Տաղանդավոր արձակագիր, դրամատուրգ, թարգմանիչ, ՀՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ, ՀԽՍՀ պետական մրցանակի դափնեկիր, 1957-ից ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ, Հռոմի հասարակական գիտությունների եւ արվեստների Տիբերինա ակադեմիայի թղթակից անդամ, Երեւանի պատվավոր քաղաքացի Պերճ Զեյթունցյանն այս տարի նշում է իր 75-ամյակը:
Պերճ Զեյթունցյանն ստեղծել է մի քանի տասնյակ ստեղծագործություններ` «Մեր թաղի ձայները», «Մեզանից հետո», «Փարիզի համար», «Արշակ Երկրորդ», «Ամենատխուր մարդը» եւ այլն: Զեյթունցյանը նաեւ թարգմանական արժեքավոր ժառանգություն է թողել հասարակությանը` Էրսքին Քոլդուել «Տաք գետը» պատմվածքը, Գրեհեմ Գրին «Խաղաղ ամերիկացին» վեպը, Էռնեստ Հեմինգուեյ «Կիլիմանջարոյի ձյուները» պատմվածքը եւ «Հրաժեշտ զենքին» վեպը եւ այլն:
Նրա գործերից թարգմանվել եւ առանձին գրքերով լույս են տեսել ռուսերեն, լատիշերեն, լիտվերեն, հունգարերեն, բուլղարերեն, էստոներեն, չեխերեն, անգլերեն եւ ֆրանսերեն: «Հայֆիլմ» կինոստուդիան 1973-ին նրա սցենարով նկարահանել է «Երեւանյան օրերի խրոնիկան», իսկ Երեւանի դրամատիկական թատրոնը 1974-ին բեմադրել է Պերճ Զեյթունցյանի «Ամենատխուր մարդը» տրագիկոմեդիան, 1980-ին` «Աստվածների կանչը» դրաման եւ այլն:
Արժանացել է ՀՀ Ոսկե եղեգն գրական պետական, Թեքեյան մշակութային միության Հայկաշեն Ուզունյան մրցանակների, Մովսես Խորենացու անվան մեդալի:
Թատերագետ Լեւոն Մութաֆյանը «Ազգի» հետ զրույցում նշեց, որ պատրաստվում է Պերճ Զեյթունցյանի մասին գիրք գրել. «Զեյթունցյանը 20-րդ դարի 60-ական սերնդի ներկայացուցիչն է, այն հուժկու սերնդի, որը մուտք գործեց գրականություն հաստատելու նոր միտումներ, նոր սկզբունքներ: Առաջին հերթին այդ սերունդը բերեց ազատության գաղափարը, Զեյթունցյանի ստեղծագործությունները գնահատվում էին նախ այդ համատեքստում: Զեյթունցյանն այն եզակի գրողներից էր, որը դուրս եկավ սահմանափակումներից: Ճիշտ է, նա սրտդողած էր վերաբերվում գյուղին, սակայն գնաց ուրբանացված, համամարդկային խնդիրների հետեւից: Զեյթունցյանն ավելի շատ իր հայացքը հառեց մեր պատմությանը եւ ստեղծեց պատմության սեփական հայեցակարգերը, վերարժեւորեց պատմական փաստերը` արդեն արդիականության դիրքերից, որի լավագույն օրինակը «Արշակ երկրորդ» պատմավեպն է, որը փշրեց պատմավեպի հանդեպ եղած բոլոր կարծրատիպերը: Այստեղ առաջին հերթին վեր հանվեց հերոսի ու նրա ժամանակի, հերոսի ու պատմության փոխկապացության, հակադրությունների խնդիրը, որն էլ այս վեպը դարձրեց ավելի արժեքավոր: Զեյթունցյանը մեր գրականության մեջ առաջինն էր, որ մեր պատմական հերոսների մեջ տեսավ մի մեծագույն ողբերգություն` մենակության ողբերգությունը. արքան մենակ էր: Եթե փորձենք թափանցել գրական ընթացքի զարգացումների մեջ, ապա 80-90-ականների հայ արձակը սերում է Զեյթունցյանից, նրա փորձարարությունները մեր արձակում դարձան տիրապետող»:
Հարկ է մեր մտավորականներին, իսկակա՛ն մտավորականներին իրենց կենդանության օրոք արժեւորել, եւ ուրախալի է, որ Պերճ Զեյթունցյանն ի տարբերրություն մնացած շատ արվեստագետներիՙ կենդանության օրոք մեծավում է:
