«Նիկոլ Փաշինյանի արտահայտությունը Շուշիի մասին պատմության չիմացության հետևանք է։
1840 թվականին Շուշիում կար 3 հայկական դպրոց։ Իսկ թաթարական նույնիսկ մեկ դպրոց չկար։ Շուշիում կար նաև ռուսական դպրոց, որտեղ սովորում էին բացառապես հայերը։ Նույն ժամանակ Շուշիում կային բազմաթիվ եկեղեցիներ ու չկար ոչ մի մզկիթ։ Վիճակը սկսեց փոխվել 1880 թվականներին, երբ սկսեցին հայերին ստիպել, որ հեռանան քաղաքից». Նոր երկրների ինստիտուտի տնօրեն, քաղաքագետ Ալեքսեյ Մարտինով
