Անցած ապրիլին լույս է տեսել հայկական ծագմամբ բրազիլացի գրող Սանտյագո Նազարյանի “Հավատքը դժոխքում” վեպը: Այն պատմում է Հայոց ցեղասպանության հետեւանքների մասին: Կարանտինի պատճառով գրական այս նորույթի PR արշավը ստիպված են եղել դադարեցնել, եւ Նազարյանն իր գիրքը սկսել է ներկայացնել համացանցային քննարկման ձեւաչափով:
«Ռուսական վիզաժի լեգենդը». Նանարա Բերյոզինաՙ Իզոյի Վաղոյի դուստրը
“Հավատքը դժոխքում” վեպի գործողությունները կատարվում են Բրազիլիայում: Հերոսը Կլաուդիո անունով երիտասարդ է, որն աշխատում է որպես տարեցների խնամող եւ որին վարձում են Դոմինգո անունով մի հայ պարոնի խնամելու համար: Հեղինակը շեշտում է, որ որպես Լատինական Ամերիկայի բնիկ ժողովուրդների թոռ եւ միասեռականՙ Կլաուդիոն գիտի, թե ինչ է նշանակում լինել փոքրամասնություն: Հաստատվելով Դոմինգոյի տանըՙ հերոսը բախվում է իր խնամյալի հուշերին եւ իմանում Հայոց ցեղասպանության մասին: Դոմինգոյի հուշերը կարդալուց հետո Կլաուդիոն հանգում է այն եզրակացության, որ իրեն վստահված է կարեւոր առաքելությունՙ աջակցելու հիվանդ ծերունուն, որը գուցե 20-րդ դարի առաջին դաժան եւ լայնածավալ կոտորածներից մեկի միակ կենդանի վկան է:
Ցեղասպանության թեման այնքան է գրավել Սանտյագո Նազարյանին, որ նա արձանագրվել է Օսմանյան կայսրությունից մինչեւ Սփյուռք հայության պատմության վերաբերյալ չորս դասախոսությունների առցանց դասընթացին, որը կարդացել են բրազիլացի պատմաբաններ Մոնիկա Սոխաչեւսկի Գոլդֆելդը եւ Էյտոր Լոուրեյրոն: Գիրքը գրելու հարցում նրան օգնել են նույն այս մասնագետները: “Չնայած որ ես արդեն շատ բան գիտեմ հայոց պատմությունից, այս դասախոսություններն ինձ օգնեցին, որ հարցի ավելի խորքային տեսլականն ունենամ”,- ասել է Սանտյագոն: Դասընթացի ամենահետաքրքրական մասը նրա համար եղել են քննարկումները հայ ինքնության վերաբերյալ: “Ուսանողների մեծ մասը Բրազիլիայի հայ համայնքի ներկայացուցիչներ էին, ուստիեւ խոսակցությունն ընթանում էր ըստ էության,- ասել է գրողը:- Հաճելի էր նաեւ այս պատմության մեջ տեսնել իմ ընտանիքիՙ Գասպարյանների եւ Նազարյանների դերը: Դա ինձ համար շատ կարեւոր էր”:
Ա. Բ.