Բագրատ Սրբազան. «Շարժումն արդեն հաջողել է»

Ազգային ժողովի «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Խաչատուր Սուքիասյանի` ընդդիմությանն ուղղված սպառնալիքները, թե` իշխանությունը կարող է նաեւ տասնամյակներ առաջ կառավարողների կերպով սպանել, բանտարկել, ունեզրկել, ավելի թունդ արձագանքի արժանացան խորհրդարանում եւ նրանից դուրս, քան սահմանազատման ներկա փուլը Տավուշում, Կիրանցի բնակիչների անհամաձայնությունը ներկայումս ընթացող սահմանազատմանը: Չնայած ՔՊ խմբակցության քարտուղար Արթուր Հովհաննիսյանի շուրթերով իշխանությունն առերես իրեն սահմանազատեց Խ. Սուքիասյանի հնչեցրած սպառնալիքներից, բայց նստվածքը մնաց:

Բագրատ Սրբազանի` Տավուշից սկսված շարժումը մեկ շաբաթում հասցրեց վերածվել ամենաքաղաքական շարժման` իշխանությանը հեռացնելու գլխավոր պահանջով, չնայած Սրբազանն ինքը շարժման բուն քայլերի մասին չի շտապում բացահայտումներ անել, ամեն ինչ հասցեագրելով կիրակի օրը` մայիսի 26-ին տեղի ունենալիք գլխավոր հանրահավաքին: Կիրակի օրն, ըստ Սրբազանի, մարդիկ կիմանան, թե ո՞վ է շարժման վարչապետի թեկնածուն, խորհրդարանում վարչապետին անվստահություն հայտնելո՞ւ, թե՞ սոսկ փողոցային շարժման ճնշմամբ են իշխանափոխություն իրականացնելու: Այդ հանրահավաքին կտրվեն անուններ` վարչապետի թեկնածուի, միգուցե` խորհրդարնում անվստահության գործընթաց սկսելու համար ստորագրահավաքին անհրաժեշտ թիվ ապահովողների: Կբարձրաձայնվի քայլերի հերթականություն, հետագա ռազմավարություն, մի խոսքով` ճանապարհային քարտեզ: Բայց այդ բոլորը նախ կախված է հանրահավաքի մասնակիցների թվից, որի մեծ լինելուն Սրբազանը չի կասկածում:

Սովորաբար հանրահավաքների հայկական փորձը վկայում է, որ հանրահավաքի եկողների վրա գլխավոր քայլերն ուշացնելու պարագան բացասաբար է ներգործում, իշխանությունն էլ ձեռքերը ծալած չի նստում, եւ մարդկանց վրա առաջին հերթին ազդում է այն հակաքարոզչությունը, որը իշխանությունն է անում` շարժումը որակելով ռուսական ազդեցության: Դատելով իշխանության` ԱԺ-կառավարություն վերջին հարցուպատասխանի համարյա ողջ բովանդակությունը շարժման ղեկավարին, նրա մասնակիցներին, արվող գործողություններին ողջ կոշտությամբ ուղղելուց, շարժումն անթաքույց այլ պետության գործակալական միջամտություն, ակնհայտ է դառնում, որ իշխանությունը լրջորեն անհանգստացել է շարժման ծավալներից եւ լրջորեն տեսանելի եւ անտես քայլեր է իրականացնում` այն խափանելու:

Վերջին խոսքն, իհարկե, հանրությանն է, կամ նրա այն մասինը, որ կհավատա Սրբազանին ու լուրջ, իշխանությանն անհանգստացնող թվով կլցնի հրապարակը, այդ ժամանակ ոչ ոք դա չի կարող անտեսել:

Անկախ ամեն ինչից` իշխանությունը, թեեւ ոչ առաջվա նման, բայց կողմնակիցներ ունի: Մեզ, որպես Հայաստանի քաղաքական շարժումների փորձառությունն իմացողների, առավել պետք է անհանգստացնի կողմերի`քաղաքական բախումների չգնալու հասունությունը: Այն էլ` տարածաշրջանային լարված իրավիճակների մեր ժամանակում, երբ Իրանը զբաղված է իր վշտով եւ առաջիկա ընտրություններով, մեր աջակիցներից սպասելիքների բացասական փորձ ունենք, մեր հարեւաններն էլ, ինչ խոստում էլ տան` գործնականում անվստահելի են, վկա Ադրբեջանի զավթողական խոսելաոճը:

Փորձեցինք Բագրատ Սրբազան Գալստանյանից ստանալ մեզ հուզող մեկ- երկու հարցի պատասխան: Այդ պահին Բագրատ Սրբազանը գնում էր հայրենադարձների հետ հանդիպման, հարցազրույց, որպես այդպիսին, չստացվեց, բայց փոքրիկ բլից- զրույցը եւս հետաքրքրական շեշտադրումներ ունի,այնպես որ ներկայացնում ենք` Շարժման վերաբերյալ լուրջ վերլուծությունը թողնելով մայիսի 26-ին կայանալիք Շարժման որոշիչ հանրահավաքից հետո, երբ շատ բան տեսանելի կլինի, այժմ չուզենալով մեր գնահատականներով ազդեցություն ունենալ շարժմանը հավատացող մարդկանց վրա:

Իսկ մեզ մտահոգում է հետեւյալը: Նախ` եթե իշխանության այս ու այն քայլերի, սահմանազատման խնդրում մոտեցումների հետ մեծ անհամաձայնություն կա հանրության ներսում, ապա Տավուշի անունով սկսված շարժումը, իրոք, պետք է որ կապեր իշխանության ձեռքերը, սկզբունքային սրբագրումներ մտցներ սահմանազատման գործընթացում: Բայց այդպիսի բան մենք չտեսանք: Սահմանազատումն ավարտվում է կարծես, վիճելի խնդիրները կամ անհամաձայնությունները լռեցվում են:

Երկրորդ` եթե Սրբազանի գլխավորած շարժումը, անկախ արդյունքից, ընդդիմադիր նոր բեւեռ ձեւավորի իրոք, դա շատ լավ կլինի, քանզի առանց հավասարակշռող ընդդիմադիր ուժեղ բեւեռի որեւէ իշխանություն բանի պետք չէ: Հայաստանում ընդդիմադիրների հանդեպ մարած վստահության պարագայում Սրբազանին գուցեեւ իրոք հաջողվի ուժեղ, նոր , երիտասարդ մարդկանց ներառած եւ իշխանության քայլերը զսպող ընդդիմություն ձեւավորել: Եթե այնքան համակիրներ ունենա այդ շարժումը, որ նաեւ իշխանությունը վերցնել կարողանա` լավ: Բայց քանի որ ներկա խորհրդարանական ընդդիմությունն իրեն նույնացնում է Սրբազանի գլխավորած շարժման հետ, բնականաբար Սրբազանը խնդիր ունի նոր դեմքերով իրեն շրջապատելու: Սակայն ոնց հասկանում ենք` նրան դա թույլ չեն տալիս նախկին երկու իշխանությունների պաշտոնյաները, իսկ նրանց ներկայությունը շատերին խրտնեցնում է:

Եւ ամենակարեւորը` եթե շարժումը ձախողվի, ապա ծանր հարվածը միաժամանակ կստանան ե՛ւ երկրի ընդդիմադիր շրջանակները` երկար ժամանակ ուշքի չգալով, ե՛ւ եկեղեցին: Այդ մտահոգությունների շուրջ էինք ուզում մեկ-երկու հարց ուղղել Սրբազանին, սակայն առանձնապես չհաջողեցինք բովանդակային խորքային պատասխաններ ստանալ` միգուցե հայրենադարձների հետ հանդիպմանը Սրբազանի շտապելու պատճառով: Ներկայացնենք բլից- զրույցը` մեր հարցերի գլխավոր պատասխանները այս կիրակի ստանալու նրա խոստմանը հղում անելով:

–Քաղաքական հայտ եք ներկայացրել` ուրեմն եւ հաշվի եք առել երեւի վատագույն սցենարները: Ասենք` եթե շարժումը չհաջողի, ես չէ, որ պետք է Ձեզ ասեմ, թե որքան մեծ հարված է հասցվելու ե՛ւ ընդդիմությանը, ե՛ւ եկեղեցուն:

-Վերլուծություն ե՞ք անում:

–Ոչ , հարցնում եմ, թե արդյոք այդ` վատագույն սցենարը հաշվի առե՞ լ եք:

-Բայց ինչո՞ւ պետք է չհաջողի:

–Իսկ ինչի՞ հիման վրա եք համոզված հաջողության մեջ, արդյոք Ձեզ հանդիպողների թիվն ու որակն են Ձեր այդ համոզմունքի պատճառը:

-Արդեն հաջողել է: Ես համոզված եմ, որ հաջողել է ` խորհրդարանի երեկ չէ առաջին օրվա ցնցումները տեսեք, կհամոզվեք:

–Այսինքն` հաջողելու սցենարն եք միայն նախատեսում:

-Վատագույն սցենարը մեր մեռնելն է, Հայաստանի կործանումն է, ուրիշ վատագույն սցենար չկա:

–Ձեզ քննադատում են, որ Ձեր շուրջը շատ են նախկինները:

-Դո՛ւք էլ եք նախկին:

ՄԱՐԻԵՏԱ ԽԱՉԱՏՐՅԱՆ