Բողոքի իր ձայնն  է բարձրացնում Նոր Ջուղայի հայ համայնքը

Հայկական Սփյուռքի կարեւոր առանձնահատկություններից է ապրումակցումը, որը լինելով որոշակի հոգեբանական իրավիճակ, նույնքան հասկանալի է հատկապես այն համայնքներին, որոնք ապրում են սոցիալ-քաղաքական շարունակական դժվարին պայմաններում:  Խոսքն առաջնահերթ վերաբերում է Մերձավոր եւ Միջին Արեւելքի երկրների երբեմնի հայաշատ, իսկ մեր օրերում զգալիորեն խիստ նվազած, սակայն որոշակի պատմական ժառանգություն ստացած հայ համայնքներին:  Հակիրճ ակնարկ կատարելով՝ կարելի է նկատել 1980-ականներին թթ. Իրան-իրաքյան պատերազմի, 2010-ական թթ. Սիրիայի ներքաղաքական ճգնաժամերի ընթացքում այդ երկրների հայկական համայնքները միշտ էլ աջակցել են իրար, փորձել սատար կանգնել, որն ընդունված է անվանել Սփյուռք-Սփյուռք կապեր:  Ակնհայտ է, որ հայրենիքից աջակցություն ստանալու հույսի բացակայության կամ դրա անհնարինության դեպքում գործի են դրվում միջհամայնքային կապերը, որոնք նպատակ ունեն տեղի իշխանությունների ուշադրությունը հրավիրել որեւէ խնդրի լուծման վրա եւ այն դարձնել քննարկումների առարկա:       

Վերոնշյալի համատեքստում առնվազն նկատելի է, որ իսրայելա-պաղեստինյան հակամարտության շուրջ մեկամսյա լարվածության պայմաններում որոշակիորեն սրվել են Թել Ավիվի հարաբերությունները Երուսաղեմի հայոց Պատրիարքարանի, ասել է թե հայ համայնքի հետ:  Ահա թե ինչու Պաղեստինի արաբ բնակչության ու Երուսաղեմի հայոց Պատրիարքարանի կալվածքների նկատմամբ իսրայելական իշխանությունների միաժամանակյա գործողություններին հակազդել է Սպահանի հայ համայնքը:  Տեղի հայությունը վրդովմունքով է ընդունել այն քայլերը, որոնք իրականացնում են հրեական իշխանությունները:  

Օրերս Սպահանի հայոց թեմի առաջնորդ Տ. Սիփան եպս. Քեչեճյանի հովանավորությամբ Սուրբ Ամենափրկիչ վանքի բակում բողոքի հավաք է իրականացվել՝ ի դատապարտում Պաղեստինի խաղաղ բնակչության վրա Իսրայելի զանգվածային եւ ամենօրյա հարձակումների եւ ի պաշտպանություն Երուսաղեմի հայկական համայնքի նկատմամբ կիրառած սիոնիստական ոտնձգությունների:  Հավաքին մասնակցել են թեմի ազգային մարմինների, շրջանի Հայ Դատի հանձնախմբի ու միությունների անդամները, հայոց ազգային դպրոցների անձնակազմերը:
Հավաքի ընթացքում թեմի առաջնորդն ընթերցել է իր եւ ազգային մարմինների անունից պատգամ, որը պարսկերենով ներկայացրել է առաջնորդարանի դիվանապետ Արիս Դավթյանը:  Հարկ է նշել, որ այդ պատգամում կասկածի տակ է դրվում մեծ տերությունների մարդասիրական եւ մարդու իրավունքների պաշտպանը լինելու հավակնությունները:  Եվ որպես ասվածի ապացույց մանրամասնորեն ներկայացվում է Գազայի հատվածի շրջափակումը, սպանությունները, բռնի տեղահանությունը, իսրայելական զինուժի կողմից միջազգային կոնվենցիաներով արգելված ռազմամթերքի կիրառումը, խմելու ջրի, վառելիքի եւ բուժման պարագաների հասանելիության կանխարգելումը, հիվանդանոցների ռմբակոծումը՝ ընդգծելով, որ այդ ամենն իրագործվող հանցագործությունների մի փոքր մասն է:

Ուշագրավն այն է, որ քննարկելով Գազայի վիճակը, ըստ էության զուգահեռներ են անցկացվում Արցախին պատուհասած վերջին մեկ տարվա դեպքերի միջեւ, երբ «մանկասպան ռեժիմի հովանավորությամբ եւ իրենց մարդու իրավունքի պաշտպանը համարող երկրների կատարյալ լռության պայմաններում, հազարավոր հայեր հարկադրաբար լքեցին իրենց պապենական հայրենիքը եւ տարածքը հանձնվեց օկուպանտներին»: Փաստորեն, Պաղեստինի հակամարտության պայմաններում արդարացիորեն բարձրացվում է Արցախի հարցը՝ միաժամանակ դատապարտելով Գազայի հատվածում իրականացվող ռազմական հանցագործությունները:  

Այսպիսով, Մերձավոր Արեւելքում բռնկված հերթական լարվածության պայմաններում իրանահայությունը բարձրացնում է հայության համար կենսական նշանակության հարցեր, որոնք հայ ինքնության կարեւոր բաղադրիչներից են:  Առաջինը հայ ազգային քրիստոնեական քաղաքակրթության ձեւավորման գործում ծանրակշիռ դեր ունեցած «հայկական Երուսաղեմի», իսկ երկրորդը՝ հայրենիքի անբաժան մասը կազմող Արցախի ճակատագիրն է:  Ահա համահայկական նշանակության այս կարեւոր գործոններն են, որոնք միավորել են իր բողոքի ձայնը բարձրացրած իրանահայությանը: 

ԿԱՐԵՆ ՄԿՐՏՉՅԱՆ

Իրանագետ