Երեւանի ու Բաքվի համաժամանակյա քայլերը

Հայաստանն ու Ադրբեջանը հաճախ գործում են համաժամանակյա ռեժիմով: Խոսքը միայն Ռուսաստանը Հարավային Կովկասից դուրս մղելու զուգորդված քայլերի մասին չէ:

Հայաստանում Հայ Առաքելական եկեղեցու, կամ՝ պաշտոնական ձեւակերպմամբ՝ որոշ եկեղեցականների դեմ այս օրերին պետական մակարդակով մղվող պայքարի մեկ այլ դրսեւորւմ կա նաեւ մեր հարեւան Ադրբեջանում՝ շիա հավատացյալների նկատմամբ:

Հուլիսի 6-ին, երբ Ադրբեջանում շիա մուսուլմանները ոգեկոչում էին լուսնային տարվա Մուհարրամ ամսին (մ.թ. 680 թ.) Քերբալայում տեղի ունեցած ողբերգական անցքերը, արձանագրվեցին բռնությունների բազմաթիվ դեպքեր մզկիթների եւ հոգեւոր կենտրոնների նկատմամբ:

Թեպետ Ադրբեջանի Սահմանադրությամբ երկիրը համարվում է աշխարհիկ պետություն, սակայն շիիզմը կարեւոր տեղ է զբաղեցնում ադրբեջանցիների հոգեւոր եւ մշակութային կյանքում:

Իսլամական աշխարհում սուննիներն են կազմում մեծամասնություն, իսկ երկրորդ տեղում շիաներն են, որոնք, բացի Իրանից ու Ադրբեջանից, բնակվում են նաեւ Իրաքում, Սիրիայում եւ Լիբանանում: Ադրբեջանում շիաները կազմում են բնակչության ավելի քան 85 տոկոսը՝ այս ցուցանիշով աշխարհում երկրորդը լինելով Իրանից հետո:

Ադրբեջանում շիա համայնքի մտահոգությունների հիմնական պատճառներից է Մուհարրամ եւ Սաֆար ամիսներին սգո արարողությունների սահմանափակումը: Պետական անվտանգության մարմինները պարբերաբար խոչընդոտում են ավանդական սգո երթերի կազմակերպումը երկրի տարբեր վայրերում: Շատ կրոնական խմբեր ստիպված են գործունեության համար հատուկ թույլտվություն ստանալ, ինչը հաճախ մերժվում է: Որոշ դեպքերում արարողություններին մասնակցած անձինք ձերբակալվում կամ տուգանվում են:

Այս սահմանափակումները վերաբերում են նաեւ մզկիթներին: Գրանցվել են բազմաթիվ դեպքեր, երբ առանց պետական թույլտվության քարոզ կատարած հոգեւորականները ենթարկվել են ձերբակալման:

Իրանական «Հայաթ» լրատվական կայքի փոխանցմամբ՝ Մուհարրամ ամսվա «Աշուրայի» օրը Ադրբեջանում իշխանությունները արգելել են Քերբալայի զոհերի հիշատակման միջոցառումները, ինչի հետեւանքով Լենքորան, Նարդարան եւ Բինե քաղաքներում, որոնց բնակչության մեծ մասը շիա մուսուլմաններ են, տեղի են ունեցել բախումներ:

Ակնհայտ է, որ շիիզմի նկատմամբ կիրառվող ճնշումների միջոցով Բաքուն փորձում է նվազեցնել իրանական հոգեւոր կենտրոններից կախվածությունը երկրի ներսում:

ԳՐԻԳՈՐ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ

Լուսանկարի պստառին՝ «Ազատություն բանտարկված իսլամականներին»