Երբ մենք կարծում էինք, որ Հայաստանում իրավիճակը չի կարող ավելի վատանալ, վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հնարեց երկիրը կործանելու նոր եղանակներ։
Փաշինյանի տապալվող իշխանության օրոք մենք կորցրեցինք Արցախը, երբ 2020 թվականի պատերազմում զոհվեցին 4000 հայ զինվորներ և շատ ավելին վիրավորվեցին։ Մնացած 130 հազար արցախահայերը 2023 թվականին ստիպված եղան լքել իրենց հազարամյակների հայրենիքը։ Վարչապետը կոչ է անում հայերին մոռանալ իրենց փառահեղ անցյալը և հրաժարվել ապագայի երազանքներից։ Ավելին, նա այլևս չի ուզում լսել Հայոց ցեղասպանության, Արարատ լեռան կամ Արևմտյան Հայաստանի մասին։
Ինչ-որ մեկն իր ֆեյսբուքյան էջում տեղադրել էր հետևյալ մռայլ հաղորդագրությունը. Հայաստանի ոստիկանությունը Էջմիածնում է: Երկու ազդեցիկ հայ միլիարդատերեր բանտարկված են Բաքվում և Երևանում: Երկու արքեպիսկոպոսներ ձերբակալված և բանտարկված են Հայաստանում: Նախագահը լուռ է: Ժողովուրդը կոմայի մեջ է: Թշնամին սրում է ատամները: Երկիրն անպաշտպան է: Սփյուռքը չկա:
Միևնույն ժամանակ վարչապետը, Հայաստանի գոյությունն ապահովելու փոխարեն, զբաղված է Գարեգին Բ կաթողիկոսի և այլ բարձրաստիճան հոգևորականների մասին անպարկեշտ հաղորդագրություններ տարածելով։ Դատավորները ենթարկվում են նրա քաղաքական հրամաններին, իսկ խորհրդարանական մեծամասնությունը կուրորեն կատարում է նրա ցանկությունները։ Այլ կերպ ասած՝ մենք ունենք միանձնյա կառավարում՝ բռնապետություն։
Հայ Առաքելական Եկեղեցու Հայաստանի և Սփյուռքի բոլոր թեմակալ առաջնորդները և եպիսկոպոսներն անցյալ ուրբաթ համատեղ հայտարարություն տարածեցին, որում ասվում էր․ «Խորապես վրդովված ենք Հայոց Եկեղեցու, Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի ու բարձրաստիճան եկեղեցականների նկատմամբ ՀՀ իշխանությունների և անձամբ վարչապետի հրահրած պախարակելի արշավի առնչությամբ, որն ուղեկցվում է հոգևորականների հանդեպ ատելության ու թշնամանքի տարածմամբ և անձնական բնույթի վիրավորանքներով ու անարգալից արտահայտություններով»։
Եկեղեցու առաջնորդները դատապարտեցին «ուժային կառույցների ներկայացուցիչների ներխուժումը Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի տարածք՝ գերաշնորհ Տ. Միքայել արքեպիսկոպոս Աջապահյանին ձերբակալելու՝ եկեղեցականների և հավատացյալների նկատմամբ բռնի գործողություններ իրականացնելու սպառնալիքով»։ Նրանք նաև քննադատեցին բարերար Սամվել Կարապետյանի և արքեպիսկոպոս Բագրատ Գալստանյանի բանտարկությունը՝ կոչ անելով անհապաղ ազատ արձակել նրանց։ Վարչապետի աշխատակազմի ղեկավար Արայիկ Հարությունյանը հաղորդագրություն էր ուղարկել բոլոր առաջնորդներին և եպիսկոպոսներին՝ անհաջող փորձ անելով նրանց համոզելու հայտարարություն չանել կաթողիկոսին աջակցելու վերաբերյալ։
Ես կարծում եմ, որ վարչապետն այս անգամ չափն անցել է։ Քանի դեռ ուշ չէ, Հայաստանի ժողովուրդը պետք է ոտքի կանգնի՝ նրա վարչակարգին վերջ դնելու համար։ Անցյալ շաբաթ, չնայած կառավարության կողմից ձեռնարկված բռնաճնշումներին, հազարավոր հայեր դուրս եկան երթով Երևանի փողոցներ՝ բողոքելու գործարար Կարապետյանի ձերբակալության և բանտարկության դեմ, որը հայտնի է իր բազմաթիվ բարեգործական ծրագրերով։ Անգիտակցաբար, Փաշինյանը ստեղծել է մի նոր հավանական հակառակորդ, որը կարող է առաջնորդել նրա վարչակարգի տապալման գործը։
Կարապետյանի միակ «մեղքն» այն էր, որ պաշտպանել է Կաթողիկոսին և Հայոց եկեղեցուն Փաշինյանի անհիմն հարձակումներից։ Հլու-հնազանդ դատավորը դատապարտեց այդ անմեղ մարդուն նախնական երկամսյա ազատազրկման։
Ավելին, Փաշինյանը հրամայեց անհապաղ բռնագրավել Կարապետյանին պատկանող «Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» ընկերությունը, որում նա ներդրել էր մի քանի հարյուր միլիոն դոլար: Ոստիկանությունը խուզարկեց Կարապետյանի երևանյան գլխավոր գրասենյակը, և նրա երկու առանցքային ղեկավարներ ձերբակալվեցին կեղծ պատրվակներով: Անցյալ ամիս նրա ավելի քան 40 կողմնակիցների մեքենաները բռնագրավեցին և չվերադարձրեցին: Միևնույն ժամանակ, Կարապետյանըը բանտից հայտարարություն տարածեց՝ «Նիկոլ Փաշինյանը և նրա կառավարությունը տեղ չունեն Հայաստանում և չպետք է որևէ կապ ունենան հայ ժողովրդի ապագայի հետ»:
Վարչապետի ապօրինի գործողությունները ծանր հետևանքներ ունեն Հայաստանի համար: Փաշինյանի վրեժխնդրական որոշումը, հավանաբար, կհանգեցնի նրան, որ Կարապետյանը Հայաստանի Հանրապետությունը կտանի միջազգային արբիտրաժ, հնարավոր է՝ ստանալով ավելի քան մեկ միլիարդ դոլարի պատժիչ փոխհատուցում: Ցավալի է, որ հայ հարկատուները, ի վերջո, կվճարեն այս ահռելի գումարը:
Երբ Փաշինյանը հրամայեց բանտարկել Կարապետյանին, խորհրդարանում կառավարության կողմնակիցներն անմիջապես օրենք ընդունեցին, որի համաձայն ազգայնացվեց նրա էլեկտրաէներգետիկ ընկերությունը և խիստ վիրավորական հայտարարություններ արեցին՝ իրենց ստրկատիրոջը հաճոյանալու համար: Մասնավոր ընկերության բռնագրավումը կվնասի Հայաստանի հեղինակությանը միջազգային ֆինանսական հաստատությունների առջև: Սա 34 տարի առաջ անկախությունից ի վեր ազգայնացված առաջին ընկերությունն է և, հավանաբար, կհանգեցնի էլեկտրաէներգիայի մատակարարման կրկնակի անջատումների, քանի որ Հայաստանի կառավարությունը նման ձեռնարկություն ղեկավարելու փորձառություն չունի: Այս խափանումները միայն կմեծացնեն հանրային դժգոհությունը:
Երբ միջազգային հանրությունը և հայկական սփյուռքը իմանան, որ Երևանը ազգայնացնում է մասնավոր բիզնեսները, օտարերկրյա ներդրողները չեն ցանկանա միջոցներ ներդնել Հայաստանում։
Իրավիճակն էլ ավելի վատթարացավ այն բանից հետո, երբ վարչապետի կուսակցության երկու հանրահայտ անդամներ խորհրդարանական ելույթներում զրպարտեցին Կարապետյանին։ Նա դատական հայցեր է ներկայացրել Արսեն Թորոսյանի և Հայկ Կոնջորյանի դեմ՝ պահանջելով, որ նրանք հետ վերցնեն իրենց զրպարտչական հայտարարությունները, հրապարակային ներողություն խնդրեն և յուրաքանչյուրը վճարի ինը միլիոն դրամ փոխհատուցում։ Թորոսյանը կեղծ մեղադրանք էր առաջադրել Կարապետյանին ռուսական ՊԱԿ-ի հրամանները կատարելու մեջ, մինչդեռ Կոնջորյանը պնդել էր, որ Կարապետյանը «տասնամյակներ շարունակ թալանել է հայ ժողովրդին և Հայաստանի Հանրապետությունը»։
Երբ տարբեր երկրներից նշանավոր հայեր համատեղ հայտարարություն տարածեցին՝ դատապարտելով Փաշինյանի վարչակարգին, Թորոսյանը հարձակվեց նրանց վրա՝ մեղադրելով, որ նրանք չգիտեն, թե ինչ է կատարվում Հայաստանում: Ես վստահեցնում եմ Թորոսյանին, որ Սփյուռքը խոր վշտով հետևում է հայրենիքի ողբերգական դավաճանությանը: Սփյուռքահայերը չեն կուրացել Փաշինյանի քարոզչությունից: Թորոսյանը կիրառում է վարչակարգի սիրելի մարտավարությունը՝ Սփյուռքը հանելով ընդդեմ Հայաստանի, ներկա ղեկավարներին՝ ընդդեմ նախկինների, իսկ արցախցիներին՝ ընդդեմ տեղացիների:
Հարութ Սասունյան
Թարգմանությունը՝ Ռուզաննա Ավագյանի
