Երբեք չէի կարող մտածել, որ Արցախի մասին նման տեքստ կարող է հնչել»,- «Ազգ»-ի հետ զրույցում ասում է տիկին Աիդան, որ 44-օրյա պատերազմից հետո Գորիսում, այնուհետեւ Երեւանում է հաստատվել: Արցախից հարկադրված է դուրս եկել. Ամբողջ կյանքում արած-դրած տունը՝ Հադրութի շրջանի Տող գյուղում, հակառակորդին նվեր է մնացել:
«Պատերազմից հետո, երբ որեւէ մեկը չէր համարձակվում խոստովանել, ես ասացի, որ նոյեմբերի 9-ին կատարվածը պետական դավաճանություն է: Չէի ուզում հավատալ, որ արդարությունը մահանում է, բայց հիմա համոզվեցի՝ այն գոյություն չունի: Արդարությունը սեւով-սպիտակի վրա գրություն է ընդամենը, ուրիշ՝ ոչինչ»,- նեղսրտած ասում է մեր զրուցակիցը:
Տիկին Աիդան ասում է, որ Ստեփանակերտում ապրող աղջկա հետ հրադադարից հետո է միայն կարողացել խոսել, հայտնել է, որ ռուսները օդանավակայանի տարածք ենք գնում: «Բայց թե ո՞նց գնացին, ի՞նչ եղան, չեմ կարող ասել: Կապի որեւէ միջոց չկա, ու էդ էլ չգիտեմ, թե ո՞ւմ հեռախոսի միջոցով աղջիկս կարողացավ կապվել հետս: Երկու անչափահաս երեխայի հետ մենակ է մնացել: Մեկը 5 տարեկան է,մյուսը՝ 3: Փեսայիս մասին առհասարակ որեւէ տեղեկություն չունեմ, աղջկս էլ չգիտի՝ ամուսինն ուր է, միայն գիտենք, որ պոստերում է եղել»,- ասում է տնավեր եղած հադրութցի կինը:
Իրավիճակից ելքը նա պատկերացնում է հայոց դրոշի տակ համախմբվելով: Ընդգծում է՝ պետք է միավորվենք ու պայքարենք մեր հայրենիքի՝ Միացյալ Հայաստանի համար. «Այսպես չի կարելի: Ես մինչեւ չմիավորվեմ դիմացինիս հետ՝ ոչինչ չի լինելու, ոչինչ: Այսպես մեկս մյուսիցս անջատվելով՝ թշնամու կրակին յուղ ենք լցնում ընդամենը: Արցախում կոտորում են, այստեղ՝ Երեւանում, ոստիկանները խաղաղ ցուցարարների վրա են նռնակ նետում: Ինձ համար դա շատ մեծ ամոթ էր: Ես ինձ վատ էի զգում, մի՞թե կարելի է, որ հայը հայի վրա նռնակ նետի»:
Երեք պատերազմ տեսած արցախցին զուգահեռներ է անցկացնում 1990-ականների պատերազմի հետ: Հիշում է ու ցավով արձանագրում՝ այն ժամանակ մարդկություն, նամուս, թասիբ, ինքնասիրություն կար: «Բայց կարծես թե հետո գայթակղվեցին էդ աթոռներով, էդ նյութապաշտությամբ, ու մենք հասանք էս օրին: Շատ կցանկանայի, որ այդ նյութապաշտությունը մի կողմ դնենք, որովհետեւ ոչ ոք իրա հետ իրա գանձերն էն աշխարհ չի տանելու: Հայրենիքը լավ բան է, ու կցանկանայի, որ հայրնասիրության դասերը մեր դպրոցներում պարտադիր լինեին»,- ամփոփում է մեր զրուցակիցը:
ՍԵՎԱԿ ՎԱՐԴՈՒՄՅԱՆ