Որպես հայ մարդ, ազգի նվիրյալ, համարում եմ, որ այդ ամենը ճիշտ չէ, մնացածն իրենք գիտեն: Այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում նշել է Արցախյան 44-օրյա պատերազմում զոհված հերոս Ալբերտ Հովհաննիսյանի հայրը՝ Արտակ Հովհաննիսյանը՝ անընդունելի համարելով սեպտեմբերի 21-ին, ինչպես այսօր վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն է հայտարարել, Հանրապետության հրապարակում «մասշտաբային և գունագեղ տոնակատարություն» անցկացնելը՝ նվիրված, ըստ Փաշինյանի, նահատակների հիշատակին:
«Որպես հայ մարդ, ազգի նվիրյալ՝ համարում եմ, որ այդ ամենը ճիշտ չէ, մնացածն իրենք գիտեն։ Իրենց համար ամեն ինչ ճիշտ է, ինձ համար՝ չէ։ Մենք շատ անելիքներ ունենք, որ դեռ չենք արել, շատ ընտանիքներ կան, որ դեռ իրենց երեխաներին չեն գտել, գերիներ կան, որոնց հայրենիք չեն վերադարձրել, ու չգիտենք էլ՝ նրանց կվերադարձնե՞ն, թե՞ ոչ։ Այսինքն՝ լուծելու շատ խնդիրներ ունենք, եթե այդ տոնակատարությունն այսօր այդքան անհրաժեշտ է, ի՞նչ ասեմ»,- նշել է Արտակ Հովհաննիսյանը։
Հերոսի հոր խոսքով՝ այնպես չէ, որ նոր պետք է այդ հրավառությունն անեն, քանի որ պատերազմից անմիջապես հետո եղել են հրավառություններ անողներ։
«Կրկնում եմ՝ ես նպատակահարմար չեմ գտնում այդպես տոնելը, ես նման բաներ ինձ թույլ չէի տա։ Ոչ էլ ես կարող եմ այդքան մարդկանց մտածելակերպը փոխել, ամեն մարդ ինքը գիտի, որ նման ընտանիքներում պետք է լինի այսպիսի բաներ, որ իրենք հասկանան, իրենց համար հաճելի կլինի՞, թե՞ ոչ, եթե այդ ցավը չունեն, դժվար հասկանան։ Իրենց համար ամեն ինչ կարգին է, դե ,կողքի մարդուն էլ կարող են մի հատ ասել՝ կներեք, ու վերջ»,- հավելեց նա։
Հարցին՝ միջոցառման հրավեր ստանալու դեպքում կընդունի՞, Արտակ Հովհաննիսյանը պատասխանել է. «Ինձ չեն կարող հրավեր ուղարկել, ես չեմ սպասում այդ հրավերին»։
«Կառավարության նիստում Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել է, որ «սեպտեմբերի 21-ին Հանրապետության հրապարակում տեղի է ունենալու մասշտաբային և գունագեղ տոնակատարություն։ Այն առաջին հերթին նվիրված է լինելու Հայաստանի անկախության, անվտանգության, ինքնիշխանության և Արցախի համար կյանքը զոհված նահատակների հիշատակին»,- Փաշինյանի խոսքը մեջբերելով՝ թեմային անդրադարձել է «Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Տիգրան աբրահամյանը։
Այնուհետև Տիգրան Աբրահամյանը մանրամասնել է.
Կարճ ստացվում է՝ գունագեղ տոնակատարություն՝ զոհված նահատակների հիշատակին։
Պատերազմում ընկած մեր հազարավոր հայրենակիցների մեկ տարին չի լրացել, սակայն իշխանությունը որոշել է, որ գունագեղ տոնակատարություններով պետք է հարգի «զոհված նահատակների հիշատակը»։
Եթե նույնիսկ մի կողմ դնենք թեմայի քաղաքական առանձնահատկությունները, ապա սա այս իշխանության և անձամբ Նիկոլ Փաշինյանի բարոյական, մարդկային նկարագիրն է։
Քաղաքական առումով, Հայաստանի անկախության, ինքնիշխանության և անվտանգության մասին հիշատակելն արդեն իսկ, մեղմ ասած, կոռեկտ չէ։
Անվտանգություն չկա, ինքնիշխանությունը փլուզվել է, անկախությունն ասվածն էլ՝ խիստ չափազանցված։
Խորհրդանշական է, որ Նիկոլ Փաշինյանն այս հայտարարությունը հնչեցնում է Արցախի տարածքի 75%-ի կորստի, ՀՀ սուվերեն տարածքում Ադրբեջանի մինչև 3.8կմ ներխուժման և անարժանապատիվ խաղաղության պայմաններում։
Մեկ շաբաթ առաջ Թուրքիայի նախագահ Էրդողանը շարադրել էր այն նվաստացուցիչ ու պետականակործան նախապայմանները, որոնք Հայաստանը պետք է կատարի՝ Հայաստան-Թուրքիա հարաբերությունների հաստատման դիմաց (մանրամասն այստեղ անդրադարձել եմ՝ https://www.facebook.com/varujeans/posts/10224359601447905։
Իսկ այսօր Հայաստանի դե ֆակտո թուրքամետ իշխանության ղեկավարը կառավարության նիստում Էրդողանի խոսքերն, ըստ էության, դրական որակեց՝ պնդելով, որ դրանցում տեսնում է «հարաբերությունները կարգավորելու, հայ-թուրքական երկաթուղին և ճանապարհները վերագործարկելու մասին խոսելու հնարավորություն»։ Շտապեմ ասել, որ թուրքական կողմում հայ-թուրքական երկաթուղին գործարկելու մասին ոչ միայն խոսք չկա, այլև չկա անհրաժեշտություն այն գործարկելու։ Թուրքիան նոր երկաթուղի է կառուցում, որը միանալու է հարավում նախիջևանյան երկաթուղու հետ՝ Սյունիքի միջանցքով ձգվելով դեպի Ադրբեջան (կից քարտեզում երևում է այդ նոր երթուղին)։
Ավելին, կապիտուլիանտն այսօր իր խոսքում ևս մեկ անգամ վերահաստատեց իր պնդումը, որ կատարելու է Թուրքիայի գլխավոր նախապայմանը՝ թյուրքական միջանցք է տրամադրելու Ադրբեջանին. «Այստեղ մենք վճռական ենք ջանքեր գործադրել կոնկրետ արդյունքների համար՝ գիտակցելով, իհարկե, որ Ադրբեջանն էլ իր հերթին ակնկալում է հաղորդակցություն ստանալ իր արևմտյան շրջանների և Նախիջևանի միջև»։
Հասկանալով, որ «միջանցքը» վատ է հնչում, հատուկ կարգավիճակ ունեցող այդ ճանապարհը ՀՀ դե ֆակտո իշխանությունը կոչում է պարզապես «ուղիղ հաղորդակցություն»։ Ճիշտ «օլիգարխ»-«խոշոր սեփականատեր» բառախաղի նման։
Ըստ այդմ, կառավարության ուղեգիծը հստակ է. Հայաստանը պետք է դառնա Թուրքիայից կախյալ կիսապետություն, կամ, հենց թուրքական բառերով, «մշակութային ինքնավարություն»։
Suddenly, a new dynamic has been set into motion in the Caucasus region. Russia’s Foreign Minister Sergey Lavrov has announced that it is time for Armenia and Turkey to work towards a rapprochement. Simultaneously Turkey’s President Recep Tayyip Erdogan has opened the prospects of beginning negotiations with Armenia while Armenia’s Prime Minister Nikol Pashinyan has detected some positive signs in Turkey’s attitude towards Armenia, expressing his readiness to begin negotiations without preconditions.
These parties have prioritized unblocking communications and roads with the prospects of economic gain and prosperity for all the countries concerned.
As a goodwill gesture, Armenia has opened its airspace unilaterally for Turkish overflights between Turkey and Azerbaijan, while Turkish airspace remains closed to flights of Armenian aircraft.
However, highlighting short-term economic gains must not come at the expense of political risks and historical consequences which may cost the Armenian side dearly.
All these developments must be viewed within the prospects of President Erdogan’s imperial plans. The year 2023 will be a watershed for Turkey as it marks the centennial of the creation of the Republic of Turkey through the 1923 Lausanne Treaty. It is planned to bring the Ataturk era to its conclusion and begin the Erdogan epoch. In conjunction with this, a new constitution is being drafted to replace the one adopted in 1982 whereby federative states are under consideration.
With the recent Sushi Declaration, Turkey and Azerbaijan technically have laid the foundations of a future federal state, anticipating the incorporation of the Turkic states of Central Asia. President Erdogan believes there will be room for other conquests in that federative state, including Armenia. Former Foreign Minister Ahmet Davutoglu, known for his ambitious designs of reviving the Ottoman Empire, has been discussing relations with the Kurds, perhaps with the hope of absorbing that minority into a modernized version of the empire.
To breathe life into these designs, President Erdogan has cited the historic march of Turkish conquests through history, stating: “Ours is the victory in Manzikert. Ours is the conquest of Istanbul, as well as the peace operation in Cyprus, operations in Syria, Libya and Karabakh.”
The Byzantines weakened the Bagratid (Bagratuni) Kingdom of Armenia and took over its capital, Ani, in 1045. However, the Seljuk forces, led by Alp Aslan defeated the Byzantine army in 1071 at the Battle of Manzikert, opening the floodgates of Seljuk conquests in Asia Minor, culminating with the fall of Constantinople in 1453 to the Ottoman forces of Fetih Sultan Muhammed.
As a logical component of the above “achievements,” we need to add Erdogan’s statement during the victory parade in Baku last year that he had come to “achieve the unfulfilled dreams of our ancestors,” citing Enver Pasha.
When talk comes to normalization of relations between Turkey and Armenia, one must look beyond the immediate impact of those relations as the economic incentives of these relations may entail future traps of historic consequences. This should not be considered as a mere scare tactic, since Erdogan’s ambitions are real and have already been partially achieved by the conquests he has cited above.
We should also try to analyze Russia’s interest in promoting normalization of Armenian-Turkish relations to find out if it is only self-serving.
“Now that the groundwork has been laid for a political process and unblocking of all [Armenian-Azerbaijani] transport and economic links after the end of the war, there I think that it would be logical if our Turkish and Armenian colleagues resumed their efforts to normalize relations,” Lavrov said during a youth forum in Moscow.
“We are ready to assist in that in the most active way,” echoed Foreign Minister Spokesperson Maria Zakharova.
This sudden rush toward negotiations is in the interest of Turkey, Azerbaijan and Russia, in order to consolidate their political and territorial gains they made as a result of the tripartite declaration of November 9.
Russia has been conveniently overlooking the outstanding problems that have been plaguing Armenia: the return of POWs and the determination of the final status of Karabakh. All this is to forestall the Organization for Security and Cooperation in Europe (OSCE) Minsk Group co-chairs, meaning France and the US, beginning the process of negotiations under the OSCE, which ultimately will raise the issue of status and question the legality of Russian peacekeeping forces on Azerbaijani soil.
As a delaying tactic, Russia deliberately changed, midstream, its representative to the Minsk Group from veteran Igor Popov to Igor Khovayev, who is taking private trips to Armenia and Azerbaijan to familiarize himself with the situation. Interestingly, during his contacts in both countries, he has not even mentioned the resumption of the Minsk Group negotiations.
In his turn, Mr. Lavrov has reiterated Azerbaijani President Ilham Aliyev’s arguments about the release of Armenian POWs, stating that they were captured after the November 9 ceasefire, during a joint press conference with Armenia’s new foreign minster, Ararat Mirzoyan, who, in his inexperience, has failed to remind Mr. Lavrov about Russia’s obligations under the declaration and international humanitarian laws about people held captive against their will.
Armenia has taken the first step by opening up its skies to Turkish flights but it was too early to state that Yerevan is ready for negotiations without preconditions because Azerbaijan and Turkey have made clear they will not come to the negotiation table before their prerequisites are met. Azerbaijan is asking Armenia to sign a peace treaty ceding all claims on Karabakh and Russia has already stated that this is no time to discuss the status issue.
While Turkey comes with a host of loaded historical demands, all along, Ankara was seeking the settlement of the Karabakh issue in Azerbaijan’s favor. Now that that hurdle has been overcome, in Moscow’s view, there should not remain any preconditions. But Ankara has first subscribed to Baku’s position and has added its own precondition for Armenia to refrain from the pursuit of the recognition of the Genocide, drop any claims for compensation and recognize Turkey’s territorial integrity and borders drawn by the Treaty of Kars of 1921.
Therefore Armenia is heading to the negotiation table emptyhanded. Yerevan must have its own preconditions which it can counter against Turkish demands. At least it has to place on the table the recognition of the Genocide, if not a package of compensations, to have a bargaining chip and begin the talks from ground zero, ticking off, as they go, claim against claim.
For the last 106 years. Turkey was comfortable because only a sovereign state can pursue legal compensation. Ankara could put up with the nuisance that the diaspora has been raising and could continue to enjoy the fruits of the Genocide with impunity. But as Armenia became a sovereign state, it has become a thorn in the side of Turkey.
Therefore, the ultimate goal must be to eliminate that sovereign state from the map, to be able to digest the spoils of its crime.
Russia’s prodding Armenia has one simple goal: to keep the West away from the Caucasus and finalize its deal with Ankara.
Armenia must not become a pawn in this dangerous game.
Թալիբները ԱՄՆ-ից խնդրում են իրենց տրամադրել Աֆղանստանի՝ մոտ 10 միլիարդ դոլար սառեցված միջոցներ, հաղորդում է ՌԻԱ գործակալությունը՝ վկայակոչելով շարժման անդամ Խալիլ ալ-Ռահման Հաքանիին։
Նշվում է, որ թալիբները նաև կոչ են անում երկրին փոխանցել միլիարդավոր դոլարներ, որոնք նախկինում հատկացվել էին Աֆղանստանին օգնության և երկրի վերականգնման համար:
Հաքանին նաև ԱՄՆ-ին և ՄԱԿ-ին կոչ է արել հանել Թալիբանի առաջնորդների անունները պատժամիջոցների ցանկերից։
Ավելի վաղ հաղորդվել էր, որ ԱՄՆ-ն օգոստոսին ամերիկյան բանկերում սառեցրել է Աֆղանստանի կառավարությանը պատկանող պահուստները։
Ֆիլիպինների Հանրապետությունը բաց է Աֆղանստանից փախստականների և բոլոր նրանց համար, ովքեր դժվարության մեջ են և կարիք ունեն «ապահով ապաստանի», ասել է Մոսկվայում Ֆիլիպինների հարցերով ժամանակավոր հավատարմատար Ռոբերտ Ֆերերը «ՌԻԱ» գործակալությանը տված հարցազրույցում:
Նա հավելել է, որ Ֆիլիպինների նախագահ Ռոդրիգո Դուտերտեն արդեն հանդես է եկել այդ մասին հայտարարությամբ: «Մեր ուղերձը Ռուսաստանին և մնացած աշխարհին հետևյալն է. Ֆիլիպինները պատրաստ է ընդունել դժվարությունների մեջ հայտնված բոլոր մարդկանց: Մեր նախագահն արդեն նման հայտարարություն է արել», – ասել է Ֆերերը:
Միացյալ Նահանգները ֆինանսավորել է Չինաստանում կորոնավիրուսների վերաբերյալ հետազոտությունները, այդ թվում՝ Ուհանի վիրուսաբանության ինստիտուտում, հաղորդում է The Intercept-ը՝ վկայակոչելով ամերիկյան գերատեսչությունների փաստաթղթեր:
Ըստ հրատարակության՝ դրամաշնորհներից մեկը հատկացվել է նոր կորոնավիրուսների առկայության առնչությամբ չղջիկների հազարավոր նմուշների ուսումնասիրությանը:
Ընդհանուր առմամբ ուսումնասիրվել է 900 էջ փաստաթուղթ: Դրանք, ինչպես գրում է թերթը, լրացուցիչ հիմք են տալիս ենթադրելու, որ կորոնավիրուսային համաճարակը կարող էր առաջացած լինել Ուհանի լաբորատորիայում տեղի ունեցած միջադեպի արդյունքում:
«Թալիբան» շարժման Քաթարի քաղաքական գրասենյակի պաշտոնական ներկայացուցիչ Մոհամմադ Սոհաիլ Շահինը հերքել է լրատվամիջոցների տեղեկությունները Աֆղանստանում ԱՄՆ ռազմաօդային ուժերի նախկին բազայի՝ Չինաստանին հնարավոր փոխանցման մասին:
«Դա սուտ է», – ՏԱՍՍ-ի հաղորդմամբ՝ ասել է նա այսօր լրագրողներին:
Հնդկական Pioneer թերթը, վկայակոչելով աղբյուրներ, երկուշաբթի հայտարարել էր, որ թալիբները կարող են Աֆղանստանի Բաղրամ ավիաբազան փոխանցել Չինաստանին և թույլ տալ Պակիստանին օգտագործել Քանդագարի օդանավակայանն իր օպերատիվ նպատակների համար:
ԵՊՀ դասախոս Յուլիա Անտոնյանը բաց նամակով դիմել է Առողջապահության նախարար Անահիտ Ավանեսյանին. «Երկրորդ բաց նամակ առողջապահության նախարար Անահիտ Ավանեսյանին
Հարգելի տիկին Ավանեսյան,
Թույլ տվեք ևս մի անգամ բացատրել, ինչու ձեր գործողությունները ու հրամանները հակասահմանադրական են։
1․ Իմ մարմինը միայն իմ մարմինն է։ Առանց իմ թույլտվության ու ցանկության իմ մարմնի մեջ միջամտելու բոլոր փորձերը համարվում են բռնություն։ Անկախ նրանից, թե ինչ նպատակով են արվում։ Բացառությունը կարող է լինել իրավիճակը, երբ իմ կյանքին անմիջական մահացու վտանգ է սպառնում, իսկ ես անգիտակից եմ։ Կովիդը հաստատ այդ դեպքը չէ։
2․ Իմ անձնական եկամուտը միայն իմ անձնական եկամուտ է, և միայն ես եմ որոշում ինչպես այն ծախսել։ Ես վճարում եմ բոլոր հարկերն ու տուրքերը, կարծում եմ, մնացած վաստակացս գումարը պետք է լինի իմ անձնական տրամադրության տակ։ Դուք պահանջում եք, որ ես իմ աշխատավարձի 1/6 ծախսեմ թեստերի։ Դրա իրավունքը ձեզ ոչ ոք չի վերապահել։ Այդ գումարը պատկանում է ինձ և իմ երեխաներին, որոնցից երկուսը անչափահաս են։
3․ Դուք ինձ շանտաժի եք ենթարկում, ձեր հրամանով վտանգի տակ դնելով նաև իմ աշխատանքի իրավունքը։ Շանտաժը քրեական հանցագործություն է։ Մարդ չպիտի սպառնալիքի և անօրինական ճնշման տակ ընտրություն կայացնի։
Այսպիսով, ես պահանջում եմ, որ ձեր՝ մեր սահմանադրական իրավունքներին հակասող հրամանը չեղարկվի։
Կարող եմ նաև ձեզ ընկերաբար բացատրել, թե ինչու ես չեմ ուզում պատվաստվել։
1․ Չեմ վստահում պատվաստանյութին, և այսօրվա տվյալները ցույց են տալիս, որ դրանք միայն մասամբ են էֆեկտիվ։ Պատվաստվելով’ ես միևնույն է մնալու եմ պոտենցիալ վարակակիր, ինչը իմաստազրկում է այդ գործողությունը անգամ ալտրուիստական մտահղացումներից։ Հատկապես չպատվաստված ուսանողության շրջանում։
2․ Արդեն հիվանդացել եմ կովիդով ու շատ հեշտ եմ տարել։ Հետևաբար, չեմ վախենում կրկնակի հիվանդանալ։ Այնինչ, ես չգիտեմ, թե ինչպես է իմ օրգանիզմը ազդվելու պատվաստանյութից։ Եթե ես ունենամ որևէ բարդացում, հիմա կամ տարիներ անց, ո’չ դուք, ո’չ էլ մեկ ուրիշը պատասխան չի տալու, ոչ էլ փոխհատուցելու է։
Եվ, վերջապես, ով ռիսկի խմբում է, վախենում է հիվանդանալ, միշտ ազատ է պատվաստվելու։ Թավշյա, ոչ բռնի ձևով։ Պետականորեն արդարացված բռնությունը միայն հանցագործների դեմ օգտագործեք, ես հանցագործ չեմ։