Վիեննայի «Դոն Ժուան արխիվը» Թուրքիայի Թատերական հիմնադրամի Վիեննայի Միջազգային հետազոտությունների դպրոցի, Կենտրոնական Եվրոպայի ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Միջազգային թատերական ինստիտուտի եւ Ստամբուլի «Բերա» թանգարանի համագործակցությամբ հունիսի 9-10-ին կազմակերպել է «Եվրոպան եւ եվրոպացիները օսմանյան-թուրքական բեմում եւ օպերայի հաստատումը Թուրքիայում 19-րդ դարից մինչեւ 20-րդ դարի կեսը» թեմայով միջազգային գիտաժողով: Ներկայացված զեկուցումներում բազմիցս հնչել են հայ թատերական գործիչների անուներ, սակայն մեկը վերաբերվել է բուն հայ թատրոնին, մեկն էլ՝ հայ գործչի: Թատրոնի պատմաբան Այշան Սյոնմեզը (Ստամբուլ-Փարիզ) հանդես է եկել «Կոստանտինիյե-Ստամբուլ. ժամանակակից եվրոպական (հայկական) թատրոնի օրրան (1850-1876)» զեկուցմամբ: Իսկ Վիտորիո Կատտելանը (Վենետիկի Կա Ֆոսկարի համալսարան) զեկուցում է կարդացել «Կոստանդնուպոլսի իտալական օպերայի երեք պատմություն 19-րդ դարի սկզբից (1828-1856). Դոնիձետտի փաշան (1788-1856), Մետաստազիոյի (1698-1782) թարգմանիչ Հովհաննես Երեմյանը եւ խմբավար Անջելո Մարիանին (1821-1873)» զեկուցմամբ:
Նշենք նաեւ, որ ԱՄՆ-ում հրատարակվող «Հայագիտական ուսումնասիրությունների կենտրոնի հանդեսի» վերջին համարում (2021, թիվ 1-15) Փարիզ 8 համալսարանի դասախոս Այշան Սյոնմեզը հանդես է եկել «Մտորումներ 19-րդ դարի Ստամբուլի հայ թատերական նախագծերի ժառանգության մասին՝ օսմանականության եւ թուրքականության համատեքստում» անգլերեն ուսումնասիրությամբ:
Ա. Բ.