Նոյեմբերի 3-ին՝ Երեւանում, 4-ին՝ Բաքվում տարածաշրջան այցը եզրափակած ԳԴՀ արտգործնախարար Անալենա Բերբոքը երեւի գոհ է, որ վերջապես հաջողվեց իրականացնել այն՝ մոտավորապես երկու շաբաթ ուշացումով, քանի որ Իսրայել այցն առավել հրատապ էր համարել: Այդ ժամանակ էլ ստացել էր Բաքվի համաձայնությունը, իսկ ավելի վաղ, ինչպես իրազեկել էինք ժամանակին «Ազգ»ում, նախընտրել էր մաս չկազմել Ֆրանսիայի իր պաշտոնակից Կատրին Կոլոնայի Հայաստան այցին՝ շեշտադրելով Գերմանիայի չեզոքությունը: Արցախից բռնի տեղահանության մասին Բերբոքը բարձր ձայնով խոսեց ՄԱԿ-ի ամբիոնից, բայց այդ օրերին չեկավ Հայաստան, ոչ էլ պնդեց, որ Արցախ գնա, ինչպես բազմիցս եղավ պատերազմական մյուս վայրերում, երբ ռմբահարվում էր տարածքը Ուկրաինայում, Իսրայելում՝ ցույց տալով ապրումակցելու իր մարդկային գիծը:
Նույն տարածաշրջանում Հայաստանի եւ Ադրբեջանի երկու՝ իրարից բոլորովին տարբեր աշխարհները, ինչպես ձեւակերպում են մեր գերմանացի գործընկերները, Բերբոքին եւ նրան ուղեկցող պաշտոնատարներին շատ բան հաղորդեցին: ՀՀ արտգործնախարարությունում հրավիրված ասուլիսում մեր ուշադրությունն առաջին հերթին գրավեց այն անբռնազբոս պահվածքը, իր պաշտոնակից Արարատ Միրզոյանին դու-ով դիմելու անմիջականությունը, որ դիվանագիտական արարողակարգը հարգելով նկատել էր տալիս ԳԴՀ արտգործնախարարը՝ շեշտադրելով, թե նույն արժեքները դավանող երկրի արտգործնախարությունում է: Բաքվում Բերբոքն անընդհատ լարված հետեւել է իր պաշտոնակցի առարկություններին, ընտրել պատասխան բառերն այնպես, որ պաշտպանի իր դիրքորոշումը՝ չփորձարկելով Գերմանիայի չեզոք միջնորդի դերը:
Խաղաղությանն ուղղված նրա առաքելությունը բարի կամեցողությունից անդին դժվար թե զսպի Հայաստանը «Արեւմտյան Ադրբեջան» մտացածին գաղափարը հետապնդող Ալիեւին, երբ դրանից առաջ Երեւանում առիթ էր հստակ շարադրել, որ Գերմանիան ուշացումով, սակայն սխալն ուղղում է՝ դատապարտում է Հայաստանի ինքնիշխան տարածքի հանդեպ 2021-ի սեպտեմբերին Ադրբեջանի ագրեսիան եւ պահանջում նրա ԶՈՒ-ի անհապաղ դուրսբերումը Հայաստանից:
Առանց դատապարտման, առանց պատժամիջոցների, Ալիեւի եւ նրա իշխանավորների հետ որեւէ զրույց ապարդյուն կլինի, քանզի ագրեսորի, դահճի հետ հանդիպելն՝ առանց քննադատության, արդեն նրա վարքը հանդուրժել է նշանակում:
Ցավում եմ, որ Երեւանում մամլո ասուլիսի սուղ ժամանակը պատճառաբանելով 3 հարց հնչեցնելու առիթից օգտվեցին միայն գերմանական «Դոյչե վելլեն», ապա՝ «Արմենպրեսը», այնուհետ գերմանական հեռուստատեսության երկրորդ ալիքը՝ZDF-ը: Նույն օրը, նոյեմբերի 3-ին, ԳԴՀ իշխող կոալիցիայի մաս կազմող Ազատ դեմոկրատական կուսակցության ներկայացուցիչ Միշայել Լինքը Բերբոքի այցի մասին խոսելիս հետեւյալ ձեւակերպումն էր արել՝ «Եթե Ադրբեջանը հարձակվի Հայաստանի բուն տարածքի վրա, չհարգի Հայաստանի տարածքային ամբողջականությունը, ԵՄ պիտի Ադրբեջանի հետ գազամատակարարման պայմանագիրը դադարեցնի»:
Ինձ առիթ չտրվեց հիշատակել եւ սրբագրել Լինքի «եթե»-ն, քանի որ Ադրբեջանն արդեն խախտել է ՀՀ տարածքային ամբողջականությունը եւ ԳԴՀ արտգործնախարարին բնական հարց ուղղել՝ ինչո՞ւ Գերմանիան չի դատապարտում, պատժամիջոց չի կիրառում Ադրբեջանի դեմ: Այստեղ տեղին էի համարում հիշատակել նույն օրը ՀՀ ԱԳ նախարար Միրզոյանի ճշգրտած թիվը, որ Ադրբեջանը բռնազավթել է ՀՀ 200 քառակուսի կիլոմետր տարածք, եւ նրան ուղղված հարցս ձեւակերպել այսպես՝ «խաղաղության պայմանագրի մեջ որպես առաջնային պահանջ ձեւակերպվա՞ծ է ադրբեջանական ԶՈՒ-ի դուրսբերումը ՀՀ 200 քառ կմ-ից»: Իմ հաջորդ հարցը, որ ուղղելու էի տիկին Բերբոքին, Գերմանիայում մարդու իրավունքների պաշտպան կառույցների, մասնավորպես «Վտանգված ազգերի ընկերակցության» պահանջն էր՝ հստակ քննադատել Ադրբեջանի վարքագիծը եւ հարցնել՝ ջանք գործադրելո՞ւ է Արցախի նախկին պաշտոնատարների ապօրեն առեւանգման, հայ ռազմագերիների ազատ արձակման համար:
Ընդառաջելով իմ խնդրանքին, ՀՀ ԱԳՆ խոսնակ Անի Բադալյանը հաղորդեց, որ դրանք նույն օրն ուղղեմ գրավոր՝ էլեկտրոնային փոստով, այնուհետ երկուշաբթի ծանուցեց, թե ստացել է, կպատասխանի: Դեռ սպասում եմ:
ԱՆԱՀԻՏ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ