Արդյունաբերությունը շարունակում է մեր տնտեսության ճյուղերից ամենաբարձր աճն արձանագրել
Այս տարվա առաջին կեսի սոցիալ-տնտեսական ցուցանիշներն արդեն հրապարակվել են: Ուրախալի է, որ վերջին 2-3 տարիների` արդյունաբերության ավելի արագ տեմպերով աճի միտումը շարունակվում է: Այս տարվա առաջին կեսին եւս տնտեսության ճյուղերից ամենամեծ աճն արձանագրվել է արդյունաբերությունում` 8,3 տոկոս: Գումարային ցուցանիշներով արդյունաբերական արտադարանքի ծավալները երկրորդն են, կազմելով 567,4 մլրդ դրամ եւ զիջելով միայն առեւտրի շրջանառության ծավալներին: Առավել հետաքրքրական է, թե մեր արդյունաբերության հատկապես որ ճյուղերում է ավելանում արտադրանքի թողարկումը: Անդրադառնանք Հայաստանի ազգային վիճակագրության տեղեկագրին, որտեղ ներկայացված են արդյունաբերությամբ զբաղվող 2567 ընկերությունների հաշվետվությունների հիման վրա ստացված տվյալները:
Մեր արդյունաբերության գլխավոր` հանքարդյունաբերության եւ մետաղագործության ճյուղում գրեթե բոլոր ուղղություններով աճել են թողարկվող արտադրանքի ծավալները: Ֆերոմոլիբդենը` 24,7 տոկոսով, ցինկի խտանյութը` 22,4 տոկոսով, մոլիբդենի խտանյութը` 13,7 տոկոսով, պղնձի խտանյութը` 20,6 տոկոսով, կոնվենտորային պղինձը` 16 տոկոսով, ալյումինե փայլաթիթեղը` 6,7 տոկոսով, պողպատե ձուլվածքը` 2 տոկոսով: Հիշեցնենք այն հիմնական ձեռնարկությունները, որոնք թողարկում են այս ճյուղի արտադրանքը` Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատ, Ագարակի պղձնամոլիբդենային կոմբինատ, Կապանի լեռնահարստացման կոմբինատ, Մաքուր երկաթի գործարան, Էյ Սի Փի, Արմենալ եւ էլի մի քանի ձեռնարկություններ:
Ծավալներով երկրորդը սննդարդյունաբերությունն է, ներառյալՙ խմիչքների եւ ծխախոտի արտադրությունները: Այստեղ արտադրատեսակներ կան, որ հունվար-հունիսին աճել են մի քանի անգամ: Բուսական յուղի արտադրությունն ավելացել է 3 անգամ, լիկյորինը` 3,4 անգամ, շամպայն գինիներինըՙ 3,1 անգամ: Մեծ աճ են ունեցել նաեւ ծխախոտի արտադրությունը` 87 տոկոսով, էթիլային սպիրտինը` 78 տոկոսով, կաթնասերինը` 44,5 տոկոսով, մրգի պահածոներինը` 91 տոկոսով, բանջարեղենի պահածոներինը` 36,9 տոկոսով, մսի պահածոներինը` 24,7 տոկոսով, ոչ ալկոհոլային խմիչքներինը` 30,3 տոկոսով, մակարոնեղենինը` 25,5 տոկոսով: Պահածոների արտադրությունն ընդհանուր առմամբ ավելացել է 28 տոկոսով: Բնական հյութերի արտադրությունն այս տարվա առաջին կեսին ավելացել է 11,8 տոկոսով: Ոգելիչ խմիչքներից, բացի լիկյորի եւ շամպայն գինիների արտադրության ծավալների կտրուկ աճից, օղու ծավալներն ավելացել են 5 տոկոսով, կոնյակինը` 1 տոկոսով, իսկ ահա գինունը` 20,7 տոկոսով: Հանքային ջրերի արտադրությունն աճել է 3,1 տոկոսով, աղբյուրի ջրերինը` 12,8 տոկոսով:
Սննդարդյունաբերության մեջ 5-20 տոկոս միջակայքով աճ են ունեցել կաթի, կաթնաշոռի, մածունի, թթվասերի, յոգուրտի, պաղպաղակի, հրուշակեղենի, շաքարավազի, պանրիկների արտադրությունները:
Անցյալ տարվա առաջին կեսի համեմատ ավելի քիչ են արտադրվել միսն ու մսից կիսապատրաստուկները, պանիրը, կեֆիրը, մայոնեզը, ալյուրը, ձավարեղենը, հացը, կենդանական յուղն ու մարգարինը, համակցված կերերը, աղը, գարեջուրը:
Սննդարդյունաբերության ոլորտի մասին կարելի է ասել, որ ընդհանուր առմամբ, կայուն տեմպերով աճը շարունակվում է, եւ կան մի քանի արտադրատեսակներ, որտեղ աճը ավելի կտրուկ է եղել: Հիշեցնենք, որ սննդարդյունաբերության հիմնական ճյուղերն ընդգրկված են պետություն-մասնավոր համագործակցությամբ իրականացվող արտահանման ուղղվածություն ունեցող արդյունաբերության աջակցության կառավարության ծրագրում:
Արտահանման ուղղվածություն ունեցող, արդյունաբերության աջակցության պետական ծրագրում ընդգրկված մյուս ճյուղը ճարտարագիտությունն է կամ ճշգրիտ սարքաշինությունը: Այս ճյուղի որոշ արտադրատեսակներ նույնպես մեծ աճ են ունեցել: Տարբեր հզորության էլեկտրաշարժիչների արտադրությունը տոկոսային առումով մեծ աճ է գրանցել, սակայն քանակական առումով այստեղ դեռեւս մեծ ծավալների մասին խոսք չկա: Ավելացել են համակարգիչների` 15 տոկոսով, ռելեների` 4,4 տոկոսով, կենցաղային ժամացույցների` 15,6 տոկոսով, խողովակային ամրանների` 39,6 տոկոսով արտադրության ծավալները: Սակայն նվազել են օպտիկա-մեխանիկական սարքերի, ավտոգենային սարքավորումների, էլեկտրական հաշվիչների, ռելեների արտադրությունները: Ակնհայտ է, որ այս ճյուղի զարգացումը շատ ավելի դժվար կլինի, քան արտահանման ուղղվածություն ունեցող արդյունաբերության աջակցության ծրագրի այլ ճյուղերինը:
Քիմիական արդյունաբերության արտադրանքից ավելացել է սինթետիկ կորունդի արտադրությունը` 3,4 տոկոսով, լաքաներկանյութերինը` 8,8 տոկոսով, լվացող միջոցներինը` 13 տոկոսով եւ 7,4 տոկոսով նվազել է պլաստմասսայե իրերի արտադրությունը:
Փայտե եւ թղթի արտադրատեսակներից 86,9 տոկոսով աճել է ստվարաթղթե արկղերի, 59 տոկոսով` ստվարաթղթի, 29,8 տոկոսով` թղթի, 3,6 տոկոսով գոֆրե արկղերի արտադրությունները: Ոչ մետաղական հանքանյութերից ավելացել են ոչ հանքային շինանյութերի, հավաքովի երկաթբետոնե կառուցվածքների եւ իրերի, կրի, ապակյա տարաների, ալյումինե եւ մետաղապլաստե դռների թողարկման ծավալները: Երեսպատման սալիկների գրեթե բոլոր տեսակների արտադրությունը նվազել է, բացառությամբ տուֆի, որն ունեցել է 4,5 տոկոս աճ:
Թեթեւ արդյունաբերությունից շարունակում են ավելանալ գուլպեղենի արտադրության ծավալները` 2,3 անգամ նախորդ տարվա առաջին կեսի համեմատ, եւ գորգերի արտադրությունը` 3,2 անգամ: Տրիկոտաժեղենի արտադրությունն աճել է 71 տոկոսով, իսկ բամբակյա գործվածքներինը` նվազել 52 տոկոսով:
Եվս մեկ կարեւոր եւ զարգացման լուրջ ռեսուրսներ ու ավանդույթներ ունեցող ճյուղում` ադամանդագործությունում հունվար-հունիսին արձանագրվել է ավելի քան 75 տոկոս աճ, սակայն ոսկերչությունում մոտ 7 տոկոսով նվազում է գրանցվել: Հուսանք, որ արտահանման ուղղվածություն ունեցող արդյունաբերության աջակցության ծրագրի շնորհիվ ոչ վաղ անցյալում զարգացման բարձր ցուցանիշներ ունեցող եւ հազարավոր աշխատատեղեր ապահովող ադամանդագործությունը, ինչպես նաեւ ոսկերչությունը, կավելացնեն իրենց ծավալները:
Հուսանք նաեւ, որ վերջին 4-5 տարիներին պետության կողմից արդյունաբերության զարգացման ուղղությամբ իրականացրած միջոցառումները ոչ միայն տեղային դրական ազդեցություն կունենան` ի դեմս տվյալ տարածքում բնակվող եւ տվյալ ձեռնարկությունում աշխատող մարդկանց, այլեւ այդ ազդեցությունն առավել առարկայորեն իր վրա կզգա մեր երկրի ամբողջ բնակչությունը: