Մարդու կյանքի տեւողությունն այնքան է, որքան նրան հիշում են:
Կարպիս Ափրիկյանն այն երջանիկներից է, որը հարատեւ կմնա նրան ճանաչողների ու եկող սերնդի հիշողոիթյան մեջ:
80-ամյակի կապակցությամբ հարցազրույց էի ունեցել. արդյո՞ք դուք ձեզ համարում եք երջանիկ մարդ հարցին Կարպիս Ափրիկյանը պատասխանել էր.
«Այս կյանքում երջանկությունը հարաբերական իմաստ ունի, նայած՝ ով, ինչի համար է իրեն երջանիկ համարում: Երիտասարդության տարիներիս նյութական շատ դժվարություններ կային, բայց ուրախ ու երջանիկ էինք, սակայն այսօր մարդիկ կարծես թե ավելի ապահով կյանքի մեջ են, իրենց երջանիկ չեն զգում: Հետեւաբար, երբ կտեսնես, թե շուրջդ ինչեր են կատարվում, ինչպիսի խնդիրների առաջ է կանգնած հայ ժողովուրդը, լիակատար երջանիկ չես կարող լինել»:
Կարպիս Ափրիկյանին, ինչպես ընդունված է ասել, ծանոթ եմ մոտիկից: Քանիցս շփվելով, զրուցելով նրա հետ՝ ամեն անգամ ինձ համար հայտնաբերել եմ մի հետաքրքրական, յուրահատուկ բան, որը միայն ու միայն հատուկ էր իրեն:
Հոգու խորքում կային փայփայած շատ երազներ, հիշողության մեջ դեռ թարմ էին մանկության, պատանեկության տարիները…
Վերջին իմ զրույցի ընթացքում ես բացահայտեցի որոշ բաներ, որոնց քչերն են տեղյակ:
Ֆրանսահայ երաժիշտ, խմբավար, Փարիզի «Սիփան-Կոմիտաս» երգչախմբի երկարամյա ղեկավար Կարպիս Ափրիկյանը ծնվել է 1926թ. Ալեքսանդրիա (Եգիպտոս), հաճախել է տեղի Պողոսյան վարժարանը, որի դիմաց գտնվում էր Սուրբ Պողոս-Պետրոս եկեղեցին՝ փոքրերի դպրաց դասով: Քանի որ ձայնային լավ տվյալներ ուներ, մասնակցում էր դպրաց դասերին: Հարեւանությամբ կար նաեւ մարմնամարզական ակումբ. Ինչպես ինքն էր ասում, քանի որ տաքարյուն երիտասարդ էր, երգ-երաժշտություն սիրելուց բացի սիրում էր նաեւ զբաղվել սպորտով: Ամեն կիրակի եկեղեցում մեներգներն ինքն էր կատարում, սակայն երբեմն եկեղեցի գնալու փոխարեն գնում էր սպորտի:
Երգի ուսուցիչ Աշոտ Պատմագրյանը Պարսկաստանից էր եկել, լավ մանկավարժ էր: Իր օպերետները բավական հետաքրքրական էր ոչ միայն հայերի, նաեւ՝ օտարների համար: Այդպես մեծանում է երաժշտական միջավայրում: Իրենց տնից քիչ ավելի հեռու ակումբ կար, երաժշտական ղեկավարը Երվանդ Ալեքսանյանն էր, նրա «Քնար» երգչախմբի մեջ նույնպես մեներգեր կային, Գոհար Գասպարյանն էլ, նախքան հայրենադարձվելը, այդ երգչախմբում էր երգում:
Աշոտ Պատմագրյանը, մեկ օր հանդիպում է հայրիկին եւ ասում, որ տղայիդ պետք է ուղարկենք Եվրոպա: Հայրը պղնձագործ էր եւ ամբողջ միտքն այն էր, որ իր տան տղան իր գործը պիտի շարունակի, Պատմագրյանին ասել էր, որ հանկարծ որդուն չոգեւորի, այդ գաղափարի մասին նրան ոչինչ չասի:
Դժբախտաբար, 55 տարեկանում հայրը մահանում է, այդ ժամանակ Կարպիս Ափրիկյանը 16 տարեկան էր, սովորում էր ամերիկյան քոլեջում: Ստիպված թողնում է ուսումը: Ընտանիքով 6 հոգի էին եւ որբ քույր ունեին: 1915 թվականի Ցեղասպանությունից հետո էր հայրն իր խնամքի տակ վերցրել նրան: Այդ մասին իմացել էր հոր մահից հետո միայն :
Կարպիս Ափրիկյանին միշտ հետաքրքրել են ազգային հարցերը: 17 տարեկան էր, երբ ընդունվեց Դաշնակցության շարքերը, չնայած՝ սահմանը 18 տարեկանն էր. իրեն համարում էին ընտանիքի պատասխանատու, այդ մեկ տարի փոքր լինելը հաշվի չէին առել:
1952թ., երբ որ Եգիպտոսում իշխանափոխություն եղավ, Կարպիս Ափրիկյանն այն ժամանակ Համազգայինի երգչախմբի ղեկավարն էր:
Բյուզանդ Կռանյան երիտասարդ բանաստեղծի միջնորդությամբ Կարպիս Ափրիկյանին ուղեւորում են Եվրոպա, քանի որ Ֆրանսիան հայաշատ էր, ընտրում է Ֆրանսիան, հակառակ նրան, որ ավելի լավ անգլերեն գիտեր, քան ֆրանսերեն:
1953 թվականից «Սիփան-Կոմիտաս» երգչախմբի ղեկավարն էր:
Ոչ ոք չգիտեր, որ միաժամանակ զբաղվում էր սպորտով՝ ձողացատկով: Ինչպես ինքն էր ասում՝ կցատկեր մոտավորապես 3 մ 70 սմ բարձրություն: Մրցույթներին մասնակցելու օրերին ֆրանսիական թերթերը գրել էին՝ Maestro Կարպիս Ափրիկյանը ցատկեց 3 մ 20 սմ, 3 մ 60 սմ, 3 մ 70 սմ եւ այլն:
Ամուսնանալով Աննիկ Մինասյանի հետ, մեծացնելով իրենց որդիներին՝ Կորյունին ու Արային, հայկական ավանդույթներով՝ ամուր ընտանիք են կազմել:
Ազատ ժամանակ Կարպիս Ափրիկյանը սիրում էր լսել ուրիշների երաժշտական գործերը, հետեւում էր մշակութային, քաղաքական անցուդարձին:
ԱՐՑԱԽԱՊԱՏՈՒՄ հաղորդաշարիս մշտական ունկնդիրն էր: Նրա համար Արցախի կորուստը ամենից ցավոտ իրողությունն էր, որին չկարողացավ համակերպվել…
Թանկագին Կարպիս Ափրիկյան,
դուք երջանիկ մարդ եք, որովհետեւ վայելում եք ՀԱՅ ժողովրդի սերն ու հարգանքը: Ձեր ղեկավարած «Սիփան-Կոմիտաս» երգչախումբը ձեր ապրած տարիների բարձրարժեք վաստակն է: Ձեր շնորհիվ հայ երգը տարածվել է Ֆրանսիայի, Բելգիայի, Շվեցարիայի, Գերմանիայի, Հոլանդիայի, Իտալիայի եւ այլ երկրներում: Բազմաթիվ համերգներով մասնակցել եք տարբեր փառատոնների եւ մրցանակներ շահել:
Ձեր անխոնջ, բազմամյա վաստակի համար Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Վազգեն Ա Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը եւ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Կաթողիկոսը, Մեծի Տանն Կիլիկիո Արամ Ա Կաթողիկոսը ձեզ շնորհել են մշակութային բարձրագույն պատիվը համարվող «Ներսես Շնորհալի», «Սահակ Մեսրոպ» եւ «Մեսրոպ Մաշտոց« շքանշանները: Բոլորի հիշողության մեջ դեռ թարմ է Ժակ Շիրակի պարգեւը, երբ քաղաքապետ էր: Դուք նրա կողմից պարգեւատրվել եք «Me՛daille Vermeil de la Ville de Paris» շքանշանով: Մի քանի շաբաթ առաջ կրկին նույն պատվավոր շքանշանին եք արժանացել Փարիզի քաղաքապետարանի կողմից:
Ննջեք խաղաղությամբ, Maestro, ձեր ապրած 98 տարիները պայքարի երկար շրջան էր, որը պատիվ կբերեր յուրաքանչյուր արժանապատիվ հայի, արվեստագետի:
ԱՆԺԵԼԱ ՍԱՀԱԿՅԱՆ
Փարիզ
