Ազգային-պետական գիտակցության տեսակետից Ն. Փաշինյանի ու նրա խմբակի մեր ժողովրդին ու պետությանը հասցրած ամենածանր վնասներից մեկն էլ հասարակության հավատազրկումն է, ապահով ու բարօր կյանք ունենալու նկատմամբ հավատի կորուստը: Այսուհետեւ ով էլ որ հայտնվի քաղաքական ասպարեզում, խոստումնալից ի՛նչ ծրագիր ու պատրաստվածություն էլ որ ունենա, դատապարտված է անվստահելի համարվելու: 2018 թ.ին փողոց դուրս եկած բազմությունները հույս ունեին ավելի լավ կյանքի, սակայն ստացան ավելի վատը, վատթարագույնըՙ հայրենի տարածքների կորստով, հազարավոր տղաների թափված արյունով, կենսամակարդակի անկումով: Այդ բոլորից հետո հուսախաբված մարդուն դժվար է, եթե ոչ անկարելի, հավատքի բերելը, նրան կրկին քաղաքացի դարձնելը, փոփոխության հույս ներշնչելը: Մանավանդ երբ չարագործը չի պատժվել իր չարագործությունների համար, այլ ընդհակառակըՙ շարունակում է խաղեր տալ եւ իր չարամետ այդ օղակի մեջ ներքաշել ուրիշներին եւս որպես մեղսակից…
Ընկերներիցս մեկը օրերս իր տուն այցելած փականագործին հարց է տվել, թե առաջիկա ընտրություններում ո՞ւմ օգտին է քվեարկելու: «Իհարկե, մեր շաշին, ասել է փականագործը, էլ ուրիշ ո՞վ կա որ»: Շաշ, այսինքն գիժ, խելապակաս: Հասարակ մարդը գիտի, որ իր ղեկավարը գիժ է, խենթ է, բայց թողնում է, որ նա՛ շարունակի ղեկավարել իրեն: Չգիտեմ մեր հասարակագետները ի՞նչպես կբացատրեն այս երեւույթը, այս անոմալիան, սակայն ինքս կարծում եմ, որ դա վկայում է մեր ժողովրդի մի մասի մոտ ողջախոհության ամբողջական բացակայության մասին: Փաստում է մեր ժողովրդի մի մասի ուղեղում դաջվածՙ այսուհետեւ փոփոխության անհնարինության կամ, առավել եւս վատ, այսքան կորուստներից հետո փոփոխության անհրաժեշտությունը չըմբռնելու կամ դրա կարիքը չզգալու մասին:
Այսուհանդերձ բնավ պետք չէ մոռանալ, որ մեր ընտրողների մեծամասնությունը, առնվազն 70 հազարի տարբերությամբ, չի մասնակցել 2018 թ.ի ընտրություններին, այսինքն քաղաքականապես կույս է մնացելՙ չկողմնորոշվելով այսպես կոչված «հեղափոխականների» եւ «հակահեղափոխականների» միջեւ, իսկ կարեւոր մի մասն էլՙ անտարբեր է մնացել ներքաղաքական գործընթացների նկատմամբ: Ու քանի որ մեր երկիրն արդեն, կամա թե ակամա, մտել է, ավելի ճիշտՙ ներքաշվել է նախընտրական փուլ, որտեղ հիմնական պայքարը գնալու է գործող իշխանության եւ վերջինիս մերժողների միջեւ, պետք չէ հույս ունենալ, որ ընտրողների մասնակցությունը կլինի ավելի հոծ, ավելի զանգվածային: Քաղաքական «կույսերը» կմնան «կույս», «շաշին» կամ «շաշերին» անփոխարինելի համարողներըՙ «շաշ», իսկ «նախկինները»ՙ «նախկին»: Էական փոփոխություն ակնկալելի չէՙ վերը նշված պատճառներով: Այսինքն կստեղծվի մի իրավիճակ, որը ձեռնտու է, նույնիսկ հաճելի է Նիկոլի համար, որը հաճույքով եւ անխնա կօգտագործի իշխանական ու գողական բոլոր լծակները, առավելՙ ողջախոհությունից զուրկ կամ զրկված այդ խավերին: Ահա՛ թե ինչու իմ նախորդ հոդվածներից մեկը վերնագրել էի «Մեղսակցական ընտրություններ», նկատի ունենալով այն, որ նախ պետք էր իշխանությունից զրկել-հեռացնել Նիկոլին եւ ապա միայն, հանդարտության որոշ ժամանակաշրջանից հետո, ձեռնարկել համապետական ընտրություն, որի դեպքում հասարակության մոտ կարող էր զարթնել դրական փոփոխությունների պահանջը: Մինչդեռ այժմ տիրապետողը վրեժխնդրությունն է եւ փոխադարձ ատելությունը, որը որեւէ լավ բան չի կարող խոստանալ մեր պետության ու ժողովրդին:
Իրերի այս կացության մեջ հասարակության վրա մեծ ազդեցություն կարող էր թողնել, մարդկանց թմբիրից հանել միայն մեկ դաշինքՙ ընդմեջ հանրապետության նախկին երեք նախագահների, գումարած Արցախի նախկին երկու նախագահները: Նման դաշինքը, կոչենք այն Նախագահների խորհուրդ, զերծՙ անձնական հավակնություններից, կարող էր սթափեցնել բոլորին, հայրենիքի ու պետության նկատմամբ պատասխանատվության գիտակցությունը խթանելու, կորցրածը ետ բերելու, վերքերը ամոքելու, ազգը կրկին միավորելու, հայրենիքի վերաշինության ու զարգացման գործին լծվելու: Առավելՙ պետական համակարգը վերականգնելու, արտաքին հարաբերությունները վերահաստատելու, երկրի զարգացման համար ներդրումներ ապահովելու եւ անհրաժեշտ այլ գործառույթներ իրականացնելու համար բարոյական հեղինակությամբ օժտված այդ դաշինքը ասպարեզ կարող էր բացել 30-ից 50 տարեկան մեր կրթված, օժտված եւ հայրենասեր երիտասարդների առջեւ, որոնք քիչ չեն մեր երկրում, նաեւ սփյուռքում:
Վերեւի պարբերությունը, ինչպես նկատեց ընթերցողը, թեյական ստացվեց. պատճառն անշուշտ հասկանալի է: Մանրամասնություններ տրվում են կողքի սյունակներում: Նախագահների միջեւ նման նախաձեռնություն եղել է, որը, սակայն, դատելով վերջին երկու օրերի հրապարակումներից, դժվար թե արդյունավորվի: Պետք չէ թույլ տալ նման մսխում ուժերի: Մեր երկրի նախկին բոլոր ղեկավարները պետք է լավ իմանան, որ պատմության առաջ իրենք եւս պատասխանատվություն են կրում, որից խուսափելու համար հետագայում ոչ ոք չի ներելու նրանց: