Հայկական միջնադարյան գրականության երկու հեղինակավոր գիտնականներ` բանասեր, աստվածաբանական գիտությունների վաստակավոր պրոֆեսոր, դոկտ. Աբրահամ Տերյանն ու UCLA-ում հայկական ուսումնասիրությունների Նարեկացու անվան մրցանակի դափնեկիր, պրոֆեսոր, դոկտ. Փիթեր Քաուին վերջերս, ըստ «Արմինյն Միրոր-Սփեքթեյթր» շաբաթաթերթի, Լոս Անջելեսի Արարատ-Էսքիճյան թանգարանում համատեղ քննարկել են Սբ. Գրիգոր Նարեկացու գլուխգործոցը հանդիսացող «Մատյան Ողբերգության» պոեմի դոկտ. Տերյանի անգլերեն լեզվով կատարած նոր թարգմանությունը «Ի խորոց սրտի» (From the Depths of the Heart) վերնագրով, որը հարուստ է տեքստերի քննական նոր մեկնաբանություններով եւ ծանոթագրություններով: Դոկտ. Աբրահամ Տերյանը ծնվել է 1942 թվին մի ընտանիքում, որի նախնիները սերնդե սերունդ դերձակներ են եղել եւ կրոնական հանդերձանքներ պատրաստել Սբ. Հակոբյանց միաբանության անդամների համար: Մեծացել է Երուսաղեմի հայկական թաղամասում, Սբ. Հակոբ եկեղեցու անմիջական հարեւանությամբ: Վաղ հասակից հաղորդակից է եղել ծիսական արարողությունների հրաշափառ մեղեդիների հետ եւ հետագայում նվիրվել աստվածաբանական եւ վաղ քրիստոնեական գրականության տեքստերի ուսումնասիրությանն ու դրանց թարգմանությանը: Ամերիկյան մի շարք գիտական ընկերությունների անդամ է: Դասավանդել է հեղինակավոր ամերիկյան համալսարաններում: Հիմնական ուսումնասիրությունները նվիրված են Փիլոն Ալեքսանդրացու ժառանգությանը: 2016-ին հրապարակել է «The Festal Works of St. Gregory of Narek» (Սբ. Գրիգոր Նարեկացու տաղերը), որտեղ ամփոփված են մեծ մտածողի նվազ հայտնի գործերը, մասնավորապես տոնական, ուրախ երգերն ու պոեմները, որոնք հնչել են եկեղեցական հանդիսավոր տոնակատարումների ժամանակ: Դոկտ. Քաուիի հետ ծանոթությունն սկսել է, երբ վերջինս ուսանել է Երուսաղեմի հրեական համալսարանում:
Քննարկման ժամանակ դոկտ. Տերյանը նշել է, որ կնախընտրեր «Մատյան Ողբերգության» փոխարեն (Book of Lamentations) օգտագործել «Ապաշխարանքի աղոթքներ» (Penitential Prayers) խորագիրը: Բայց ի վերջո կանգ է առել «Մատյանի» 95 գլուխներից յուրաքանչյուրի բնաբանը դարձած «Ի խորոց սրտի» վերնագրի վրա:
Պատասխանելով դոկտ. Քաուիի հարցին, թե արդյոք «Մատյանը» որեւէ կապ կարող է ունենալ «Սբ. Օգոստինոսի (Ավրելիոս) խոստվանությունները» մարդկային հոգու խնդիրներին նվիրված հայտնի ինքնակենսագրության հետ, Տերյանը ընդգծել է, որ թեեւ «Մատյանը» երեւակայական ամենայն մեղքերի համար թողություն խնդրող աղոթքների հավաքածու է, պետք չէ մտածել, որ դրանք ինքնակենսագրական բնույթ ունեն եւ վերաբերում են իրեն` Նարեկացուն: Դրանք Աստծո հետ, Հիսուս Քրիստոսի հետ անմիջական կապ հաստատելու ապաշխարական համընդհանուր նշանակություն ունեն եւ դրանով են համարվում առավել համամարդկային: Նաեւ հավելել է, որ Թոմաս Սամուելյանի «Մատյանի» նախորդ թարգմանությունը շատ լավ էր հեղինակի բառերը դյուրըմբռնելի դարձնելու առումով, բայց գիտական, ճշգրիտ թարգմանության կարիքը զգալի էր:
Դոկտ. Տերյանի անգլերեն «From the Depth of the Heart: Annotated Translation of the Prayers of St. Gregory of Narek» թարգմանությունը կարելի է գտնել «Ամազոնում»:
Պատրաստեց`ՀԱԿՈԲ ԾՈՒԼԻԿՅԱՆԸ
