Azg.am-ի զրուցակիցն է իրավապաշտպան Նինա Կարապետյանցը։
-Տիկի՛ն Կարապետյանց, ի՞նչ դիտարկումներ ունեք երեկ ցուցարարների նկատմամբ ոստիկանության գործողությունների, կիրառված անհամաչափ ուժի վերաբերյալ։
-Շատ ցավալի տեսարան էր։ Ես տպավորություն ունեի, որ 2018 թվականից հետո փոփոխություն ունենք։ Եվ դա ակնհայտ էր, երբ ոստիկանությունը տարբեր միջոցառումների ժամանակ շատ ադեկվատ պահվածք ուներ։
Բայց գործողությունները, որոնք տեղի են ունենում, տարբեր տեսակի գործերի փակելն էր, որոնք Սերժ Սարգսյանի ժամանակ բացվել էին և չէին փակվել՝ Սարի թաղի գործը, Էլեկտրիկ Երևանի գործը, լրագրողների նկատմամբ բռնությունների գործերը։ Դրանք գոյություն ունեին. անգամ Սերժ Սարգսյանը, ում հրամանով կատարվել էին այդ բոլոր հանցագործությունները, չէր տալիս հրաման՝ գործերը փակելու։ Դրանք բաց էին, և միյան 2019 թվականին՝ Նիկոլ Փաշինյանի օրոք, այդ գործերն սկսեցին փակվել։
Նմանատիպ գործողությունը, որին մենք ականատես եղանք երեկ, այդ նույն տիպի գործողության համար դատախազությունը Լևոն Երանոսյանի և էլի մի քանի մարդու վերաբերյալ քրեական գործ էր հարուցել, համարել էր, որ ապացույցները բավարար են, մեղքն իդենտիֆիկացված է, և գործն ուղարկել էր դատարան։ Եվ երբ դատարանում գործն արհեստականորեն այնքան ձգձգվեց, որ Լևոն Երանոսյանը պատասխանատվության չենթարկվեց, նա փաստացի որևէ վայրկյան անազատության մեջ չգտնվեց կամ որևէ պատասխանատվության չենթարկվեց։
Սա հուշում էր, որ ոստիկանությունն անպայման օգտագործվելու է այդ նույն տրամաբանության մեջ, ինչ տրամաբանության մեջ օգտագործվեց Լևոն Երանոսյանի օրոք։ Սա այնքան ակնհայտ էր, որ ես զարմանում էի՝ ինչպես քաղհասարակության տարբեր գործընկերներ դա սկզբունքորեն չէին ուզում տեսնել։ Ոստիկանությանը նույն տրամաբանության մեջ օգտագործելն ուղղակի անխուսափելի էր, և երբ դեպքերին նախորդեցին ՔՊ-ական պատգամավորների ելույթներն առ այն, որ անպայման բախում պետք է լինի (թե որտեղից գիտեին, որ բախում է լինելու), և նաև ելույթ ունեցավ Նիկոլ Փաշինյանը և հայտարարեց, որ ոստիկանության բոլոր գործողությունները մատաղի նման ընդունելի են, դա նշանակում էր այլևս կանաչ ճանապարհ՝ անել ամեն ինչ, ինչ նախկինում արվել է, և ինչի համար որևէ մեկը պատասխանատվության չի ենթարկվել։
-Տիկի՛ն Կարապետյանց, իսկ ո՞ւր մնացին բարեփոխված ոստիկանության մասին խոստումները։
-Բարեփոխված ոստիկանության մասին հայտարարությունները, տարբեր բարձրագոչ խոստումներն ուղղակի գեղեցիկ արտաքին փաթեթավորում են։ Ես նույնիսկ բանավեճ եմ ունեցել միջազգային կառույցների հետ, որոնք շատ սրտնեղած էին այն բանից, որ ես անընդհատ քննադատում և ասում եմ, որ սա բարեփոխված ոստիկանություն չէ. սա ողբերգության տանող գործողություններ են, որ մենք մինչև անգամ նոր Մարտի 1 կարող ենք ունենալ։ Ինձ ասում էին՝ «Ինչպե՞ս կարելի է չտեսնել փոփոխությունները»։
Հիմա ես նորից դիմում եմ միջազգային կառույցներին և ուզում եմ, որ հիմա իրենք գնահատեն, թե երեկ ինչ տեղի ունեցավ, և արդյոք իրենք համարում են, որ իրենց ծախսած գումարներն արդյունավետ են ծախսվել. ցավալիորեն ոչ։
Մենք այսօր էլ ունենք չբարեփոխված ոստիկանություն, որն անցել է նախկինում կիրառված նույն մեթոդաբանությանը։ Իսկ սա նշանակում է մի բան. մեղավորը ոստիկանությունը և ոստիկանը չեն, մեղավորը քաղաքական որոշումներ կայացնողն է, որի ձեռքին ոստիկանները դառնում են գործիք, իսկ զոհ և տուժող՝ քաղաքացիները։
-Տիկի՛ն Կարապետյանց, Բագրատ սրբազանը տեղեկացրեց, որ այսօր ժամը 20։00-ին ևս Բաղրամյան-Դեմիրճյան խաչմերուկում հավաք տեղի կունենա։ Գործնականում հնարավոր համարո՞ւմ եք, որ երեկ կատարվածից հետո ոստիկանությունն այսօր ևս անհամաչափ ուժ կիրառի ցուցարարների նկատմամբ։
-Ես մեծ խնդրանք ունեմ։ Թեպետ ինքս շատ հարցերում չեմ կիսում Բագրատ սրբազանի տեսակտները, խոսույթը, արտահայտությունները, ավելին՝ համարում եմ, որ խտրական մտքեր կան, բայց միևնույն ժամանակ խաղաղ հավաքներ իրականացնելը դա այն կռիվն է եղել, որ մենք տարիներով տվել ենք հանուն այն բանի, որ ՀՀ յուրաքանչյուր քաղաքացի հնարավորություն ունենա խաղաղ հավաքներ անցկացնելու։ Ի դեպ, բոլոր նրանք, որոնք այսօր խնդիրներ են տեսնում (խոսքս տարբեր կուսակցությունների ներկայացուցիչների մասին է), իրենք չեն վաստակել այս իրավունքը. իրենց համար՝ իրենց «թագավորության օրոք» վաստակել ենք մենք՝ կռիվ տվողներս։ Շատ հարցերի շուրջ իրենք ընդհնարապես խոսելու տեղ չունեն, որովհետև այս ոստիկանությունն իրենց ստեղծած ոստիկանությունն է։
Այն, ինչ այսօր տեսնում ենք Նիկոլ Փաշինյանի հովանու ներքո, դա իրենց օրոք դրված ավանդույթներն են։ Ուղղակի իրենց թվում էր, թե իրենք հավերժ են լինելու։ Նույնը թվում է Նիկոլ Փաշինյանին։ Նրան թվում է՝ ինքը այլևս երբեք ընդդիմադիր չի լինելու, բայց կյանքի անիվն այդպես չի պտտվում. մի օր նա էլ է լինելու ընդդիմադիր, ելույթներ է ունենալու փողոցում։ Ենթադրում եմ՝ փողոցում լինելու է որպես ակտիվիստ և ցուցարար։ Միշտ պետք է հիշի, որ սա այն սրած մախաթն է, որը կարող է հայտնվել չնախատեսված վայրում։
-Տիկի՛ն Կարապետյանց, ի՞նչ պետք է անել կամ չանել՝ հետագայում խուսափելու երեկ տեղի ունեցած գործողությունների նման գործողություններից։
-Խնդրանք ունեմ Բագրատ սրբազանին և նրա կողքին կանգնած բոլոր ողջամիտ մարդկանց՝ առավելագույն զսպվածություն դրսևորել, չճշտված տեղեկություններ չհրապարակել, չստեղծել իրավիճակներ, որտեղ մեծ թվով հավաքված մարդիկ կարող են հավասարակշռությունից դուրս գալ։ Դա շատ կարևոր է, որովհետև շատ ցուցարարների նյարդերը կարող են տեղի տալ։ Չի կարելի մարդկանց հունից հանող իրավիճակ ստեղծել։ Պետք է լինել հնարավորինս զուսպ և ադեկվատ։ Այո՛, պետք է իշխանություններին մոտենալ խիստ քննադատաբար, բայց սեփական խոսույթով և գործողություններով առիթ չտալ նորից անհամաչափ ուժ կիրառել կամ ջարդ կազմակերպել։
Իշխանություններին դիմելու իմաստ այլևս չեմ տեսնում, որովհետև նրանք այլևս իրավիճակին չեն տիրապետում. նրանք ուղղակի իրավիճակին չեն տիրապետում, կորցրել են ադեկվատությունը։ Ժողովրդին կոչ եմ անում լինել հնարավորինս զուսպ, հավասարակշռված։ Բոլորին համբերություն և ողջամտություն եմ մաղթում։
-Արդյոք կատարվածին համարժե՞ք եք համարում ՄԻՊ-ի երեկվա արձագանքը։ Իրականում ինչպե՞ս պետք է հանդես գար Մարդու իրավունքների պաշտպանը։
-ՀՀ օրենքը նախատեսում է, որ ՄԻՊ-ը պետք է լինի բավարար հեղինակություն վայելող մարդ, որն իր անձնական ներկայությամբ կամ խոսքով կկարողանար հանդարտեցնել հասարակությանը կամ ինչ-որ խնդիրների լուծում տալ։ Ցավալիորեն մենք երբեք չենք ունեցել այնպիսի ՄԻՊ, որն ի սկզբանե կունենար բավարար հեղինակություն և ճանաչելիություն՝ կարողանալով իր ազդեցիկ խոսքով պրոցես կանխել։
Վերապահումներով եմ վերաբերում այժմվա ՄԻՊ-ին. նա ոչ բոլոր դեպքերում է համաչափ արձագանք տալիս։
– Տիկի՛ն Կարապետյանց, երեկվա գործողությունների տեսանյութերը դիտելիս ակնհայտ երևում է, որ ոստիկանները հատուկ միջոցներ են կիրառում հատկապես այն ուղղությամբ, որտեղ հավաքված են ԶԼՄ ներկայացուցիչները։ Դո՞ւք էլ տպավորություն ունեք, որ այստեղ գործ ունենք դիտավորության հետ։
-Ես չեմ պնդի, որ դիտավորությամբլրագրողների ուղղությամբ են լուսաձայնային նռնակներ նետվել, որովհետև այս պահի դրությամբ չունեմ բավարար տեղեկատվություն, որ դա դիտավորություն է եղել, բայց այն, որ շարժման ընթացքը լուսաբանած լրատվամիջոցները իշխանությունների կողմից տևական ժամանակ թիրախավորվել են, ակնհայտ է։ Եվ այն, որ այդ բացասական վերաբերմունքը կարող էր ձևավորվել նաև ոստիկանների մոտ, կամ նրանք կարող էին «դաբրո» ստացած լինեին լրագրողներին լռեցնելու, շարքից հանելու, կապից զրկելու համար, չի բացառվում։
Հետևեք մեզ նաև Տելեգրամում։
