Սամվել Առաքելյանի մասնագիտական ձեռքբերումներն Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներում

«Անկեղծությունն ամեն մի հանճարեղության աղբյուրն է». XVIII դարի գերմանացի հրապարակախոս եւ քննադատ՝ Կարլ Լյուդվիգ Բյոռնեի՝ բոլոր ժամանակներում արդիական այս խոսքերը կարելի է վերագրել տաղանդավոր ջութակահար Սամվել Առաքելյանին, ում կատարումներն իսկապես աչքի են ընկնում զգացողությունների, ապրումների արտահայտման անկեղծությամբ: Ծնունդով Երեւանից (1986 թ.) Սամվել Առաքելյանը մոտ 10 տարի ապրում եւ կատարողական ակտիվ գործունեություն է ծավալում Միացյալ Նահանգներում: Սովորել է Ղազարոս Սարյանի անվ. արվեստի դպրոցում (1993-2000 թթ.), այնուհետեւ ուսումը շարունակել Երեւանի Պ.Ի.Չայկովսկու անվ. միջնակարգ մասնագիտական երաժշտական դպրոցում (2001-2003 թթ.): Երեւանի Կոմիտասի անվ. պետական կոնսերվատորիայում սովորել է պրոֆեսոր Հենրիկ Սմբատյանի դասարանում (բակալավրական կրթությունը 2003-2006 թթ., իսկ մագիստրոսականը՝ 2006-2008 թթ.): Ուսանողական տարիներին Ս. Առաքելյանը նվագելով նորաստեղծ երիտասարդական սիմֆոնիկ նվագախմբում (2003-2008 թթ.) մեկնել է համերգային շրջագայությունների Եվրոպա, ԱՄՆ, ՌԴ: Այս առումով հատկապես նշենք մասնակցությունը՝ 2007 թ. Բեռլինում անցկացվող երաժշտական, ինչպես նաեւ 2008 թ. Մոսկվայի Պ.Ի.Չայկովսկու անվ. մեծ դահլիճում կազմակերպված երաժշտական փառատոներին (նվիրված Արամ Խաչատրյանին): Ջութակահարի խոսքերով. «Երաժշտությունն առաջին հերթին գաղափար է, որը թույլ է տալիս մարդուն զգալ կամ արտահայտել իր էմոցիաները եւ ապրումները: Տեղին է հիշել գերմանացի հայտնի բանաստեղծ Հայնրիխ Հայնեի խոսքերը. «Այնտեղ, որտեղ վերջանում են բառերը, սկսվում է երաժշտությունը»: Այն ընդհանրական լեզու է, որը թույլ է տալիս տարբեր ազգերի մարդկանց հաղորդակցվել միմյանց հետ»:

Ս. Առաքելյանը սովորել է Միչիգանի (ԱՄՆ) պետական համալսարանում (2011-2013, ստանալով գեղարվեստի դիպլոմ), հայտնի ջութակահար, պրոֆեսոր՝ Դմիտրի Բեռլինսկու դասարանում, այնուհետեւ շարունակելով ուսումը նույն համալսարանում (2013-2021 թթ.)՝ ստացել է երաժշտական արվեստի դոկտորի աստիճան:

Ս. Առաքելյանն ակտիվորեն համագործակցում է Ֆլորիդա նահանգի այնպիսի նվագախմբերի հետ, ինչպիսիք են՝ «Palm Beach Symphony», «Miami City Ballet», «Miami Symphony», «Miami chamber», «Venice Symphony», «Brevard Symphony» նվագախմբերը: Հանդես է եկել «Միջազգային կամերային մենակատարներ» անսամբլում որպես կոնցերտմայստեր, ինչպես նաեւ Միչիգան նահանգի մի շարք սիմֆոնիկ նվագախմբերի կազմում:

Այս ամենի հետ մեկտեղ Ս. Առաքելյանը բազմաթիվ համերգներով հանդես է գալիս նաեւ որպես մենակատար, հատկապես նշենք Միչիգանի, Փենսիլվանիայի, Չիկագոյի, Լոս Անջելեսի, Արիզոնայի հայկական եկեղեցիների կողմից կազմակերպված բարեգործական համերգները եւ այլն:

Հանդիսանում է Կոմիտասի ծննդյան տարեդարձի համերգի (2018 թ.) կազմակերպիչ եւ կատարող Սաութֆիլդի Ս. Հովհաննես հայկական եկեղեցում: Ս. Առաքելյանը ելույթ է ունեցել նաեւ այնպիսի փոփ արտիստների եւ ռոք խմբերի հետ, ինչպիսիք են՝ Լինդսի Սթերլինգը, Էվանեսենսը, Ռոքտրոպիան, Ջոշ Գրոբանը, Իդինա Մենզելը եւ Սառա Մքլախլանը, Անդրեա Բոչելլին եւ այլք:

Ս. Առաքելյանը տաղանդավոր երաժիշտ է եւ իր գործի նվիրյալը: Նրա կատարումները զուրկ են արտաքին ավելորդ էֆեկտներից, բնորոշ են տեմբրային գեղեցիկ ու յուրօրինակ հնչողությունը, գրագետ, պրոֆեսիոնալ մոտեցումը:

Նա 2019 թ. հաղթել է Միչիգանի պետական համալսարանի կոնցերտների մրցույթում, նվագախմբի հետ կատարելով Է. Միրզոյանի «Ինտրոդուկցիա եւ անընդհատ շարժում»-ը ջութակի եւ սիմֆոնիկ նվագախմբի համար: Արժանացել է Հ.Բ.Ը.Միության (2012-2014 թթ.), Հայկական վերածննդի ասոցիացիայի (2012 թ.) եւ «Romeo Tata Graduate Music» հիմնադրամի (2016-2018 թթ.) կրթաթոշակներին: Վերապատրաստման դասեր է անցել անվանի ջութակահարների՝ Վիկտոր Դոնչենկոյի, Միքայել Բեզվերխնիի, Ռիչարդ Յանգի, Ֆրանկ Ալմոնի եւ Դավիդ Կիմի մոտ: Ս. Առաքելյանը 2013 թ. եղել է Նյու Յորքի «Summit Festival»-ի մասնակից: 2015 թ. ելույթ է ունեցել Քառնեգի Հոլում՝ ՀԲԸՄ կատարող արտիստների 7-րդ ամենամյա համերգին:

Ս. Առաքելյանի նվագացանկը շատ ընդգրկուն է՝ երկերն ընտրվում են մեծ ճաշակով: Նրա խոսքով. «Ինձ համար բնականաբար միշտ ավելի հոգեհարազատ են հայ կոմպոզիտորները՝ Կոմիտաս, Ա. Խաչատրյան, Ա. Բաբաջանյան, Է. Միրզոյան, Ղ. Սարյան եւ այլք: Առիթը երբեք բաց չեմ թողնում համերգներին ընդգրկել նաեւ հայ կոմպոզիտորների գործեր»:
Բացի համերգային լայն գործունեությունից Ս. Առաքելյանը զբաղվում է նաեւ մանկավարժական գործունեությամբ: Նա դասավանդել է «Vivace Music» ակադեմիայում (2022-2023 թթ.), «Battle Creek Community» երաժշտական դպրոցում (2017), «Flint» երաժշտական ինստիտուտում (2017-2021 թթ.) եւ այլ երաժշտական հաստատություններում:

Ս. Առաքելյանի կատարողական եւ մանկավարժական բուռն գործունեությունը կարեւոր ներդրում է նրա կյանքում: Այդ ամենին նա հասել է մեծ ջանքերի, աշխատանքի եւ համառության շնորհիվ: Այդ ամենով հանդերձ ջութակահարի կյանքում եղել են մարդիկ, ովքեր նպաստել, կարեւոր ու որոշիչ դեր են ունեցել երաժշտի կայացման ճանապարհին. «Շնորհակալ եմ ջութակի առաջին ուսուցչիս` Հեղինե Մկրտչյանին, (դասավանդում էր Ղ. Սարյանի անվ. երաժշտական դպրոցում), որը ժամերով պարապում էր եւ անընդհատ խրախուսում, ԵՊԿ-ում իմ շատ հարգելի պրոֆեսոր, լուսահոգի Հենրիկ Սմբատյանին եւ Միչիգանի պետական համալսարանի պրոֆեսորիս՝ անվանի ջութակահար՝ Դմիտրի Բեռլինսկուն, ովքեր կարեւոր դեր ունեցան ինձ իմ ասպարեզում»,- ասաց երաժիշտը:

Այն հարցին, թե ի՞նչ խորհուրդ կտա երիտասարդ ջութակահարներին, Ս. Առաքելյանը պատասխանեց. «Առաջինը՝ միշտ մոտիվացված լինել: Իսկ դրա համար պետք է նպատակ դրվի եւ իրականացվի այն: Իհարկե, հաճախ կարող է թվալ, որ ոչ մի բան չի ստացվում, բայց պետք չէ կորցնել հավատը եւ միշտ պետք է առաջ շարժվել: Փորձը ցույց է տալիս, որ նրանք, ովքեր համառորեն առաջ են շարժվում, վաղ թե ուշ հասնում են արդյունքի: Հետո պետք է անպայման զբաղվել ինքնագովազդով: Հիմա համացանցը թույլ է տալիս դառնալ հայտնի: Մի ամաչեք ձեզ գովազդելուց՝ կատարումների տեսաձայնագրություններ ներբեռնելով համացանցում: Ես շատ առաջարկներ ստացել եմ հենց դրա շնորհիվ: Եվ ամենակարեւորը՝ ինչպես բոլոր մասնագիտություններում, այնպես էլ երաժշտի մասնագիտության մեջ շատ կարեւոր են շփումները: Երբեք չգիտես, թե ով եւ որտեղից, ինչ լավ առաջարկ կանի քո կարիերայի համար»:
Այսօր ԵՊԿ բազմաթիվ շրջանավարտներ գործում են աշխարհով մեկ: Վառ օրինակներից մեկը Սամվել Առաքելյանն է, որն ապրելով ու գործելով հայրենիքից հեռու, շարունակում է պրոպագանդել եւ տարածել հայ կոմպոզիտորների ստեղծագործությունները՝ իր առանձնահատուկ ներդրումն ունենալով հայկական կատարողական արվեստում:

ԱՐՄԻՆԵ ԱԹՈՅԱՆ

Երաժշտագետ