Արմեն Մազմանյանի անվան բեմարվեստի ազգային փորձարարական «Գոյ» կենտրոնը փակվում է։
Արձանագրում ենք՝ փակվում է, որովհետև այն պետք է միանա Սունդուկյանի անվան ազգային ակադեմիական թատրոնին, այսինքն՝ որպես թատերական միավոր, այլև գոյություն չի ունենալու։
«Գոյ» թատրոնի կոլեկտիվը համաձայն չէ ԿԳՄՍՆ որոշման հետ, թեև պետք է նշել, որ ոչ փաստաթուղթ կա, ոչ կնքված ու ստորագրված որոշում, իսկ թատրոնը, չնայած նյարդայնացնող իրավիճակին, շարունակում է աշխատել։
Ինչպես հայտնի է, «Գոյը» փորձարարական լաբորատորիա է, որի տարածքն ընդամենը 500 քմ. է և գտնվում է Սունդուկյանի անվան թատրոնի շենքում։ Այս բեմը հիմնադրել է Արմեն Մազմանյանը։
1988 թվականին Արմեն Մազմանյանը Դրամատիկական թատրոնի ղեկավար Հրաչյա Ղափլանյանի հետ սկսել է բանակցել թատրոնի ստեղծման համար, այնուհետև բանակցությունները շարունակվել են Թատերական գործիչների միության նախագահ Խորեն Աբրահամյանի հետ։ Եվ Մայր թատրոնի տանիքում ստեղծվել է «Գոյ» թատրոնը։ Արմեն Մազմանյանն ինքն է աշխատանքի հրավիրել դերասաններին ու ռեժիսորներին, որոնք մեծ մասամբ իր սետղծագործական միջավայրից էին։
Այսպիսով, Արթուր Սահակյանը, Սամսոն Ստեփանյանը, Արսեն Աբրահամյանը և Արմեն Մազմանյանը հիմնադրել են «Գոյ» թատրոն-լաբորատորիան։
«Խորեն Աբրահամյանի հետ եկանք Մայր թատրոնի տանիքի տակ գտնվող տարածք։ Ասաց՝ սա ձեզ, կարո՞ղ եք այնպիսի ներկայացումներ անել, որ ինձ հետաքրքիր լինեն։ Պատասխանեցինք՝ փորձենք։ Սակայն հետագա տարիների ընթացքում սունդուկյանցիների հետ միշտ ունեցել ենք տարածքի հետ կապված անհամաձայնություններ, ասեմ, որ առաջիններից մեկը, որը դեմ էր մեր գործունեությանը, հենց Խորեն Աբրահամյանն էր։ Ի՞նչ պատճառով՝ չգիտեմ։ «Գոյը» կցվեց Թատերական գործիչների միությանը, ունեցավ հագեցած տեխնիկական հնարավորություններ. բեմադրություններ է արել, ուրնեցել է իր հավատարիմ հանդիսատեսը»,- պատմեց ռեժիսոր Արթուր Սահակյանը։
Մշակույթի նախարարները, սակայն, զլացել են գալ այս թատրոն, որևէ բեմադրություն դիտել ու սեփական կարծիքը հայտնել։ Հասմիկ Պողոսյանը դժվարությամբ է եկել «Գոյ», Արմեն Ամիրյանն ու նրան հաջորդած նախարարներն ընդհանրապես չեն եկել։
ԿԳՄՍ փոխնախարար Արա Խզմալյանը ևս երբեք ոտք չի դրել այս թատրոն, ոչ մի ներկայացում չի դիտել։
Քովիդի ժամանակ հատուկ ծրագիր կար, ըստ որի՝ թատրոնները պետք է ֆեյսբուքում տեղադրեին իրենց խաղացանկային ներկայացումները, որպեսզի հանդիսատեսը տնային պայմաններում չկտրվեր մշակույթից։ «Գոյ» թատրոնն այդ ընթացքում իր ներկայացումները սոցցանցերում քիչ է տեղադրել, ու դա դարձել է քննադատության ու դժգոհության պատճառ։
«Փոխնախարարն ինչ-որ հաղորդման ժամանակ իր խոսքում մեզ անվանեց թոշակառուներ, ինչ է թե ֆեյսբուքում ներկայացում չէինք տեղադրել։ Տեղադրում էինք, բայց մեզնից ի՞նչ էր պահանջվում, չէ՞ որ մենք թատրոն ենք, կենդանի օրգանիզմ։ Մեր պրեմիերայի օրը կարանտին հայտարարվեց։ Սկսվեց տեռոր թե՛ ինստիտուտում, որտեղ ես կուրս ունեի, թե՛ թատրոնում, ինչ է թե ես հրաժարվում էի քովիդի թեսթ հանձնել, պատվաստվել, որովհետև կարծում եմ, որ որևէ մեկն իրավունք չունի միջամտելու իմ առողջության պահպանմանը։ Ասացի՝ թողեք, երբ ժամանակը գա, ես կմեռնեմ։
Քովիդից հետո անցանք բնական կյանքին, վերականգնեցինք մեր ներկայացումները»,- խնդրի մի մասը ներկայացրեց Արթուր Սահակյանը։
1990-ականների մութ ու ցուրտ ժամանակներում թատրոնն աշխատել է, մոմերի տակ է բեմադրություն արել, ու անհերքելի է, որ թեկուզ փոքր, բայց այս բեմն ունի իր հանդիսատեսը, որը ստանդարտներից դուրս մտածողություն է փնտրում ու այստեղ է գտնում։ Հետաքրքիր է, որ «Գոյի» փակման հարցը սուր դրվել է «Գարեգին Նժդեհ» ներկայացումից հետո։
Փոխնախարար Արա Խզմալյանը կանչել է թատրոնի տնօրեին ու ասել՝ ձեզ ավելի լավ պայմաններ ենք առաջարկում, միացեք Սունդուկյանի թատրոնին։ Նույնն է ասում Մայր թատրոնի տնօրեն Վարդան Մկրտչյանը։ Նրա կարծիքով՝ այս թատրոնը ոչ մի առանձնահատկություն էլ չունի և պետք է Սունդուկյանի տարածքն ազատի։
«Գոյի» ստեղծագործական կազմն անգամ պատրաստ է հրաժարվել 3,5 միլիոն պետական աջակցությունից։ Իրենք իրենց գլխի ճարը կգտնեն, ներկայացումների համար գումար կհայթայթեն, միայն թե տարածքից չզրկեն իրենց։
«2015 թվականից ես այս թատրոնում եմ, արա Խզմալյանը ոչ մի անգամ չի եկել այս թատրոն, բայց երեկ Հ1-ով հարցազրույց էր տալիս ու խոսում մեր ներկայացումների մասին։ Դու երեկ սուտ ասացիր՝ որպես պաշտոնյա։
Թատրոնի ամբողջ կազմը չի ուզում լուծարվել, միանալ Սունդուկյանի թատրոնի հետ և լուծարված կարգավիճակում ունենալ չաղ ու բախտավոր կյանք»,- ավարտեց Արթուր Սահակյանը։