Երկուշաբթի, Հուլիսի 14, 2025
Ազգ
Wildberries
Wildberries-ը նվազեցնում է միջնորդավճարը այն վաճառողների համար, ովքեր ապահովում են արագ առաքում մինչև գնորդ
  • Նորություններ
    • Պաշտոնական
    • Տեղական
    • Միջազգային
    • Տնտեսական
    • Տարածաշրջանային
    • Սոցիալական
    • Մշակութային
    • Հոգևոր
    • Իրավունք
    • ՌԱԿ մամուլ
  • Վերլուծություն
    • Քաղաքականություն
    • Տնտեսական
    • Հրապարակախոսություն
  • Մշակույթ
    • Ազգային
    • Կերպարվեստ
    • ToTo
    • Երաժշտություն
      • Դասական
      • Պոպ
      • Ջազ
      • Ռոք
  • ՌԱԿ մամուլ
  • «ԱԶԳ» Շաբաթաթերթ
    • Հոդվածներ
    • «ԱԶԳ» շաբաթաթերթ, տպագիր
    • Տպագիր արխիվ 1991-2025
    • Արխիվ
  • Տեսադարան
  • Մամուլ
  • Մեր հեղինակները
Ոչինչ չի գտնվել
Տեսնել բոլոր արդյունքները
Ազգ
Ոչինչ չի գտնվել
Տեսնել բոլոր արդյունքները

ԹՈՒՐՔԱԿԱՆ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՎԱԽՃԱՆԸ

21/04/2017
- 21 Ապրիլի, 2017, ԱԶԳ շաբաթաթերթ
Կիսվել ՖեյսբուքումԿիսվել ԹվիթերումՈւղարկել Տելեգրամով

Պ. Ք.

Անկարան մարտահրավեր է նետում Բրյուսելին

Թուրքիայի սահմանադրության փոփոխությունների հանրաքվեն, որի ընթացքում ընտրողների 51,3%-ը դրականորեն քվեարկեց, սկզբունքորեն նոր իրավիճակ ստեղծեց ոչ միայն բուն երկրում, այլեւ միջազգային հարաբերությունների համակարգում, հետեւաբար նաեւ Մերձավոր Արեւելքում: Ինչպես նշում է գերմանական «Die Zeit» թերթը, կառավարող Արդարություն եւ զարգացում կուսակցության (AKP) եւ նրա դաշնակից Ազգայնական շարժման ստացած նվազագույն առավելությունը վկայում է երկրում ստեղծված պառակտման մասին, որը Էրդողանի համար կդժվարացնի երկրի հիմնարար վերակառուցման իրականացումը:

Սակայն բանը դա չէ: Եվրոպայի խորհրդի այն հայտարարությունից հետո, թե հանրաքեն չի համապատասխանում խորհրդի չափանիշներին, իսկ իրավական հիմքը չի համապատասխանել ճշմարիտ եւ ժողովրդավարական գործընթացի անցկացման պահանջներին, ծանր վիճակում հայտնվեց Գերմանիան:

Նա մի կողմից հայտարարում էր Թուրքիայի հանրաքվեի արդյունքների ճանաչման մասին, իսկ մյուս կողմից դրանց հանդեպ իր վերջնական վերաբերմունքը կապում էր ԵԱՀԿ-ի եւ Եվրոպայի խորհրդի հաշվետվությունների հետ: Իր հերթին Էրդողանը Անկարայում իր ելույթում հայտարարեց. «Արդեն 54 տարի մեզ սպասեցնում են ԵՄ դռան մոտ: Մենք հանրաքվե կանցկացնենք նաեւ այդ հարցի վերաբերյալ: ԵՄ հիմնադիր երկրներից մեկըՙ Մեծ Բրիտանիան դուրս եկավ միությունից, դուրս է եկել Նորվեգիան: Մեզ մոտ որոշում է ժողովուրդը, կանենք այնպես, ինչպես նա կասի»:

2016 թ. նոյեմբերին Եվրոմիությունը սառեցրել էր Թուրքիայի անդամակցության բանակցությունները Բրյուսել-Անկարա առեւտրատնտեսական համագործակցության ֆոնի վրա: ԵՄ բաժինը Թուրքիայի արտահանության մեջ կազմում է 48,5 %, ներմուծման մեջՙ 40 %: Եթե թուրքերը կորցնեն եվրոպական շուկան, ապա նրանց տնտեսության համար դա աղետաբեր կլինի: Այդուհանդերձ Անկարան ճնշում է գործադրում Բրյուսելի վրա: Ըստ երեւույթին, Թուրքիայի նախագահը որոշել է գործ դնել B ծրագիրը: Այլ բան է, եթե Անկարան Լոնդոնի պես լիներ ԵՄ անդամ: Սակայն ԵՄ անդամ չլինելով Թուրքիան անցկացնում է եվրոինտեգրումից հրաժարվելու հանրաքվե: Ըստ որում, նրա դաշնակիցներից ոչ մեկը չի վիճարկում Թուրքիայիՙ ՆԱՏՕ-ի անդամ լինելու հանգամանքը:

Միեւնույն ժամանակ Էրդողանը Բրյուսելին կմեղադրի այն բանում, որ Եվրոմիությունը «կկորցնի Թուրքիան», իսկ բավական ուժեղ թուրքական ընդդիմությունը այլեւս չի կարողանա խաղարկել «եվրոպական խաղաքարտը»: Դատելով ըստ ամենայնի, իրադարձությունների շփման ընթացքը ձեռնտու է Վաշինգտոնին, որը ըստ The Guardian թերթի գնահատման, Եվրոպան տեսնում է ուրիշ ուրվագծերով:

ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը Էրդողանին զանգահարեց, որպեսզի շնորհավորի հանրաքվեի արդյունքների առթիվ: Պետդեպարտամենտի պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարկ Թոները հայտարարեց, որ Վաշինգտոնը շարունակում է աջակցել Անկարային եւ հավատարիմ է մնում երկկողմ հարաբերությունների ամրապնդմանը: Նա ավելացրել է, որ ԱՄՆ-ը շարունակում է օժանդակել Թուրքիայի ժողովրդավարական զարգացմանը, երբ օրենքի իշխանությունը եւ ազատ լրատվամիջոցների բազմազանությունը հիմնարար դեր ունեն: Ինքըՙ Էրդողանը հայտարարում է, թե շարունակում է առաջ շարժվել ժողովրդավարության ուղիով: Այն տպավորությունն է ստեղծվում, որ ԱՄՆ-ին բնավ չի մտահոգում եվրոպական տիպի ժողովրդավարական կառույցների ճակատագիրը Թուրքիայում, իսկ նախագահի ձեռքին իշխանության կենտրոնացումը ամերիկացիներին ավելի մեծ հնարավորություններ է տալիս Մերձավոր Արեւելքում իրենց նախագծերն իրականացնելու համար:

2002 թվականին Թուրքիայում կառավարող Արդարության եւ զարգացման կուսակցության իշխանության գլուխ անցնելուց ի վեր ԱՄՆ-ը այդ երկիրը մտցրել է աշխարհաքաղաքական փորձարարության գոտի, նշում է Մերձավոր Արեւելքի եւ Անդրկովկասի գծով փորձագետ Ստանիսլավ Տարասովը «Ռեգնում» գործակալության կայքում: Փորձարարությունը իրականացվել է մի քանի փուլով: Առաջին փուլի մասին իր հուշերում գրել է ԱՄՆ նախկին նախագահ Բիլ Քլինթոնը. «Աշխարհիկ մահմեդական ավանդույթի պահպանման դեպքում Թուրքիան կարող է Արեւմուտքի համար դառնալ դարպաս դեպի նոր Մերձավոր Արեւելք, իսկ եթե Մերձավոր Արեւելքում խաղաղությունը խաթարվի իսլամական ծայրահեղականության վերելքի հետեւանքով, ապա կայուն ու ժողովրդավարական Թուրքիան կարող է պատվար դառնալ դեպի Եվրոպա դրա տարածման ճանապարհին»:

Երկրորդ փուլում ԱՄՆ-ը սկսեց պաշտպանել միասնական տարածաշրջանային առաջնորդ Թուրքիայի գաղափարը, որին հետեւում էր Օսմանյան կայսրությունը իր մայրամուտին: Այդ ժամանակ Եվրոմիությունը, Թուրքիային խոստանալով եվրոինտեգրում, ձգտում էր այդ երկրում պահպանել խորհրդարանական համակարգը եւ ձգձգել նոր Օսմանյան կայսրության ձեւավորման գործընթացը:

Երրորդ փուլ: Թուրքիային եվրոպական տիպի օրենսդրություն պարտադրելու Բրյուսելի ձգտումը հանգեցրեց այն բանին, որ երկիրը սկսեց իրեն գիտակցել որպես բազմազգ ու բազմադավանանք ամբողջություն: Քաղաքական ասպարեզ հանվեց քրդական հարցը, օրակարգում դրվեց Թուրքիայի դաշնայնացման խնդիրը: Իր հերթին Վաշինգտոնը 2003 թ. Իրաք ներխուժելուց հետո փաստորեն իրականացրեց այդ երկրի դաշնայնացումը:

Չորրորդ փուլ: Էրդողանը սկսեց հեռանալ ԵՄ-ից, բայց հայտնվեց ԱՄՆ-ի գրկում, որը Սիրիայի ճգնաժամի խորացումից հետո սկսեց ակտիվորեն աջակցել քրդերին: Սակայն Թուրքիան այսպես կոչված չափավոր իսլամական երկիր դարձնելու Վաշինգտոնի փորձերին խանգարում էր խորհրդարանական համակարգը: Հիմա այն վերանում է սահմանադրական ուղղումների հանրաքվեի անցկացումից հետո: Այս կապակցությամբ քեմալականներն այլեւս չեն համարվում պատվար արմատական իսլամի տարածման ճանապարհին, իսկ Անկարան ներքին եւ արտաքին իսլամացումը շարունակելու դեպքում կարող է դառնալ նոր Պակիստան:

Ուստի բացառված չէ, որ Թուրքիայում սկսվեն ընդդիմադիր ուժերի նոր զանգվածային ձերբակալություններ: Այդ ուժերը հանդես են գալիս աշխարհիկ վարչակարգի պահպանման օգտին: Դրա հետ մեկտեղ հարվածի տակ կարող են հայտնվել ազգայնականները: Պատահական չէ, որ հանրաքվեից հետո էրդողանամետ թուրք փորձագետները սկսեցին հարձակումներ գործել «Ազգայնական շարժում» կուսակցության առաջնորդ Դեվլեթ Բահչելիի դեմ, շարժում, որը ավելի վաղ դաշինք էր կազմել կառավարող կուսակցության հետ: Բախչելիին մեղադրեցին այն բանում, թե նա չի արդարացրել իր հետ կապված հույսերը, եւ հիմա հարկավոր է խորացնել պառակտումը ազգայնական «Ազգայնական շարժում» կուսակցության ներսում:

Թուրքիայում սկսվում է նոր ընտրությունների շրջափուլ: Այդ երկրում շատերը հասկանում են, որ Սահմանադրության փոփոխումը եւ կառավարման նախագահական համակարգի ստեղծումը վավերացրել է ինչ-որ նոր միտո

ShareTweetShare
Նախորդ գրառումը

ՀԵՐՈՍԸ ԵՎ ՆՐԱ ԺԱՄԱՆԱԿԸ

Հաջորդ գրառումը

ՄՈՍԿՎԱՆ ԿՄԻԱՎՈՐԻ՞ ԱՐԴՅՈՔ ԻՐԱՆԻ, ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԵՎ ԱԴՐԲԵՋԱՆԻ ԱՌԵՎՏՐԱԿԱՆ ՈՒՂԻՆԵՐԸ

Համանման Հոդվածներ

11 հուլիսի, 2025

Տխմարություն է Եկեղեցու դեմ սուր ճոճելը

11/07/2025
11 հուլիսի, 2025

Նույն գետը՝ երկրորդ անգամ

11/07/2025
11 հուլիսի, 2025

Հայաստանը՝ նաեւ իր դեմ ծրագրի մասնակի՞ց

11/07/2025
11 հուլիսի, 2025

«Հայաստանն ու Ադրբեջանը ունեն նույն նպատակը՝ դուրս մղել Ռուսաստանին Հարավային Կովկասից»

11/07/2025
Հաջորդ գրառումը

ՄՈՍԿՎԱՆ ԿՄԻԱՎՈՐԻ՞ ԱՐԴՅՈՔ ԻՐԱՆԻ, ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԵՎ ԱԴՐԲԵՋԱՆԻ ԱՌԵՎՏՐԱԿԱՆ ՈՒՂԻՆԵՐԸ

Արխիվ

Երկ Երք Չրք Հնգ Ուր Շբթ Կիր
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031  

Վերջին լուրեր

Նորություններ

Քաղաքական դաշտը կրկին զտվում է. պատեհապաշտները տարանջատվում են նվիրյալներից, թուլամորթները՝ պայքարողներից. Հրանտ Մելիք-Շահնազարյան

14/07/2025

Քաղաքագետ Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանը գրում է. «Բագրատ Սրբազանի առաջնորդած Սրբազան Պայքարն իրապես շատ հետաքրքիր և խոսուն ելևէջներ է ունեցել։ Ինչ ասես...

ԿարդալDetails

Կասկած չունեմ, որ առաջիկայում «միջանցքի» թեմայով կլինեն նոր զարգացումներ. Վարուժան Գեղամյան

14/07/2025

ԱՄՆ-ն ու ՆԱՏՕ-ն Ուկրաինային զենք կմատակարարեն՝ Եվրոպայի հաշվին

14/07/2025

Միացյալ Նահանգները առաջարկել է 100 տարով  վերահսկել Զանգեզուրի միջանցքը. դեսպան

14/07/2025

Գլխավոր դատախազությունը պահանջում է դեսպան Ավետ Ադոնցից անշարժ գույք և գումար բռնագանձել

14/07/2025
logo-white1
“Վահան Թեքեյան” Սոցիալ-Մշակութային Հիմնադրամ
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են։ Կայքի նյութերը տարածելիս հղումը կայքին պարտադիր է։

©2024 «ԱԶԳ» վերլուծական

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Ոչինչ չի գտնվել
Տեսնել բոլոր արդյունքները
  • Նորություններ
    • Պաշտոնական
    • Տեղական
    • Միջազգային
    • Տնտեսական
    • Տարածաշրջանային
    • Սոցիալական
    • Մշակութային
    • Հոգևոր
    • Իրավունք
    • ՌԱԿ մամուլ
  • Վերլուծություն
    • Քաղաքականություն
    • Տնտեսական
    • Հրապարակախոսություն
  • Մշակույթ
    • Ազգային
    • Կերպարվեստ
    • ToTo
    • Երաժշտություն
      • Դասական
      • Պոպ
      • Ջազ
      • Ռոք
  • ՌԱԿ մամուլ
  • «ԱԶԳ» Շաբաթաթերթ
    • Հոդվածներ
    • «ԱԶԳ» շաբաթաթերթ, տպագիր
    • Տպագիր արխիվ 1991-2025
    • Արխիվ
  • Տեսադարան
  • Մամուլ
  • Մեր հեղինակները

© 2025 «ԱԶԳ» վերլուծական