Երբ Գալուստ Սահակյանը դեռեւս Ազգային ժողովի նախագահ չէր (այդպիսի ժամանակ էլ է եղել) խորհրդարանի հերթական քառօրյայից հետո կազմակերպվող ավանդական ճեպազրույցներից մեկի ժամանակ բավականին նեղսրտած խոսեց լրագրողներից, ենթադրելի է` հատկապես ԱԺ-ում հավատարմագրված լրագրողներից: Պարոն Սահակյանին հատկապես վրդովեցրել էր լրագրողներից մեկի այն հրապարակումը, որտեղ վերջինս, խոսելով ԱԺ-ում հերթական քննարկումներից մեկի մասին, ընդգծել էր, թե` «…այդ ընթացքում Գալուստ Սահակյանը ջղաձգվեց»: Ըստ խորհրդարանի ներկայիս նախագահի` «Դա լրագրողի ենթադրությունն է, ինչի բարձրաձայնումը խոսում է լրագրողի ոչ պրոֆեսիոնալ լինելու մասին»: Քննարկման այլ հարց է, իհարկե, ընդհանուր առմամբ փակ համակարգ ունեցող Հայաստանում լրագրողների` ենթադրություններ անելու իրավունքը, կամ հարցը, թե երբ ոչ ոք ոչինչ` ըստ էության չի ասում, էլ ի՞նչ է մնում անել լրագրողին, եթե ոչ ենթադրել: Բոլորովին այլ հարց է, թե ինչո՞ւ Գալուստ Սահակյանին դուր չէր եկել հենց «ջղաձգվել»` մաքուր հայերեն ու գրագետ բառը, եթե, իհարկե, այն, որ այդ բառը նրան դուր չէր եկել, մեր ենթադրությունը չէ:
Կարեւոր չէ. կարեւորը այս ամենից խորհրդարանի ներկայիս նախագահի կատարած հետեւություններն են: Դեռ հիշյալ ճեպազրույցի ժամանակ պարոն Սահակյանը խոստացավ, որ «շուտով լրագրողների աշխատանքը կանոնակարգող նոր օրինագիծ կմշակվի, ինչի անհրաժեշտությունը կա»:
Անցավ ժամանակ, Գալուստ Սահակյանը ընտրվեց ԱԺ նախագահ, եւ ահա, հիմա խոսակցություններ կան, որ խորհրդարանում պատրաստվում են վերանայել լրագրողներին հավատարմագրելու կարգը: Ըստ այդմ, խորհրդարանի աշխատանքները լուսաբանելու համար այլեւս բավարար չէ պարզապես լրագրող լինելը, լրագրողի ու նրա ներկայացրած լրատվամիջոցի ցանկությունը, դիմումը` ԱԺ-ին: Ըստ նոր` հավանական կարգի, խորհրդարանում աշխատող լրագրողը պետք է ունենա նվազագույնը հինգ տարվա աշխատանքային ստաժ:
Ըստ էության, մոտեցումը հասկանալի է, ավելին` ընդունելի: Օրինակ` խորհրդարանում իմ հավատարմագրման վկայականը 198-րդ համարն ունի: Սա նշանակում է, որ այս պահին ԱԺ-ում հավատարմագրված ենք նվազագույնը 198 լրագրողներ, այդ թվում` օպերատորներ, անշուշտ: Այսինքն խորհրդարանական լարված քառօրյաների օրերին, ԱԺ-ում ավելի շատ լրագրող է աշխատում, քան բուն խորհրդարանի աշխատակիցներն են` 131 պատգամավորների գլխավորությամբ: Այս առումով, ընդունելի է խորհրդարանի ղեկավարության մոտեցումը` հնարավորինս կրճատելու հավատարմագրված լրագրողների թիվը, եւ դա անել` ի հաշիվ սկսնակ լրագրողների: Համաձայնեք, ոչ մի նորմալ երկրում լրատվամիջոցն իր սկսնակ` 3-4 տարվա աշխատանքային փորձ ունեցող լրագրողին չի հավատարմագրի` երկրի գլխավոր օրենսդիր մարմնի աշխատանքները լուսաբանելու համար:
Խնդիրը բոլորովին այլ տեղ է: Նախՙ խորհրդարանի ներկայիս որակի մեջ: Ո՞վ ասաց, եւ ինչի՞ հիման վրա ասաց, որ այսօրվա պատգամավորները` ընդհանուր առմամբ, խորհրդարանում ծավալվող քննարկումները, օրենսդիր մարմնի ընդհանուր քաղաքականությունն իր որակով ավելի բարձր է այնտեղ հավատարմագրված լրագրողների աշխատանքային, պրոֆեսիոնալ ընդհանուր որակից, կամ ո՞ւր են փաստերը, որոնք կապացուցեն, որ պատգամավորների` խորհրդարանական բառապաշարը էականորեն տարբերվում է` դրական իմաստով, «որոշ լրագրողների նյութերում տեղ գտած բառապաշարից»: Հետեւաբար, ինչո՞ւ լրագրության ոլորտում կանոնակարգում մտցնելուց առաջ նույնը չփորձել անել բուն խորհրդարանում:
Բայց ամենաուշագրավը անձամբ Գալուստ Սահակյանի հիմնավորումն է` լրագրողների հավատարմագրման կարգի փոփոխության առնչությամբ: ԱԺ նախագահը «Ազգ»-ին տված իր վերջին հարցազրույցում, պատասխանելով հարցին, թե ինչո՞վ է պայմանավորված նման հավանական որոշումը, ասել է. «Որ նիստների դահլիճից, երբ պատգամավորները դուրս են գալիս` մի բաժակ սուրճ խմելու, կամ իրենց սենյակներից մի փաստաթուղթ վերցնելու` դուրս գալուն պես լրագրողները չհարձակվեն…»: Չի բացառվում, որ խորհրդարանում լուրջ մոնիտորինգ է անցակցվել, որով պարզվել է, որ հնգամյա աշխատանքային փորձ չունեցող լրագրողները` «հարձակվում են», իսկ նրանք, ովքեր հինգ տարուց ավել այդ դաշտում են` ոչ:
Եթե ավելի լուրջ, ապա տպավորություն է ստեղծվում, հատկապես այս հիմնավորումից հետո, որ խորհրդարանում լրագրողների թվի կրճատման հավանական որոշման հիմքը ոչ թե բացառապես ավելի փորձառու լրագրողներին խորհրդարան թողնելն է, այլ որոշ պատգամավորների (անգամ փորձառու պատգամավորների) լեզվական, տեխնիկական, քաղաքական կիքսերը ծածուկ պահելու հավանականության բարձրացումը` «որքան քիչ վկա, այնքան լավ» սկզբունքով:
Պրն Գալուստ Սահակյանը կարող էր ասել, որ իրենց այս հնարավոր որոշման պատճառը խորհրդարանի աշխատանքի ավելի պրոֆեսիոնալ գնահատականի, արձագանքի ակնկալիքն է, բայց չի ասել, փոխարենը նա հայտարարել է, որ լրագրողները ավելի քիչ են հավատարմագրվելու, քանի որ, նրանցից շատերը` «հարձակվում են»` մի բաժակ սուրճ խմելու համար նիստերի դահլիճից դուրս եկած պատգամավորի վրա: Իսկ հիմա պատկերացնենք, որ այդ պատգամավորները սիրալիր, կիրթ, գրագետ, մտածված ու բովանդակալից պատասխանում են «իրենց վրա հարձակված» 2 ամյա աշխատանքային փորձ ունեցող լրագրողի հարցերին, բոլորին: Գուցե այդ ժամանակ ԱԺ-ում հավատարմագրված լրագրողների թվի կրճատման հարց չառաջանա՞ր ու ավելորդ ջղաձգումներ չլինեի՞ն, որոնք դեռ պարզ չէ, թե ուր կտանեն խոսքի ազատությունն ու պետական մարմինների աշխատանքի բաց լուսաբանումը` Հայաստանում:
Ուղիղ հնգամյա աշխատանքային ստաժով`
Հ. Գ.- Ի դեպ, բացի նրանից, որ մեր Սահմանադրությամբ պատգամավորը անձեռնմխելի է, մեր օրենսդրությամբ քաղաքացու վրա որեւէ հարձակում ենթադրում է քրեական պատիժ. սաՙ եթե Գալուստ Սահակյանի խոսքերից մենք ենթադրություն չանենք, այլ դրանք ուղիղ հասկանանք, այնպես, ինչպես հնչել են:
