Քաղաքագետ Էդգար Էլբակյանը գրում է.
Բարբաջել, նույն ինքը՝ տուֆտել, կարելի է ցանկացած բան։ Բայց անկախ որևէ մեկի բարբաջանքից, նույն ինքը՝ տուֆտոցից, կան փաստեր, որոնք անհերքելի են և նույնիսկ ամենառելյատիվիստական աշխարհակարգում դրանք կենդանի են, քանի դեռ կենդանի է գեթ մեկ հոգի, որ հիշում է դրանց մասին։
Խորհրդային զորքերի անդառնալի պարտության դեպքում Թուրքիայի՝ Հայաստան ներխուժելու պլանները փաստարկված են ինչպես համակարգային վերլուծության մակարդակում՝ հիմք ընդունելով «հիվանդ մարդու» շուրջ կեսդարյա քաղաքականությունը տարածաշրջանում և Հայկական հարցի վերաբերմամբ, այնպես էլ կոնկրետ վկայություններով, որոնք նույնպես երկշերտ են՝ սկսած լենինականցի գյուղացիների վկայություններից՝ գետի այն ափին կանգնած թուրքական զորքի մասին, վերջացրած արխիվային փաստաթղթերով։
Այդ փաստաթղթերից մեկը ներկայացնում եմ ձեր ուշադրությանը։ Այն կազմվել է ֆրանսիական բանակի գլխավոր շտաբի 2-րդ բյուրոյի կողմից, ապա որսացվել խորհրդային պետական անվտանգության մարմինների ձեռամբ։ Փաստաթղթից պարզ է դառնում, որ թուրքական «ամենահամեստ» պլաններով իրենք 1918 թ․ և 1920 թ․ նմանությամբ պետք է ռազմակալեին Լենինական քաղաքն ու համանուն շրջանը։ Տեղի հայության համար հետևանքները, բնականաբար, լինելու էին նույնը, ինչ 1918 թ․-ին և 1920 թ․-ին, այսինքն՝ կոտորած։
Շատ բնական է, որ Հայաստանում հաստատված թուրքական ռեժիմը պետք է սպասարկի նաև թուրքերի նախկին ու ներկա դաշնակիցների շահերը, ինչպես օրինակ՝ Ադրբեջանի բարեկամ Հունգարիայի «ռեստավրացիան» վերջին տարիներին կամ Թուրքիայի բարեկամ նացիստական Գերմանիայի արդարացումը վերջին օրերին։
* Փաստաթղթի աղբյուրը՝ Органы государственной безопасности СССР в Великой Отечественной войне, Сборник документов, т. I (Накануне), кн. 1-ая (ноябрь 1938 г.-декабрь 1940 г.), Москва, 1995, стр. 304
