Հայաստանի «Չորրորդ հանրապետության», նրա ոչ թե Երրորդի նման «հակամարտության տրամաբանության», այլ «խաղաղության տրամաբանության» վրա հիմնվելու վերաբերյալ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի սեպտեմբերյան հայտարարություններին ռուսական ԱրԹիՎիԱյ-ի (RTVI) հետ զրույցում անդրադարձել է ՌԴ Պետդումայի ԱՊՀ գործերի եւ հայրենակիցների հետ կապերի կոմիտեի նախագահի առաջին տեղակալ Կոնստանտին Զատուլինը:
Ռուս պատգամավորի կարծիքով, Հայաստանի վարչապետը «փնտրում է գեղեցիկ փաթեթավորում» իր «ձախողված» ներքին եւ արտաքին քաղաքական քայլերի համար: Իրականում, քաղաքական գործչի գնահատմամբ, նրա հայտարարությունները «ոչ այլ ինչ են, քան սահմանադրության փոփոխություն անցկացնելու փորձ, որին, ըստ հարցումների, Հայաստանի բնակչության ճնշող մեծամասնությունը դեմ է»: Հրապարակման մեջ բերվում են «Գելափ» հետազոտական ընկերության հարցման օգոստոսին հրապարակված համապատասխան տվյալներ:
Զատուլինը չորրորդ Հանրապետության մասին Փաշինյանի հայտարարությունները կապում է Հայաստանի տարածքում Ադրբեջանի եւ Թուրքիայի միջեւ ԱՄՆ-ի ղեկավարությամբ միջանցքի ստեղծման ծրագրի հետ: «Ամերիկացիների մուտքը այս զգայուն տարածք՝ սույն ապագա միջանցքը շահագործելու համար, նշանակում է այս ուղղությունից նրանց մոտենալը Իրանին, որի դեմ խաղաքարտ են շարունակում խաղարկել ոչ միայն ամերիկացիները, այլ նաեւ իսրայելցիները»,- նշել է Պետդումայի պատգամավորը: Իրանի հետ կապերը Հայաստանին օգնում էին «պաշտպանել իր անկախությունը», սակայն «միջանցքային պահանջներին իր հանձնվողությամբ» Երեւանը փաստացի հրաժարվում է Իսլամական Հանրապետության հետ համագործակցությունից եւ «այս կողմից լրացուցիչ սպառնալիք է ստեղծում Իրանի համար»,- բացատրել է Զատուլինը: Եվ ավելացրել է, թե խաղաղության համաձայնագրի քննարկման ընթացքում Ադրբեջանը որեւէ պարտավորություն չի ստանձնել Ռուսաստանի հետ առեւտրային միջանցքներ կամ հաղորդակցություններ բացելու վերաբերյալ:
Պատգամավորի կարծիքով, Փաշինյանի գործողություններն ուղղված են «ազգային գաղափարախոսության նախկին բոլոր հիմքերից հրաժարմանը, Ցեղասպանության պատմությունը հարգելուց եւ Օսմանյան կայսրությունում տեղի ունեցած Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչումից հրաժարմանը», նաեւ հեռանկարում Ռուսաստանի հետ դաշինքից հրաժարմանն ու նրա ազդեցությունից դուրս գալուն:
Զատուլինը հիշեցրել է, որ Հայաստանն օրենք է ընդունել Եվրոմիությանը միանալու գործընթաց սկսելու մասին, «չնայած ոչ մի Եվրոմիություն Հայաստանին չի սպասում»: Պատգամավորը հավելել է, որ 2026 թվականի մայիսին հանրապետությունում կկայանա Եվրոպական քաղաքական հանրության գագաթնաժողով, որի մասնակիցները մտադիր են «ցույց տալ իրենց աջակցությունը Փաշինյանին, պարգեւատրել հայերին ինչ-որ անայցագիր մուտքի իրավունքով»՝ Հայաստանում կայանալիք խորհրդարանական ընտրությունների շեմին: Ընդսմին, «բոլոր կանխատեսումների համաձայն՝ Փաշինյանը պարտվում է, բայց նա պետք է հաղթի Եվրամիության եւ Արեւմուտքի համար»,- նշել է Զատուլինը:
Քաղաքական գործիչը նաեւ հիշեցրել է Հայաստանի կառավարության հակամարտությունն ընդդեմ Հայ Առաքելական եկեղեցու, որը «100 տարի հայերի պետականության բացակայության պայմաններում պահպանել է նրանց ինքնությունը եւ հայ ժողովրդին զերծ է պահել ձուլումից»:
Իսկ Փաշինյանն իր գործողություններով «փաստորեն հարթում է ճանապարհը» այս ձուլման համար եւ «փորձում է համոզել հայերին, թե չնայած իրենց գլուխները խառը լինելուն, Արեւմուտքն, իհարկե, կգա Հայաստանին օգնության, եթե անհրաժեշտ լինի, բայց, ամենակարեւորը, դրա կարիքը չի լինի, քանի որ բոլորը կապրեն խաղաղության մեջ»,- նշել է Պետդումայի ԱՊՀ հարցերով հանձնաժողովի նախագահի առաջին տեղակալը:
«Ահա թե ինչ է կատարվում: Եթե այս ամբողջը… միասին վերցրած, կոչվում է Չորրորդ Հանրապետության կառուցում, ապա կարող եմ ասել, որ ես չգիտեմ որեւէ օրինակ, երբ պետականությունը որեւէ տեղ լրացուցիչ խթան է ստացել ստի, երեսպաշտության եւ դավաճանության հիմքերի վրա վերակառուցվելու արդյունքով», – եզրափակել է Կոնստանտին Զատուլինը:
Գ. Մ.