Երեւի սխալված չենք լինի, եթե ասենք՝ մեր ներկա Հանրապետության ստեղծման ու մինչեւ այժմ անցած ճանապարհի փորձն իսկ ցույց է տալիս, որ մի հեղափոխությամբ, հեղաշրջմամբ, ինչ-ինչ հախուռն ալիքի վրա եկած իշխանությունը բարիք չէ որեւէ երկրի համար: Եվ մանավանդ՝ հանրահավաքներից, ասել է թե՝ փողոցից եկած իշխանությունը: Որովհետեւ խոսելու, անգամ գեղեցիկ խոսելու համար հաճախ շատ բան չի պահանջվում, իսկ այ, մի խնդրաշատ երկիր կառավարելու համա՞ր…
Մի բան էլ կա: Երկիր կառավարողներից պահանջվողը ոչ թե խոսելն է, ինչը գուցե գլխավորն է հանրահավաքներում, այլ գործ անելը, երկրի առջեւ ծառացած խնդիրները հետեւողականորեն լուծելը: Խոսողը կատարված գո՛րծը պետք է լինի, այնպես չէ՞:
Նիկոլ Փաշինյանը մի անգամ ոտքի հանեց ժողովրդին: Ավելի շուտ՝ երիտասարդությա՛ն մի զգալի հատվածին: Նրանց իր ետեւից տարավ՝ օգտվելով ժամանակի իշխանության հանդեպ ժողովրդի աճած դժգոհությունից: Եվ իր խմբով եկավ իշխանության: Այսօր արդյունքը տեսնում ենք. մեկ սերունդ առաջ ծանր գնով նվաճած իր արժանապատիվ հաղթանակն ու հպարտությունը կորցրած ժողովուրդ՝ դրանից բխող բոլոր մարդկային եւ այլ հետեւանքներով, թշնամու տարածք ճանաչված, ապա իսպառ հայաթափված Արցախ, ՀՀ ինքնիշխան տարածքներից կորուստ, մշտական թշնամական վտանգ… եւ այլն, եւ այլն: Համենայն դեպս իրենց կառավարման օրոք եղավ այդ ամենը:
Հիմա էլ ուզում է ոտքի հանել, կոչ է անում: Եվ դարձյալ՝ ընդդեմ, ընդդեմ: Սխա՞լ կլինենք, որ ասենք՝ կարծես թե դա ձեր ու ձեր կառավարող թիմի գործելաոճն է դարձել, որը գոնե պետք է ուղղված լիներ հարկ եղած դեպքում դեպի «դուրս», իսկ հանունը՝ դեպի ներս, միչդեռ ավելի շատ հակառակն ենք տեսնում: Փորձենք այս առումով գոնե մեզ էական թվացող մի քանի կետ նշել:
– Դուք մեր հասարակությունը բաժանեցիք «սեւերի» ու «սպիտակների» եւ այսօրվա բազում մարտահրավերների դեմ ազգը համախմբելու, հիմնարար ազգային արժեքներին կապելու եւ դրանով ուժեղացնելու փոխարեն շարունակում եք հաճախ հակառակն անել:
– Դուք ելաք ազգի գլխավոր հատկանիշ հայոց լեզվի դեմ՝ այն պաշտոնապես համարելով ընդամենը հաղորդակցման եւ գիտելիքներ ձեռք բերելու միջոց: Ու հանեցիք բուհերի պարտադիրից: Ինչպես եւ հայ գրականությունը, որը մարդ, քաղաքացի ձեւավորելու եւ ազգ ձեւավորելու կարեւորագույն զենքերից մեկն է:
– Դուք կրկնակի ելաք նաեւ Հայոց պատմության դեմ՝ ե՛ւ այն որպես քննական ու ուսուցանվող առարկա հանելով բուհերի պարտադիրից, ե՛ւ Պատմական Հայաստանը հռչակեցիք «իրական Հայաստանին» խանգարող, ինչպես եթե ասեիք՝ արմատները խանգարում են ծառին, ե՛ւ այդ մտայնությամբ որոշեցիք, որ պետք է հրաժարվենք, փոխենք անգամ «Հայոց պատմություն» ձեւակերպումը…
– Դուք դեմ եք անգամ «ազգային» հասկացությանը, որը փորձում եք հանել մեր կարեւորագույն մշակութային հաստատությունների անվանումներից:
– Դուք մի՞թե անկեղծ եք, երբ ձեզ ներկայացնում եք իբրեւ Հայաստանյայց Առաքելական սուրբ եկեղեցու հավատավոր հետեւորդ, երբ անգամ դպրոցի «Հայոց եկեղեցու պատմություն» առարկան չհանդուրժեցիք ու հանում եք ուսուցման ծրագրից:
Հիմա էլ խախտելով քրիստոնեական պարկեշտության ու պարզ մարդկային նրբանկատության սահմանները, կոչ եք անում ազգովին ոտքի ելնել, իբր, Ամենա՜յն Հայոց կաթողիկոսի, իսկ իրականում երեւի ինքներդ էլ լավ գիտեք, որ ազգը միավորող (ի տարբերություն ձեզ), ազգային մի կարեւոր հենասյուն նույն այդ Հայաստանյայց Առաքելական սուրբ եկեղեցու դեմ: Դրանով, բնականաբար, նաեւ թշնամի խնդացնելով ու ջուր լցնելով մեր մահացու թշնամու ջրաղացին:
Մի՞թե սա է այսօր մեր, Հայաստանի կառավարության գլխավոր ու ամենահրատապ խնդիրը, մի՞թե միայն ա՛յս մտքով է ամեն օր քնում ու արթնանում երկրիս բախտի համար ի պաշտոնե ամենամեծ պատասխանատվությունը կրելու կոչված անձը:
Թվում էր՝ մարդ է, մի բան ասաց, անցավ: Բայց ոչ, վարչապետը համառորեն, նպատակադիր առաջ է տանում «նոր կաթողիկոսի» իր սեւռուն գաղափարը: Ի՞ր պատկերացրած «կաթողիկոսի»:
Մեր ազգն ու եկեղեցին միասնական են, բայց պետությունն ու եկեղեցին անջատ են: Եվ երկրի ներկա վարչապետի այսպիսի վտանգավոր «շարժում» սկսելու եւ ինչ-որ «համակարգող խումբ» ստեղծելու նախաձեռնություն-կոչը՝ արտառոց, անօրինական է, ազգը հերթական անգամ պառակտող-թուլացնող եւ հույժ անընդունելի: Եթե անգամ այդտեղ լինի հարց, այն այդպե՛ս չի լուծվում կամ կարգավորվում…
Այսօր, երբ գրվում են այս տողերը, վարչապետ Փաշինյանը ֆեյսբուքյան իր էջում հերթական գրառումն է արել թե՝ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինը թող պարզաբանի… Այստեղ ինչպե՞ս չհիշել ժողովրդական հայտնի իմաստությունը թե՝ առաջ ասեղը քեզ խրիր… Հենց այդ գրառման տակ հեղինակին տրված են ի՛ր պարզաբանումը պահանջող բազում այլ հարցեր, որոնք ոչ միայն շատ են, այլեւ շատ ավելի տարողունակ են, քան թեկուզ մի կաթողիկոսի անձնական կյանքի գաղտնիքը:
Կուզենայինք՝ ներկա իշխանությունը գոնե այս անգամ կարդա եւ ականջալուր լինի ՀՀ քաղաքացիների ու Սփյուռքի մեր հայրենակիցների, հայաստանյան եւ արտերկրի տարբեր կառույցների արձագանքներին, գնահատականներին ու պահանջներին: Եվ ոչ միայն հայերի: Այստեղ ներկայացնենք մեկ նախադասություն մեր եզդի մտահոգ եղբայրների «Սինջար» ազգային միավորման կոչից: «Հայ Առաքելական Եկեղեցին հարյուրամյակներ շարունակ եղել է հայ ժողովրդի հոգեւոր հենարանը, ազգային ինքնության պահապանն ու ճգնաժամերի պայմաններում՝ ուժի աղբյուրը: Այս ինստիտուտի վրա հարձակումն անթույլատրելի է ոչ միայն հայերի, այլեւ Հայաստանում ապրող բոլոր ազգային ու կրոնական փոքրամասնությունների համար, քանզի այն ուղղված է պետության կայունության, արժեքների եւ բազմազանության դեմ»: Պարզ է, չէ՞, ասված:
Ի վերջո, կառավարություն ու վարչապետ փոփոխվում, գալիս-գնում են, Հայ Առաքելական մեր ազգային սուրբ եկեղեցին որպես Վեմ պիտի մնա ու հարատեւի հայ ազգի հետ: Ձեր տեղը լրացուցիչ ինչո՞ւ եք պաղեցնում…
ԳԵՂԱՄ ՄԿՐՏՉՅԱՆ