Սույն հոդվածի նպատակն է ներկայացնել «Ազգ» շաբաթաթերթում 03.11.2023թ. տպագրված «Հայերին եւ հույներին փրկած ճապոնական նավը. պատմաբան Նանակո Մուրատայի հետազոտությունների հետքերով» ճապոնագետ Աստղիկ Հովհաննիսյանի հոդվածի պատասխան-հերքումը:
Տեղեկացնում եմ, որ ունեմ Ճապոնիայի Տոյո համալսարանի պրոֆեսոր, պատմաբան, հունագետ տիկին Նանակո Մուրատայի թույլտվությունը՝ փոխանցելու, որ Աստղիկ Հովհաննիսյանն իրեն դիմել է հայերեն լեզվով իր հետազոտությունը որպես էսսե ներկայացնելու համար: Այնուհետեւ տիկին Մուրատան իմացել է վերոնշյալ հրապարակային հոդվածի մասին պոստֆակտում: Ստացվում է, որ Աստղիկ Հովհաննիսյանը, առանց քննարկելու ուսումնասիրության հեղինակի հետ իր շարադրանքը, տպագրել է ոչ թե էսսե, այլ՝ հրապարակային հոդված «Ազգ» շաբաթաթերթում: Տիկին Մուրատան փոխանցել է նաեւ, որ չի ընթերցել հետազոտողներ Աննա Վարդանյանի եւ Թեհմինե Մարտոյանի հայալեզու համատեղ հոդվածը, գիրքը եւ չէր կարող որեւէ կարծիք, հակաթեզ ունենալ կատարված հետազոտության վերաբերյալ:
Ցանկանում եմ ընթերցողին տեղեկացնել, որ մինչեւ սեփական հերքումով հանդես գալը, մոտ չորս ամիս կատարել եմ գիտահետազոտական քննություն, միավորել գիտնականների, որոնք տասնամյակներ շարունակ զբաղվում են Զմյուռնիայի, ինչպես նաեւ «Տոկեի Մարու» նավի թեմայի ուսումնասիրությամբ:
Հարկ եմ համարում նշել, որ նմանօրինակ իրավիճակներում գիտական էթիկան թույլ է տալիս բանավեճի հրավիրում, քննարկում եւ հստակեցում, որի ընթացքում հնարավոր է դառնում քաղաքակիրթ ձեւաչափով գիտահեն փաստարկների եւ հակափաստարկների ներկայացումը:
Սույն թվականի փետրվարի 27-ին ուղարկված բանավեճի հրավերին Աստղիկ Հովհաննիսյանը չի արձագանքել, ապա մարտի 2-ին, ժամը՝ 12:00-ին, Երեւան քաղաքի «Օպերա Սուիթ» հյուրանոցի (Ռաֆայել Լեմկին 3,1) «Վագներ» սրահում կազմակերպված գիտական քննարկմանը չի ներկայացել: Տեղում հեռախոսազանգի միջոցով նա փոխանցել է, որ ինչ-որ հարցերի ավելորդ պատասխանելու մտադրություն չունի:
Փոխանցում եմ ընթերցողին, որ որեւէ գիտահեն հակափաստարկ իմ հետազոտության առնչությամբ չի ներկայացվել:
Ցանկանում եմ ընդգծել նաեւ այն հանգամանքը, որ Աստղիկ Հովհաննիսյանի հոդվածից վրիպել է գլխավոր նպատակը՝ տիկին Նանակո Մուրատայի հետազոտության ներկայացումը:
Առիթն օգտագործելով ուզում եմ պատասխանել նաեւ, որ «Տոկեի Մարու. ճապոնական նավի հետագծով» հրապարակումը գիրք է եւ ունի ամրագրված ISBN 978-9939-9290-1-9: Այն առկա է Հայաստանի, Սինգապուրի, Բավարիայի, Իտալիայի, Հունաստանի, Ճապոնիայի, Ֆրանսիայի, Ավստրիայի ազգային, քաղաքային, համալսարանական գրադարաններում:
ԱՆՆԱ ՎԱՐԴԱՆՅԱՆ
Տնտեսագիտության թեկնածու, միջազգայնագետ-ճապոնագետ