ, Հայոց ցեղասպանությունը վերապրած, լուսանկարիչ, Երուսաղեմի սիրահար»։
Ծնված լինելով Ուրֆայում, ժամանակակից Թուրքիայում, հայկական ընտանիքում, Էլիան ընդամենը հինգ տարեկան էր 1915 թվականին, երբ ականատես եղավ Ուրֆայի հայ բնակիչների ապստամբությանը թուրքական բանակի դեմ, որը բռնկվեց Օսմանյան կայսրությունում նպատակային կոտորածների մասին աճող հաղորդագրություններից հետո: Երբ ապստամբությունը ճնշվեց, նրա հայրը և եղբայրներից մեկը սպանվեցին, իսկ մնացած հայ բնակչությունը, այդ թվում՝ կանայք, երեխաներ և տարեցներ, ստիպված եղան մահվան երթով գնալ դեպի Սիրիայի Դեյր էզ-Զոր անապատ, որը լայնորեն համարվում է «Հայոց ցեղասպանության Օսվենցիմ»:
Մահանալուց առաջ մայրը փրկեց նրան՝ վստահելով մի քուրդ անծանոթի, որը, ի վերջո, նրան երկու ոսկե մետաղադրամով վաճառեց մի դարբինի։ Ավելի ուշ Էլիան հայտնվեց փողոցներում սնունդ և ապաստան մուրալիս, մինչև որ 10 տարեկանում նրան հայտնաբերեց «Մերձավոր Արևելքի օգնություն» մարդասիրական կազմակերպությունը՝ 10,000 այլ երեխաների հետ միասին։ Նրան ուղարկեցին Հալեպի, Նազարեթի և, ի վերջո, Երուսաղեմի որբանոցներ, որտեղ նա սկսեց նոր կյանք և լուսանկարչության ոլորտում իր ողջ կյանքի ճանապարհորդությունը, որը լի էր հաջողություններով և համաշխարհային գովասանքով։
Էլիայի ընտանիքի ավելի քան 100 անդամներ՝ քույրեր և եղբայրներ, մորաքույրեր, հորեղբայրներ, զարմիկներ և ծնողներ, համակարգված կերպով սպանվել են 1915 թվականի Հայոց ցեղասպանության ժամանակ, որը Օսմանյան կայսրության ձեռքով խլեց 1.5 միլիոն հայերի կյանքը։
Այսօր նրա ժառանգությունը պահպանվում է նրա թոռ՝ Էլի Քահվեջյանի կողմից՝ Երուսաղեմի Հին քաղաքում գտնվող իր «Էլիա լուսանկարչական ծառայություն» լուսանկարների պատկերասրահում։
BREAKING: The Jerusalem Municipality has named a square after Armenian Genocide survivor and iconic photographer Elia Kahvedjian.
— Kegham Balian (@kbalian90) July 7, 2025
The Hebrew inscription reads:
"Elia Kahvedjian Square
Survivor of the Armenian Genocide, photographer, lover of Jerusalem"
Born in Urfa, Turkey, to… pic.twitter.com/01S5s60aJn
