Ընդամենը տաս օրում (հունվարի 24-փետրվարի 4) Նիկոլ Փաշինյանը պաշտոնապես երկու հանդիպում ունեցավ սփյուռքահայերի հետ. առաջինը Ցյուրիխում, երկրորդը՝ Վաշինգտոնում: Առաջինը դավոսյան, երկրորդը՝ ինչ-որ կրոնաեկեղեցական ֆորումի շրջանակում, ինչպես արձանագրվեց պաշտոնական հաղորդագրություններում: Առաջինի մասին գրել ենք արդեն, երկրորդի մասին՝ գրվում եւ խոսվում է այս օրերին, հատկապես սոցցանցերում, ուր, ինչպես միշտ, ուշադրությունները առավելապես կենտրոնացած են երկրորդական բաների վրա, ինչպես՝ տիկին Աննա Հակոբյանի ծննդյան տարեդարձի եւ, վարչապետին նույնպես ուղեկցած, Հայաստանում քովիդ 19-ի դեմ պայքարը տապալած, իրեն կրոնակեղեցական հարցերի մե՜ծ մասնագետ համարող Արսեն Թորոսյանի վրա: Առավել լուրջ՝ շատ են մեկնաբանությունները, չարախնդության երանգներով, թե, իբր, Ն. Փաշինյանը Մ. Նահանգների մայրաքաղաք էր գնացել Սպիտակ տան ուշադրությունը գրավելու եւ միգուցե ներս հրավիրվելու ակնկալությամբ:
Չբացառելով որեւէ վարկած ու ենթադրություն, հիմնվելով պաշտոնական լրահոսի վրա, կարող ենք պնդել, որ Վաշինգտոնում, ինչպես Շվեցարիայում, Փաշինյանը չի ունեցել միջազգային կամ միջպետական որեւէ հանդիպում, առավել եւս՝ բանակցություն: Ուրեմն, հարցը ծագում է ինքնաբերաբար. ինչո՞ւ այդ ուղեւորությունները, ի՞նչ անելու համար, ի՞նչ նպատակով:
Մնում է մեկ եւ միակ պատասխան՝ խոսելու սփյուռքահայերի հետ, գեթ նրանց ընտրովի որոշ անդամների հետ: Ինչի՞ մասին՝ Ցեղասպանության, այսինքն՝ այն հարցի, որի ծնունդն ու հետեւանքակիրն է Հայկական սփյուռքն իր մեծամասնությամբ: Ի՞նչ պատգամ փոխանցելու համար՝ ի՞նչ, ինչո՞ւ եւ ի՞նչպես է պատահել Ցեղասպանությունը, ո՞վ է դրդել, ո՞րն էր դրա նպատակը, ո՞րն է մեր «հանցանքը», ի՞նչ վտանգ է այն ներկայացնում Հայկական Պետության համար:
Եթե Ն. Փաշինյանն այդ հանդիպումներում բարձրացներ, ասենք, Հայաստանում ներդրումներ անելու, արտադրական կարողությունները մեծացնելու, կամ նոր տեխնոլոգիաներ բերելու՝ յուրաքանչյուր հայրենասեր հայի պարտականության մասին, ապահովաբար բոլորս ծափահարելու էինք նրան: Բայց ո՛չ: Ն. Փաշինյանը փաստորեն եւ կասկածելի հետեւողականությամբ հարցականի տակ էր դնում Ցեղասպանության իրողությունը եւ, նույնիսկ, հանցանքը գցում ցեղասպանվածների եւ, ենթադրաբար, օտար ուժերի վրա: Այլ խոսքով՝ նա ուրանում, ժխտում, հերքում է փաստը: Ավելին՝ մեղադրում է հայերիս, այդ թվում՝ իր հետ հանդիպումներին ներկայացածների ծնողներին, նախնիներին:
Առավել տարօրինակն այն է, որ ներկաներից ոչ ոք տեղում չպատասխանեց նրան, ըմբերանիչ ելույթ չունեցավ, անգամ չլքեց դահլիճը: Չզգացի՞ն, չանդրադարձա՞ն, որ «հայրենի հյուրի» խոսքը հորդոր էր, հար եւ նման Էրդողանի քանիցս կրկնած հորդորին՝ ՉՀԻՇԵ՛Լ:
Ավելին: Վաշինգտոնյան հանդիպման ընթացքում, ինչպես տեղեկացնում է MediaMax-ը, Ն. Փաշինյանը զարգացրել է բոլորովին նոր տեսություն, իր բառով՝ գաղափարախոսություն, որը, իր կարծիքով, «եթե շատ ավելի վաղ որդեգրած լինեինք, գուցե ավելի մեծ երաշխիքներ կունենայինք, որը կապահովեր Հայաստանի լինելիությունը»: Ո՛րն է այդ չնաշխարհիկ գաղափարը: «Պարտության միջով անցելով՝ ձեռք ենք բերել անկախ եւ ինքնիշխան պետություն ունենալու հնարավորություն»: Ուրեմն, ավելացնենք մեր կողմից, կեցցե՛ պարտությունը, կեցցե՛ մեզ պարտության մատնած գերագույն եւ գլխավոր հրամանատարը: Սա հե՛նց այն գաղափարախոսությունն է, որը, մյուս կողմից, ձայնակցելով Թուրքիայի իր ավագ եղբորը, փայփայում է Իլհամ Ալիեւը, խոստանալով նոր պարտություններ պարգեւել մեզ ու դրանով ուժեղացնել մեր պետությունը…
* * *
Վաշինգտոնյան հանդիպմանը ներկա իմ ծանոթներից մեկին երբ հարց տվեցի, թե ինչո՞ւ մասնակցեց, շա՜տ անկեղծ պատասխանեց. «Ի՞նչ ընեի, հրավիրված էի, անքաղաքավարություն պիտի ըլլար, եթե ներկա չգտնվեի»: Ստիպված՝ խորհուրդ տվեցի նրան վերստին կարդալ անմահանուն մեր երգիծաբանի՝ Հ. Պարոնյանի «Քաղաքավարության վնասները» շարքը: Միայն թե, ավելացրեցի, այս պարագայում վնասը անձնական չէ, այլ՝ համահայկակա՛ն, համապետակա՛ն:
ՀԱԿՈԲ ԱՎԵՏԻՔՅԱՆ
