Զգայացունց բացահայտումների ներկա մթնոլորտում հաճախ չենք նկատում հասարակական հոգեբանության մեջ տեղի ունեցող խորքային փոփոխությունները, որոնք արժանի են համապարփակ ու շերտային գիտական լուրջ ուսումնասիրությունների, եթե, անշուշտ, չենք ցանկանում վերադառնալ մոտիկ անցյալի սխալների կրկնությանը: Նման ուսումնասիրություններ- վիճակագրական տվյալների համեմատական քննություն, հասարակական կարծիքի ուսումնասիրությունՙ հարցախույզների եւ այլ միջոցներով- առաջին հերթին պետք է ձեռնարկի նոր կառավարությունը, ապաՙ քաղաքական ու հասարակական կազմակերպությունները, հատկապես այս օրերին, երբ խորհրդարանական ու կառավարական մակարդակով քննարկվում է առաջիկա ընտրություններին ընդառաջ օրենսդրական փոփոխությունների հարցը, որը, ընդամենը սկիզբն է լինելու, ներառյալ ընտրությունն ինքնին, լայնածավալ այն փոփոխությունների, որոնք պետք է ուղենշվեն վերոհիշյալ ուսումնասիրությունների թելադրանքով:
Մինչ այդ, նույնիսկ ներկայիս, քաղաքական հեղաշրջմանը (չեմ սիրում հեղափոխություն բառը) հաջորդող բուռն իրադարձությունների շարունակման պայմաններում ստացվող տպավորությունները մատնանշում են արդեն, որ մեր պետության հետագա կառավարումը, հայկական էթնոսիՙ ողջ հայության ինքնակազմակերպումը կարիք ունեն բոլորովին նոր մոտեցումների, որոնք համահունչ պետք է լինեն ազգի ու պետության զարգացման մեր ձգտումներին, կարիքներին ու հնարավորություններին:
Առ այդՙ առաջին հերթին հարկավոր է մեր ժողովրդի հայաստանաբնակ թե տարաբնակ հատվածներիՙ ամենալայն զանգվածների ներգրավումը ազգային-քաղաքական որոշումների կայացման գործում, դրանց կենսագործման գործընթացներում: Վերջին բացահայտումները, ցուցադրվող նեխած բարքերը եթե ոմանց բուռնՙ սերիալական հետաքրքրասիրությունը գրգռեցին, ապա ուրիշ շատ-շատերի մոտ առաջացրեցին հուսախաբության եւ նույնիսկ հուսահատության պահեր, որոնք եթե հայաստանաբնակ բազմափորձ ու «բազմափորձանք» մեր ժողովրդին առաջնորդում են դեպի քաղաքացիական անտարբերություն, ապա արտերկրներում բնակվողների համար կծառայեն ազգային պատկանելիության խիստ բարակած թելը կտրելու մկրատ որպես: Համաժողովրդական հեղաշրջման խանդավառությունը, հատկապես երիտասարդության մոտ, չի կարող երկար կյանք ունենալ: Ճառերը, խոստումները, PR մեթոդները առ ոչինչ կարելի է համարել, եթե հենված չեն համոզիչ, տեսանելի ու շոշափելի արդյունքների վրա: Բառի իսկական առումով, սփյուռքահայությանը տրավմա են պատճառել ե՛ւ «մանվելգրիգորյանական» համատարած համախտանիշի բացահայտումը, ե՛ւ Հայ եկեղեցու հեղինակազրկմանը միտված աղանդավորական վերջին գործողությունները, ե՛ւ, վերջապես, «Հայաստան» հիմնադրամի համահայկականությանը հասցված վնասը: Դրանք ոչ թե ազգային հպարտություն, որը այնքան կարեւոր է նոր սերունդների համար դեռեւս Վ. Թեքեյանի ժամանակներից, այլ ամոթ ՙ որ մեր երկիրն ու ժողովուրդը հանդուրժել են նման տականքություններ…
Դարմանումը ստեղծված ախտածին վիճակի, վստահության սերմանումըՙ ներսում թե դրսում, տեղի կունենան այն ժամանակ, երբ համընդհանուր պատասխանատվությունը հանձնվի, ի դեմս իսկապես ընտրյալ ներկայացուցիչների, ողջ ժողովրդին:
Կուսակցությունը, որին պատկանում եմ նաեւ ես, այս օրերին, առաջիկա արտահերթ ընտրություններին ընդառաջ, օրենսդրական փոփոխությունների ամբողջական փաթեթ է պատրաստում, որը ՌԱԿ-ը հանրությանը կներկայացնի առաջիկա շաբաթ, եւ որը ընդգրկում է նաեւ արտասահմանում մշտական բնակություն ունեցող ՀՀ քաղաքացիների ու երկքաղաքացիների ընտրելու եւ ընտրվելու իրավունքի հետ կապված փոփոխությունների խնդիրը: Այդ փոփոխությունների բուն նպատակն էՙ որքան կարելի է լայն հնարավորություն տալ պատմական ու տնտեսական պայմանների բերումով արտերկրներում ապրող մեր քաղաքացիներին ու երկքաղաքացիներինՙ ընդգրկվելու Հայոց պետության քաղաքական կյանքումՙ ընդամենը մեկ սահմանափակմամբՙ նրանք պետք է ընտրություններին մասնակցեն բացառապես Հայաստանի սահմաններում, ինչը կլինի նաեւ պետբյուջեն համալրելու լրացուցիչ առիթ: Իսկ ինչ վերաբերում է նման քաղաքացիների ընտրվելու իրավունքին, որը գործող օրենքով բացառվում է իսպառ եւ որը կազմում է մեր Սահմանադրության ամոթն ու խարանը (արդարեւ, նույնիսկ Հայաստանում բնակվող երկքաղաքացիները թեեւ ունեն ընտրելու, բայց չունեն ընտրվելու իրավունք), որը պետք է սրբագրվի անհապաղ:
Մյուս կողմից, սփյուռքում ունենք շատերի վստահությունը վայելող անփոխարինելի մասնագետներ, որոնց հմտությունն ու կապերը չենք կարող օգտագործել պետական բարձր պաշտոններումՙ գործող օրենքների սահմանափակումների պատճառով, որոնց հիմքը եղել է սովետական ժամանակներից եկող անվստահությունը: Մինչդեռ մի ժողովրդի համար, որի չորս-հինգերորդը գտնվում է դրսում, անհարիր են նման սահմանափակումները: Կրկնում եմՙ մի ժողովրդի համար, որի թվաքանակը ոչ թե 3, այլ ավելի քան 15 միլիոն է: Մեր պետական ներկայացուցիչները այսուհետեւ իրավունք պետք է ունենան բարեկամների թե թշնամիների հետ խոսելու այդ 15 միլիոնի անունից:
